‘De klant, de tooling en de wereld veranderen en wel zodanig dat alle concepten op de schop moeten en iedereen aan de bak moet.’
Dat zei hoofd toezicht bij de AFM, Tim Mortelmans, maandagmiddag tijdens een debat over het veranderende distributielandschap, georganiseerd door Morningstar.
Hij zei ‘gematigd positief’ te zijn over het aantal innovatieve ideeën waarmee partijen bij de toezichthouder langskomen. ‘Er komen regelmatig partijen met innovatieve ideeën bij ons langs, maar het loopt geen storm.’
Compliance en Mifid II
In de praktijk zei hij te merken dat veel partijen met innovatieve ideeën ‘worstelen met compliance’. Ook Mifid II vorm een barrière. ‘Er zijn partijen die zeggen: ik zou wel willen veranderen, maar mijn hele ICT-capaciteit zit daarin.’
Hij zei verder vooral ruimte te zien voor een andere manier van klantbediening en klantondersteuning. Waarop Andries van Luijk, directeur Evi bij Van Lanschot, aanvulde dat hij vond dat ‘wij in Nederland nog heel erg product-gericht zijn. ‘We moeten meer oplossingsgericht worden’, zei hij.
Daar hoort echter bij dat je de klant probeert te ‘engagen’ zoals hij dat noemt, waarmee hij bedoelt dat je bij de klant besef moet creëren dat hij bepaalde behoeften heeft op financieel gebied, zoals vermogen opbouwen voor pensioen of de studie van de kinderen.
Op een vraag uit het publiek waarom er dan toch niet al veel meer moderne ‘oplossingen’ zijn om vermogen op te bouwen voor kinderen, antwoordde Van Luijk dat het ontwikkelen van digitale concepten duur is en dat kinderen een relatief kleine markt is. Partijen richten zich dus eerst op wat grotere markten. ‘Maar het is allemaal nog in ontwikkeling’, zei hij.
Verschillende soorten fintechs
Anastasia Georgiou had eerder op de middag uiteengezet verschillende soorten fintechs te onderscheiden: er zijn er die inspelen op het feit dat beleggingsadvies niet voor iedereen toegankelijk en betaalbaar is, bijvoorbeeld robo-adviseurs, die werken met geautomatiseerde adviesportefeuilles.
Daarnaast zijn er bedrijven die inspelen op het feit dat veel mensen niet genoeg sparen, microfinance-bedrijven bijvoorbeeld. Dit zijn over het algemeen apps die klanten als het ware digitaal zegeltjes laten sparen, door bij bepaalde aankopen bijvoorbeeld ook automatisch een klein bedrag naar de spaar- of beleggingsrekening over te maken.
Vervolgens zijn er partijen die mensen proberen bewust te maken van bepaalde zaken, door data bij elkaar brengen, waardoor klanten bijvoorbeeld in een oogopslag kunnen zien hoeveel ze nog op de bank hebben staan en hoe hoog hun creditcardschuld is.
In het verlengde hiervan zijn er partijen die zich zoals Georgiou het noemt richten op ‘financial wellness’. Dit zijn als het ware digitale huishoudboekjes, die mensen helpen hun uitgaven in balans te krijgen met hun inkomsten en er tegelijk voor te zorgen dat er een buffer wordt opgebouwd voor tegenvallers, gespaard wordt voor het pensioen etc.
Nog geen winst
De mooie voorbeelden ontlokte fondsmanager Patrick Lemmens van het New World Financials-fonds van Robeco de vraag hoe dit soort bedrijven ooit winst gaan maken. Zelfs heel bekende robo-adviseurs als Betterment en Wealthfront schrijven nog geen zwarte cijfers.
Wat Georgiou deed verzuchten overtuigd te zijn dat dit de toekomst is, maar dat ze misschien nog wat tijd nodig hebben. ‘Als onderdeel van een grotere organisatie misschien’, vulde Lemmens aan. Schroders kocht zich vorig jaar bijvoorbeeld in in de digitale vermogensbeheerder Nutmeg.
Op de vraag waarom er in de Verenigde Staten en de het Verenigd Koninkrijk veel meer fintech start-ups zijn dan in Nederland, antwoordde BeleggenPro-oprichter Albert Jellema dat je niet moet vergeten dat mensen in Amerika al sinds jaar en dag gewend zijn zelf te beleggen voor hun pensioen. ‘Dat is in Nederland heel anders. Hier zijn het toch vooral de grootbanken die de kar trekken.’
Toch zei hij heilig te geloven in digitalisering: ‘Alles wat je kunt digitaliseren, gaat digitaliseren. Dit wordt echt een hele grote verandering, waarbij transparantie en kwaliteit heel belangrijk zijn.’