Als ethiektrainer voor beleggingsprofessionals krijg ik vaak cursisten die denken dat we het gaan hebben over duurzaam beleggen. Deze mensen moet ik teleurstellen, want ethiek gaat primair over het vooropstellen van het belang van je klant.
Beleggingen moeten uitsluitend worden beheerd in het belang van de klant. Dat staat in Standard III(A) van CFA Institute. De Code and Standards bepalen niet waarin je wel of niet moet beleggen. Toch geeft het Standards of Practice Handbook wel enkele regels over hoe je met duurzaamheid moet omgaan.
Klantvoorkeuren en duurzaamheid
In de toelichting op de regels over Suitability Standard III(C) staat dat de beleggingsprofessional rekening moet houden met de beperkingen van de klant. Een “framework for incorporating ESG factors” kan daar een onderdeel van zijn. MiFID II verwacht eveneens dat je duurzaamheidsvoorkeuren van de klant in kaart brengt.
Dus als de klant het wil, moet je rekening houden met zijn duurzaamheidsvoorkeuren. Bovendien mag je op eigen initiatief niet-financiële criteria zoals ESG-factoren meenemen in het beleggingsproces, mits dit volgens jouw professionele oordeel passend is voor de klant.
Transparantie en communicatie
In alle gevallen moet je volgens Standard V(B) transparant zijn over het beleggingsproces, inclusief beperkingen, risico’s en kosten die met duurzaamheid gepaard kunnen gaan. Maak daarbij onderscheid tussen feiten en meningen.
Persoonlijke overtuigingen en klantbelang
Je handelt in strijd met de standaarden als je duurzaamheid onderdeel maakt van het beleggingsproces op basis van jouw persoonlijke overtuigingen. Standard III(A) stelt namelijk dat je het klantbelang voorop moet zetten “by disregarding any firm or personal interest in motivating a recommended transaction”.
Stel, de mensenrechten liggen jou na aan het hart. Als je op grond daarvan een belegging uitsluit terwijl dat niet in het belang is van de klant en de klant er niet om heeft gevraagd, dan handel je in strijd met de ethische standaarden van CFA Institute.
Suitability en misleiding
Pas op dat je de suitability-eis niet oprekt met redeneringen zoals “het is in het belang van de klant dat hij droge voeten houdt, daarom beleg ik zijn geld in CO2-reductie”. Ook het gebruik van sturende vragenlijsten om ‘maatschappelijk verantwoorde’ beleggingen te motiveren, kan worden ontmaskerd als een smoesje voor activisme.
De klant kan het idee krijgen dat zijn geld wordt ingezet voor andere belangen. Je komt dan in conflict met Standard I(C) over misrepresentation. Dit ondermijnt het vertrouwen van eindbeleggers in eerlijke kapitaalmarkten en dat verstoort de efficiënte allocatie van kapitaal. Daar is de maatschappij niet mee gediend.
Afsluitend
Ethiek in beleggen betekent het belang van de klant centraal stellen en niet een verondersteld breder maatschappelijk belang dienen. Door eerlijk en transparant te zijn over duurzaamheid en de voorkeuren van de klant te respecteren, kunnen we vertrouwen behouden en bijdragen aan een efficiënte kapitaalmarkt. Dát is maatschappelijk verantwoord.
Rik Albrecht is bestuurder, toezichthouder en voorzitter beleggingscommissie bij diverse pensioenfondsen, docent bij SPO en adviseur bij Roccade Advies. Hij is lid van de Ethics Committee en Advocacy Committee van CFA Society Netherlands, kennispartner van Investment Officer.