Investment Officer spreekt maandelijks met beleggingsexpert Jan Longeval over zijn visie op de economische en financiële actualiteit. Deze keer waarschuwt hij voor de potentiële risico’s van duurzame beleggingsfondsen die naast olie en wapens ook de Magnificent Seven uitsluiten.
De Magnificent Seven zijn de zeven techreuzen Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft, Nvidia en Tesla.
‘Ruim 40 procent van de mooie prestatie van de S&P 500 sinds begin 2023 zijn toe te schrijven aan de Magnificent Seven’, schetst Jan Longeval. ‘Wat je nu ziet is dat er in een aantal duurzame fondsen toch een redelijk gevoelige minprestatie is geweest, omdat ESG-filters die fondsen ervan weerhouden om in meerdere van de magnificentseven-bedrijven te beleggen. Vanwege de belangrijke controverses, zoals bij Meta en Alphabet, en/of vanwege hoge ESG-risicoscores.’
Longeval zoomt wat dieper in op elk van die zeven techreuzen. ‘Bij Meta is er een massaal misbruik van private data en de ongelooflijk negatieve invloed van sociale media op de jeugd. Eenzelfde verhaal bij Alphabet. Die twee bedrijven zijn bij de meeste duurzame partijen dan ook al geblacklist. Maar er zijn ook de laakbare arbeidsomstandigheden in de logistieke warenhuizen van Amazon, waar de meeste medewerkers het niet lang uithouden en de bedenkelijke handelspraktijken van Amazon ten aanzien van de partijen die er hun goederen aanbieden.’
‘En Apple besteedt de productie uit aan Foxconn in China, waar de arbeidsomstandigheden bedenkelijk zijn en je wordt continu bespioneerd door je iPhone. Tesla was vroeger de lieveling van vele duurzame beleggers. Maar Musk komt vandaag in het vizier van controverse door zijn bromance met Trump. Tesla lijkt mij daarom een evidente kandidaat om in de nabije toekomst te worden uitgesloten.’
AI
‘Ook Microsoft wordt vandaag meer en meer in die controversiële hoek geduwd, door de overname van Activision Blizzard’, duidt Longeval verder. ‘En dan is er het AI-thema, met Nvidia als hoofdrolspeler. Sommigen denken dat AI 30 procent van de jobs in gevaar brengt. Anderen zien AI als een gevaarlijke superintelligentie die zich tegen de mensheid keert. Sommigen stellen zich morele vragen bij hoe duurzaam dat allemaal is, om nog maar te zwijgen over het gigantische energieverbruik van de AI modellen.’
‘Je kan dus desgewenst onmiddellijk vijftien duurzame argumenten aanhalen om de hele Magnificent Seven uit te sluiten. Maar dit blijft ook een subjectief verhaal, want wat is een zware controverse? Over Meta bestaat weinig discussie. Bij Microsoft, Amazon of Apple, wiens producten we allen intensief gebruiken, is dat minder evident. Toch kan ik me inbeelden dat naarmate de tijd vordert de verwachtingen rond ESG nog ambitieuzer worden en de normen nog strenger, in Europa tenminste. In Amerika zie je al enige tijd een forse tegenwind, ook door activisme tegen bedrijven die volgens die partijen te veel op de woke-agenda inzetten.’
Fossiele brandstoffen en wapens
‘Ik doe geen morele uitspraken over bepaalde ESG-keuzes’, verzekert Longeval. ‘Maar je mag niet vergeten dat de Magnificent Seven 30 à 35 procent van de S&P500 uitmaken. En ze zijn bijna 15 procent van de MSCI All Countries World Index. Je spreekt dus niet meer over een marginaal stukje van de portefeuille dat in principe kan worden uitgesloten door ESG-filters.’
Heel wat duurzame fondsen laten al langer sectoren zoals fossiele brandstoffen en conventionele wapens links liggen. ‘Maar hun gewicht is van een heel andere orde dan de Magnificent Seven’, kadert Longeval. ‘Energie maakt slechts zo’n 4 procent van de wereldindex uit. De impact op de performance van de uitsluiting van fossiele brandstoffen en wapens is nog draaglijk. De Magnificent Seven is van een andere grootte-orde, zoals de voorbije twee jaar hebben aangetoond.’
‘Dan heb ik het nog niet over een mogelijke samenloop van omstandigheden gehad. Stel je even voor dat we in de toekomst een jaar krijgen met een nieuw grootschalig geopolitiek conflict. Dan krijg je wellicht een scherpe stijging van de olie- en gasprijzen en een sterke prestatie van fossiele brandstoffen en van de wapenindustrie. Als bij toeval of niet in datzelfde jaar de Magnificent Seven een topprestatie neerzetten, dan krijg je een perfecte storm die de portefeuilles die ze alle drie heeft uitgesloten, midscheeps zal raken. Ze riskeren een enorme minprestatie neer te zetten. Het werkt natuurlijk in beide richtingen. Afhankelijk van de situatie kan er ook een enorme meerprestatie zijn.’
Pensioenfondsen
‘De spelers in de financiële sector die de Magnificent Seven grotendeels of geheel uitsluiten zouden helder moeten communiceren over dit risico. Voor een private belegger gaat dit vaak over persoonlijke keuzes. Als die persoonlijke keuzes aansluiten bij die van de beheerder van het fonds, die beslist om de Magnificent Seven uit te sluiten en men het risico aanvaardt, is er geen enkel probleem. Maar voor institutionele beleggers is de situatie helemaal anders.’
‘Neem nu de pensioenfondsen. Zij hebben wettelijk een fiduciaire verplichting om de beste belangen van de begunstigden van een pensioenfonds te verdedigen. Indien zij heel ver gaan in de uitsluiting van een kleine groep aandelen, evenwel met een enorm gewicht in de index, heeft dat potentieel een enorme impact op de portefeuilleprestatie. Als die duurzame keuzes tot een zware minprestatie leiden binnen een defined contributions plan, waarin het pensioenkapitaal afhangt van de behaalde beleggingsprestaties, kan de begunstigde daar de raad van bestuur van het pensioenfonds op afrekenen.’
‘Deze materie is in volle evolutie en men probeert de duurzame keuzes van fiduciaire verantwoordelijken nu te verduidelijken en beter te omkaderen in de Europese regelgeving. Maar de huidige situatie is in elk geval zo dat een fiduciaire verantwoordelijke die in de huidige context bepaalde uitsluitingen doet met zware gevolgen voor de prestatie van de portefeuille, zich in juridisch gevaarlijk vaarwater begeeft. In het huidige juridische kader voor pensioenfondsen heb je, voor defined contributions plannen, het individuele akkoord nodig van alle begunstigden, wat in de praktijk onhaalbaar is.’