Het centrale bankbeleid dat negatieve rentes op schuldpapier toestaat, werd tien jaar geleden unaniem nog als ‘ondenkbaar’ betiteld, maar is nu unaniem geaccepteerd. In de eurozone biedt nu bijna 2.000 miljard euro aan schuldpapier een negatieve rente.
‘Het zijn de zwarte gaten van de financiële markten’, stelt Bill Gross, de obligatiebelegger van Janus Capital in zijn jongste Investment Outlook. ‘Het wordt in geen studieboek of onderzoek van een centrale bank, tot voor kort, aangeprezen.’
Gross verwijst naar de voormalige Fed-president Ben Bernanke, die in zijn these van 2002 ‘Deflation: making sure IT doesn’t happen here’ schreef dat vanuit helikopters geld naar het publiek gegooid zou moeten worden als er deflatie dreigde. Maar over de acceptatie van negatieve rente sprak hij met geen woord.
De 70-jarige obligatiegoeroe wijst erop dat in de fysica ook nooit gedacht werd dat er een samenhang was tussen de ‘big bang’ (het ontstaan van leven in het universum) en de zwarte gaten de erop volgden.
Gross stelt dat de gevolgen van dit beleid zeer negatief zijn. Het zal vooralsnog zorgen voor lagere lasten van schulden en het maakt export meer concurrerend, maar een wereldeconomie kan niet tegen zichzelf devalueren. Hij vreest dat de sterke dollar het herstel van de Amerikaanse economie erdoor zal ondermijnen.
De voormalige obligatiebelegger van Pimco ziet door de negatieve rente de financiële sector bedreigt. Hij denkt aan pensioenfondsen en verzekeraars die het zeer zwaar te verduren hebben door de combinatie van lage, negatieve rente en toezichthouders die paal en perk stellen aan het risicobeleid.
Gross waarschuwt dat beleggers en spaarders op hun beurt ook alles doen ‘fout’ doen en zo een stabiel kapitalistisch systeem ondermijnen: ze besparen en beleggen meer en nemen tegelijkertijd ook meer risico dan in het teken van hun toekomstige verplichtingen gewenst is. Hij denkt dat het rentebeleid van centrale banken wereldwijd de aanzet zal zijn tot ene mondiale valutaoorlog.