Nederland moet zich opmaken voor een zware economische neergang. ‘Deze zal zo diep zijn als de gemiddelde recessie in de afgelopen zestig jaar,’ zegt Olaf van den Heuvel, beleggingsstrateeg van verzekeraar Aegon.
De laatste tien jaar duurden recessies in Europa relatief kort, vanwege de grote betekenis van de dienstensector. Nu is een veel diepere recessie te verwachten, omdat één van de belangrijkste sectoren - de banken - in het hart is geraakt.
‘Daardoor komt er nog maar mondjesmaat smeerolie in het systeem,’ zegt van den Heuvel.
Recessie als van jaren tachtig
Hij vergelijkt de aankomende recessie met die in 1982, toen de economie gedurende een aantal jaren niet uit het dal kwam.
‘Dat werd veroorzaakt doordat er toen sprake was van veel zware industrie. Nu hebben we weer zo’n diepe recessie. Het zal lang duren voordat we daar uitkomen.’
Aegon spreekt deze verwachting uit op basis van een studie naar het economisch perspectief over de komende vier jaar. De verzekeraar heeft deze prognoses onlangs gedeeld met zijn zakelijke klanten.
Zeer vlakke groei
Aegon verwacht volgend jaar een krimp of op zijn best een nul groei. In 2010 groeit de Europese economie met 0,8 procent en in 2011 met niet meer dan 1,4 procent.
Volgens van den Heuvel werd de groeivertraging al eind 2006 duidelijk in de Verenigde Staten, bij voorbeeld in een daling van de huizenprijzen. ‘Maar door de kredietcrisis is het tot een diepe recessie verworden.’
Bedrijfsobligaties
Volgens Aegon zijn door deze recessie enkele vermogenscategoriëen ‘zeer interessant’, zoals bedrijfsobligaties van Single A en beter waarop het rendement 7 tot 8 procent is.
‘Topkwaliteit is nog nooit zo goedkoop geweest,’ zegt van den Heuvel. Ook hoog renderende obligaties kunnen interessant zijn, maar zijn ook riskant.
Aandelen
Aandelen zijn goedkoop, maar kunnen de komende twaalf maanden beter gemeden worden, stelt van den Heuvel.
‘De volatiliteit blijft voorlopig zeer groot, terwijl de koers-winstverhoudingen nog moeten worden bijgesteld, omdat er gemiddeld nog een winstdaling wordt verwacht van 20 procent. Aandelen zijn dan op een 20-jaarsbasis goedkoop, maar niet op een 100-jaarsbasis.’
‘Zoals het er nu naar uitziet zetten wij posities in aandelen niet eerder aan dan eind volgend jaar,’ aldus van den Heuvel.
Sombere IMF-prognose
Olivier Blanchard, de hoofdeconoom van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), stelt ook dat ‘het ergste nog moet komen’.
Blanchard vindt dat overheden niet genoeg hebben gedaan om een verdere escalatie van de financiële crisis te voorkomen.
‘De vraag is helemaal ingestort, we moeten alle wapens inzetten die we hebben. Normaal gesproken vinden we dat overheden naar evenwichtige begrotingen moeten streven, maar dit zijn geen normale tijden,’ zegt hij in een interview met een Zwitsers zakenkrant.
Volgens Blanchard moeten centrale banken de rente tot ‘zo dichtbij nul als mogelijk’ verlagen, om een diepe economische crisis te voorkomen.