PSD2 heeft op de betaalmarkt op dit moment nog niet de vernieuwing gebracht die ervan werd verwacht. Voor open beleggingsplatformen lijkt het nog veel te vroeg, al schuilt daarin misschien nog de grootste meerwaarde.
Goed twee jaar geleden werd de Europese PSD2-richtlijn omgezet in een Belgische wetgeving. De Europese richtlijn dateert zelf al van 2015 en staat voor Payment Services Directive 2. Een van de meest ingrijpende veranderingen is de verplichting van banken om de betaalrekeningen van hun klanten ook open te stellen voor erkende partijen. Zo kunnen andere banken of bedrijven ook betalingen regelen, het saldo checken of rekeninginformatie ophalen (op voorwaarde dat de klanten daar toestemming voor geven). Zo werd de weg geplaveid voor open banking, wat een hele nieuwe waaier aan mogelijkheden moest mogelijk maken. ‘Ik denk dat we allemaal veel meer hadden verwacht van open banking. Het bankenlandschap verandert wel een beetje, maar het gaat toch heel erg traag’, zegt Jeroen Dossche, partner bij financieel adviesbureau Capco België. ‘Banken hebben op het terrein nog een grote achterstand. Om te beginnen werden ze geconfronteerd met de grote complexiteit die gepaard gaat met het toegang verlenen tot klantengegevens aan externe partijen, zeker op het vlak van veiligheid en fraudebestrijding. Tegelijkertijd is het voor banken ook contra-intuïtief om al hun gegevens te delen.’
Open Finance
Hoewel PSD2 nog niet op kruissnelheid zit, is dit volgens Capco echter niet het eindpunt en zal dit overgaan in wat sommigen “PSD3” noemen. ‘Maar misschien moeten we het eerder open finance noemen, omdat het verder gaat dan de betaalrekeningen waarmee het initieel begon.’ Zo zullen fintechs en banken hun klanten extra zaken kunnen aanbieden zoals leningen, kredieten en investeringsadvies. Dossche: ‘Op dit moment ligt de focus op betaalrekeningen, terwijl dezelfde doelstellingen ook perfect toepasbaar zijn in de beleggingswereld. Sterker nog: daar ligt misschien nog de grootste meerwaarde. De analyse van het uitgavenpatroon is best interessant. Maar het zou toch nog veel waardevoller zijn wanneer beleggers hun beleggingsportefeuilles kunnen aggregeren, die nu vaak verspreid zitten over verschillende financiële instellingen en complexer zijn dan eenvoudige rekeningsaldi. Dat zou ook de asymmetrie van de informatie kunnen doorbreken, wat beleggers een veel beter inzicht zou geven.’
Toch lijkt het daarvoor nog veel te vroeg. Dossche: ‘Als je ziet hoe lastig het al is om relatief eenvoudige betaaldata uit te wisselen, dan lijkt het nog veel te vroeg om al te spreken over open finance in de beleggingswereld. Want dat is nog veel complexer dan louter betaalgegevens samen te brengen.’
Traag
Dat de evolutie naar open banking en open finance zo traag gaat, ligt deels aan de banken. ‘Zij voelen nog een grote weerstand, eenvoudigweg omdat ze er zelf het voordeel niet van inzien. Zij denken nog vaak vanuit hun eigen productaanbod en willen vooral hun klanten met hun producten bij zich houden. Nochtans zouden banken ook vele nieuwe klanten kunnen aantrekken wanneer ze zich helemaal openstellen, alle mogelijkheden omarmen en zich zo ontpoppen tot het leidende platform dat voor de klant een integrale oplossing biedt voor diens behoeften.’ Het zijn overigens niet alleen de banken zelf die op de rem staan. Ook de Belgische consument toont vooralsnog weinig interesse in de mogelijkheden van open banking. Dossche: ‘De echte trigger zal zijn wanneer consumenten voelen dat er voor hen ook echt meerwaarde in zit. Van zodra langs die kant de interesse toeneemt, kan het heel snel gaan.’
Daar kunnen banken zich al maar beter op voorbereiden. Dossche: ‘Het is gewoon wachten tot een speler de sector overhoop gooit met een nieuw model, net zoals dat in andere sectoren al is gebeurd.’ Volgens Dossche moeten spelers in de beleggingswereld de mogelijkheden langs twee kanten bekijken: kunnen ze uitgroeien tot een platform of choice dat zelf een heel breed gamma aan producten of diensten kan aanbieden? Of kunnen ze hun eigen producten distribueren via een extern platform en daarmee een ruimere afzetmarkt bereiken. ‘Het winnende platform zal er het best in slagen op een veilige en eenvoudige manier oplossingen te bieden die beantwoorden aan de concrete behoeften van de klant’, besluit Dossche.