De financiële sector krijgt van Brussel drie jaar de tijd om de kosten van beleggingsfondsen voor particuliere beleggers aan te pakken, anders komt het Europese provisieverbod opnieuw op tafel.
Dat werd duidelijk tijdens een persconferentie van de Europese Commissie in Brussel, waarin de strategie voor retailbeleggingen werd toegelicht.
De strategie zou de kostenstructuur van circa 30.000 Ucits-beleggingsfondsen kunnen beïnvloeden. Een groot deel daarvan wordt in Europa door banken en verzekeraars verkocht op provisiebasis, wat niet altijd gunstig uitpakt voor particuliere beleggers.
Een direct volledig provisieverbod, zoals sinds 2013 al in Nederland geldt, is van tafel gegaan omdat dat volgens Eurocommissaris Mairead McGuinness ‘te verstorend zou zijn’. Vanuit Italie, Duitsland en Frankrijk was er veel weerstand tegen een volledig provisieverbod.
McGuinness reageerde op beweringen van de sector dat Brussel Europese Commissie het effect van provisies had overdreven. ‘Ik denk dat het heel duidelijk is dat de status quo niet aanvaardbaar is’, zei ze. ‘Het feit dat kleine beleggers 40 procent meer betalen dan institutionele beleggers betekent dat er volgens mij een kans is om de kloof te verkleinen.’
Geen vrijbrief
‘De sector, zoals ik onlangs publiekelijk heb gezegd, krijgt hier geen vrijbrief ondanks hun protesten over een provisieverbod’, zei McGuinness. ‘We zullen zeer actief zijn op dit dossier, zelfs tijdens het proces.’
De eurocommissaris zei dat Brussel bijeenkomsten zal organiseren met belanghebbenden uit de sector en consumenten om deze boodschap kracht bij te zetten. ‘We geven onszelf een tijdlijn om vooruitgang en verandering te zien: drie jaar na goedkeuring. Ze omschreef het tijdschema als strak en zei: ‘De industrie moet nu aan de slag.’
Eurocommissaris Valdis Dombrovskis, die ook verantwoordelijk is voor handel, noemde de provisies een controversieel vraagstuk. ‘We hebben veel feedback gekregen van de industrie, maar ook van consumentenorganisaties en ngo’s’, zei hij. ‘We moesten zorgvuldig zoeken naar het juiste evenwicht.’ Hij gaf aan dat dit ‘vooral ging tussen de beschikbaarheid van advies en de garantie dat dat advies niet wordt beïnvloed door provisies.’
Potentiële win-win
McGuinness wees op een mogelijke win-winsituatie. ‘De sector deelt mijn doelstelling om meer mensen laten beleggen omdat dat ook de sector helpt. Het is duidelijk dat beleggen met het juiste advies een kans is voor goed geïnformeerde burgers, die niet veel rendement op hun spaargeld krijgen.’
Zij benadrukte het belang van deze strategie voor de toekomst van de Europese economie en legde een verband met het project Capital Markets Union van de Commissie. ‘We zullen geen CMU hebben zonder sterke particuliere beleggers.’
Gevraagd naar commentaar op het recente voorstel van de ESMA voor wetgeving op Europees niveau om ervoor te zorgen dat beleggers in beleggingsfondsen geen onnodige of onredelijke kosten, zei McGuinness: ‘De bepalingen over ongepaste kosten zijn momenteel opgenomen in niveau 2 van Ucits en Aifmd.’
Verandering in de financiële sector
McGuiness deed een rechtstreeks beroep op de financiële sector door te zeggen dat deze ‘de taal en het engagement moet gaan gebruiken waarmee zij de samenleving erbij betrekt’.
In al haar opmerkingen wees McGuiness op het belang van financiële kennis en beschreef zij dit als een kernprobleem voor de samenleving. ‘Degenen die vandaag de dag kwetsbaar zijn, met de kosten van levensonderhoud, hebben steun nodig bij het beheren van hun financiën’, zei ze, en ze voegde eraan toe dat ‘degenen die toegang tot financiering nodig hebben, die vaak niet krijgen of meer moeten betalen. Op kleine manieren kunnen we daarbij helpen door het financiële bewustzijn in de hele Europese Unie te vergroten.’
Gevraagd naar commentaar op het recente voorstel van de Europese Autoriteit voor effecten en markten voor wetgeving op EU-niveau om ervoor te zorgen dat beleggers geen kosten dragen die als buitensporig, onnodig of onredelijk worden beschouwd wanneer zij hun geld in beleggingsfondsen steken, zei McGuinness: ‘De bepalingen over ongepaste kosten zijn momenteel opgenomen in niveau 2 van Ucits en Aifmd.’
Krachtige hervormingen
Fondsbranchegroep ICI Global zei woensdag dat het de EU-strategie voor retailbeleggingen als een belangrijk initiatief ziet en als ‘een kans voor krachtige hervormingen’. De groep, die beleggingsfondsen in de VS, Europa en Azië vertegenwoordigt, drong aan op een voorzichtige aanpak bij de beoordeling van het “value for money”-concept dat de Europese Commissie voor ogen heeft en uitte haar bezorgdheid over kostenbenchmarks voor zo’n 30.000 Ucits-fondsen die de financiële toezichthouders van de EU op verzoek van de Commissie zullen ontwikkelen.
‘Wij steunen het moderniseren van de informatieverschaffing door middel van digitalisering, het verbeteren van de onboarding en geschiktheidsbeoordelingen van beleggers en het bieden van een transparante presentatie van de kosten’, aldus Michael Pedroni, ICI chief global affairs officer. ‘“Waar voor je geld” is ook een belangrijk aspect van de strategie voor retailbeleggingen, maar de EU moet een holistische benadering hanteren bij het beoordelen van waar voor je geld. Aspecten van value for money omvatten prestaties, diversificatie, behoeften en voorkeuren van beleggers en kosten.’
ICI zei dat haar onderzoek heeft aangetoond dat de gemiddelde lopende kosten voor aandelen en vastrentende Ucits sinds 2013 aanzienlijk zijn gedaald. ‘ICI Global is bezorgd over het voorstel van de Commissie om de Europese toezichthouders te verplichten granulaire kostenbenchmarks te construeren waaraan alle 30.000 Ucits zouden worden getoetst’, aldus Pedroni. ‘Het lijkt onwaarschijnlijk dat dit op een eerlijke manier kan gebeuren voor een breed scala aan activaklassen en tijdshorizonten. Prijsbenchmarks zullen de diversiteit, innovatie en keuze van aangeboden fondsen verminderen, en dit zou leiden tot slechtere resultaten voor Europese beleggers.’