Ondanks een toenemend begrotingstekort heeft de Amerikaanse economie de vier laatste jaren teleurstellend gepresteerd. De sociale ongelijkheid is nog nooit zo groot geweest. Het is best mogelijk dat de markten de komende maanden volatiel worden, gelet op de onzekerheid rond de verkiezingen.
De economen van Candriam hebben – digitaal – een overzicht gegeven van de economische indicatoren in de Verenigde Staten nu het eerste mandaat van Donald Trump op z’n einde loopt. In verhouding tot de beloftes die hij gedaan heeft bij zijn verkiezingen, meent Anton Brender (hoofdeconoom bij Candriam) (foto) dat zijn palmares redelijk gemengd is.
Mislukking
‘De economische groei is vrij mager uitgevallen, hoewel hij beloofd had dat de groei zou aantrekken ten opzichte van het presidentschap van Obama. De bedrijfsinvesteringen zijn niet echt aangetrokken terwijl de R&D inspanningen zijn verbeterd. Ook de creatie van nieuwe banen is vertraagd. De banen in de maakindustrie zijn sinds twee jaar opnieuw afgenomen.’ Tot slot is het reële mediaanloon hersteld, maar dat kan niet meteen worden toegeschreven aan het beleid van de Trump-administratie.
Deze relatief teleurstellende prestaties moeten we zien tegen de achtergrond van een zeer sterke toename van het begrotingstekort, dat onder Obama eerder was gedaald. ‘Trump had ons een fiscale hervorming beloofd die geen gevolgen zou hebben voor het begrotingstekort. Vandaag zitten we daar ver vanaf, want het begrotingstekort is verslechterd met 1,1 procent van het bbp terwijl het tijdens de tweede ambtstermijn van Obama met 4 procent was verbeterd.’ Tot slot ziet 90 procent van de bevolking hun aandeel in de nationale welvaartscreatie nog steeds afnemen.
Spaarquote
Nu de verkiezingen naderen, doet Anton Brender eveneens enkele vaststellingen rond de huidige economische toestand in de VS. ‘Terwijl het aantal nieuwe gevallen opnieuw aan het toenemen is, zit de Amerikaanse economie momenteel duidelijk in een herstelfase, vooral voor wat de kleinhandelsverkopen betreft, die bijna opnieuw op het niveau van voor de crisis staan.’ De consumptie van diensten daarentegen (transport, shows, vrije tijd, enz.) is sterk getroffen door de social distancing maatregelen.
Hoewel de spaarquote sterk hersteld is door de crisis, blijft de consumptie sterk onder druk staan bij de 20 procent hoogste inkomens, die veel gebruik maakten van de diensten die getroffen werden door de pandemie. ‘Een terugkeer naar een normale toestand zal dus afhangen van de rijkere gezinnen. Ook de gezinnen met lage inkomsten moeten toegang kunnen krijgen tot consumptiekrediet of transfers naar de minst bevoorrechte klasse.’ Wanneer we kijken naar de ondernemingen werden er maatregelen getroffen die ervoor zorgen dat de terugval van de bedrijfswinsten binnen de perken kan blijven op voorwaarde dat de tewerkstelling stabiel blijft dankzij het Paycheck Protection Program (PPP).
Congres
Voor de volgende maanden benadrukt Florence Pisani (hoofd economisch onderzoek bij Candriam) dat de steun van de federale overheid aan het stilvallen omdat er geen deal is tussen Democraten en Republikeinen. ‘Tezelfdertijd heeft de Federal Reserve haar inflatiedoelstelling bijgesteld, en heeft ze eveneens haar doelstelling qua volledige tewerkstelling aangepast, die voortaan veel ruimer is. Zij wil dus de druk op de Amerikaanse economie aanhouden om de werkloosheidsgraad voldoende laag te houden. Het monetair beleid zal de komende jaren ondertussen versoepelend blijven.’
Zij is van mening dat het nog lang zal duren vooraleer we opnieuw op volle tewerkstelling draaien. Sinds de uitbraak van de crisis zijn er 11 tot 12 miljoen banen verdwenen. Een deel daarvan wordt stilaan structureel. ‘In ons scenario zouden de Verenigde Staten tegen 2021 opnieuw normaal moeten groeien, maar zal het bbp met 4 procent terugvallen.’ Indien er de komende maanden geen akkoord wordt gevonden in het Congres, zal de impact nog meer uitgesproken zijn.
Winsten
Wanneer we kijken naar de programma’s van beide kandidaten, zijn die vandaag erg verschillend voor wat het stimuleren van de economische activiteit betreft. ‘De uitkomst van de verkiezingen lijkt vandaag erg onzeker te zijn,’ zegt Florence Pisani, ‘met een meerderheid die mogelijk niet uitgesproken indien één van de twee kandidaten geen meerderheid haalt in de Senaat en het Huis van Afgevaardigden.’ Er bestaat ook het risico dat de verkiezing door een van beide partijen wordt betwist. Dat kan leiden tot een onzekere periode die weken kan aanslepen.
‘Dat zou heel wat volatiliteit veroorzaken op de financiële markten, en dan spreken we nog niet over het risico op een toename van de Covid-19 besmettingen. Dit alles zou geen goed nieuws zijn voor de beurzen,’ zegt Anton Brender. ‘Deze onzekerheid zit nog niet volledig verrekend in de beurskoersen in de VS.’
Tot slot zal een verhoging van de vennootschapsbelastingen (indien Joe Biden het haalt) enerzijds ook een impact hebben op de beurskoersen. ‘Anderzijds zou het herstelplan dat de Democratische kandidaat voorstelt deze belastingverhoging kunnen compenseren, hoewel de schok in het begin groot zal zijn,’ besluit Florence Pisani.