De vooruitzichten voor de EU zijn somber, in schril contrast met de VS en de bijhorende kracht van de greenback. ‘Europese beleggers hebben er alle belang bij om massaal in dollar te investeren’, aldus beleggingsexpert Jan Longeval.
‘Niemand in Europa zal het graag horen, maar de Europese Unie kijkt aan tegen twintig jaar van stagflatie’, steekt Longeval van wal. ‘Er is de rampzalige demografie, niet in het minst in Zuid-Europa waar de totale bevolking deze eeuw zal halveren. De arbeidsbevolking in de EU zal de komende twintig jaar met 15 procent dalen. Dat is nog niet zo erg als in Japan, maar wel erger dan in China. Amerika heeft veel betere demografische vooruitzichten.’
‘Bij gelijkblijvende productiviteitswinsten en tewerkstellingsgraad zal de EU een gemiddelde reële economische groei kennen van minder dan 0,5 procent per jaar tot 2040, berekent KBC Economics. De groei van de productiviteit in de EU loopt sterk achter op die in Amerika, zoals ook het rapport van Mario Draghi van vorig jaar toonde. De Europese bevolking, wiens reëel beschikbaar inkomen sinds 2000 maar half zoveel steeg als in Amerika, verarmt in relatieve termen.’
15.000 nieuwe wetten
Het ontbreekt de EU aan innovatief vermogen, legt Longeval een vinger op een van de wonden. ‘En wat ze aan innovatie levert, kan ze onvoldoende opschalen. De voorbije vijftig jaar heeft Amerika honderden nieuwe bedrijven met een beurswaarde van meer dan 10 miljard dollar gecreëerd, Europa minder dan twintig. De Europese beurs is vooral een afspiegeling van de oude economie.’
‘Europese ondernemers zinken weg in een moeras van nieuwe en vaak nutteloze regelgeving. De voorbije vijf jaar werden in de EU vijftienduizend nieuwe wetten goedgekeurd. Volgens een studie van de Europese Investeringsbank is bij een derde van de Belgische bedrijven meer dan 10 procent van het personeel voltijds bezig met het opvolgen van regelgeving. Dat zet de rendabiliteit van de bedrijven onder druk en zuigt middelen weg die ingezet kunnen worden voor productieve doeleinden, zoals innovatie.’
Green Deal
In het verhaal van de kwakkelende EU-economie is ook een rol weggelegd voor de Europese Green Deal, aldus Longeval. ‘Positief is dat de Green Deal heeft duurzaamheid bovenaan de agenda geplaatst, maar de eigenlijke uitwerking ervan is een ramp. De nieuwe ceo van een Big Four-consultant liet onlangs optekenen dat zelfs grote ondernemingen niet meer in staat zijn om te voldoen aan de rapporteringsverplichtingen van de Green Deal.’
Specifieker over de EU-taxonomie zegt Longeval dat deze onvolledig is en nagenoeg geen praktisch nut heeft. En de SFDR geeft in zijn ogen een veel te ruime definitie van het duurzaamheidsgehalte van financiële producten. ‘De rapporteringsstandaarden overlappen elkaar, de ESG-maatstaven zijn warrig, technische vereisten zijn soms contradictorisch en data zijn onvoldoende beschikbaar.’
‘De wetgeving is nodeloos complex’, concludeert Longeval. ‘Het is tekenend dat analistenteams in de financiële sector zijn opgesplitst in financiële analisten en in duurzaamheidsanalisten. De wetgeving schiet ook vaak aan haar doel voorbij. Terug naar het voorbeeld van de taxonomie en de SFDR: deze wetten wilden het probleem van greenwashing aanpakken, maar hebben het verergerd. De backlash van de toezichthouder leidt nu tot greenbleaching. De CSRD en CSDDD creëren geen gouden bergen, maar papierbergen waarvan je je mag afvragen wie die überhaupt wil lezen.’
Greenflation
De Green Deal leidt tot greenflation, duidt Longeval. ‘Europa moet inderdaad inzetten op duurzame energie om zijn energie-onafhankelijkheid te vergroten, maar het proces duurt veel langer en is veel duurder dan verhoopt. De Europese energiekost blijft een veelvoud van de Amerikaanse en zet nieuwe investeringen in energie-intensieve sectoren onder druk. De kosten van de groene transitie worden doorgerekend aan de consument.
Commissielid Ursula Gertrud von der Leyen heeft beloofd het probleem aan te pakken door rapporteringsverplichtingen terug te dringen en door omnibuswetten te creëren. Maar hoe geloofwaardig is dat? EU-instellingen hebben een democratisch deficit. De macht is in handen van technocraten waarop geen Europese burger kan stemmen. Kan je van technocraten verwachten dat ze spontaan van hun eigen regulitis zullen genezen?’
Dollar hedgen
Op die manier bevindt de EU zich in en aan de vooravond van een harde realiteit, meent Longeval. ‘Onder Trump zal het aanzuigeffect van de Amerikaanse economie op buitenlandse investeringen vergroten. Zonder culturele revolutie zal de EU enkel naar financiële repressie kunnen grijpen om de boot drijvend te houden.’
‘Verwacht dus opnieuw een extreem lage rente in Europa, maar deze keer met een gigantisch renteverschil ten voordele van Amerika. Europese beleggers die zich willen hedgen tegen stagflatie in de EU hebben er daarom alle belang bij om massaal in dollars te investeren. Voorspellingen maken over wisselkoersen is altijd een hachelijke onderneming, maar in deze tijd van het jaar mag het wel. Ik denk dat de dollar de komende jaren 20 procent kan stijgen tegenover de euro. In mijn eigen portefeuille trek ik het dollargewicht verder op van 80 naar 90 procent.’
Investment Officer spreekt maandelijks met beleggingsexpert Jan Longeval over zijn visie op de economische en financiële actualiteit.