In de grote, afgelopen donderdag bekend gemaakte - strategische - deal tussen ASR en Aegon, die het slotakkoord in de consolidatie van de verzekeringsmarkt in Nederland lijkt te zijn, is één opvallend detail waar partijen het zwijgen toe doen: de APF van beide partijen.
Aegon heeft met Stap een APF waar het huis zelf nauw bij betrokken is (en blijft): Aegon Asset Management doet er het beheer van, en TKP de uitvoering. ASR van zijn kant heeft in 2016 ook een APF opgericht, zijnde het Algemeen Pensioen Fonds. Maar deze APF kan gevoeglijk worden beschouwd als de ‘nagel aan de doodskist’ van Jos Baeten, de topman van ASR die bij de Utrechtse verzekeraar overigens een indrukwekkende staat van dienst heeft opgebouwd.
‘Wij hebben kind ter wereld gebracht’
Het onafhankelijke bestuur van de APF besloot vorig jaar om niet door te gaan met ASR. Jos Baeten sprak daarover in een gesprek met Investment Officer afgelopen februari zijn ergernis uit.‘Wij hebben dit Algemeen Pensioen Fonds (APF) opgericht, maar vanuit toezicht mochten wij ons er niet mee bemoeien. Het enige wat wij doen is het voeren van de administratie. Het onafhankelijke bestuur heeft voor de toekomst echter besloten dat zij niet meer verder gaat met ASR, maar met Cardano en Blue Sky’, vertelde Baeten (foto) in de marge van de publicatie van de jaarcijfers over 2021.
‘Wij hebben het kind ter wereld gebracht, maar het kind heeft besloten zonder de ouders de wijde wereld in te gaan’, zei Baeten. ‘Wij zijn er niet blij mee. Ik kan er allemaal argumenten tegen inbrengen, maar het is een onafhankelijk bestuur dat zijn afweging maakt.’
Het voelde voor Baeten wrang dat de initiatiefnemer van de APF feitelijk zijn eigendomsrechten heeft verloren, maar verklaarde hij, ‘er is nu eenmaal een wettelijk kader, waarin sprake is van een splitsing tussen de oprichter en het onafhankelijke bestuur. Ik heb daar formeel niks over te zeggen.’
‘Néé, geen nieuwe APF meer’
ASR blijft de administratie van de huidige collectiviteitskringen nog doen, maar ook dat zal op termijn verdwijnen, zo sprak Baeten de verwachting uit. Hij zegt dat als een huwelijk niet werkt, dan ga je uit elkaar. Baeten: ‘Je moet je altijd afvragen waar je je energie in steekt. “At the end of the day” is het bestuur onafhankelijk.’
Voor Baeten is één ding zeker, zo verklaarde hij in dat gesprek: ASR zal geen nieuwe APF oprichten. ‘Néé, dat doen we niet meer. Maar vanuit de optiek van verzekeraars is het een hele interessante markt. Wij zijn in pensioen- en DC-regelingen met 37 procent gegroeid en wij zullen dan ook vol op DC inzetten. Zo rekenen we vanuit asset management met een groei van het beheerd vermogen van 5 miljard euro op dit terrein. Wij zijn van mening dat onze DC-proposities al redelijk compliant-zijn met het nieuwe pensioenstelsel.’
De toekomst van de APF binnen het bolwerk van ASR is duidelijk nog niet uitgekristalliseerd, gelet op het feit dat het noch in het persbericht van partijen, noch door de woordvoerder van ASR, is toegelicht. Vastgelegd is wel dat Aegon Asset Management nog ten minste tien jaar het vermogensbeheer blijft doen van de door ASR overgenomen dc-pensioenen en ppi.
Het is sinds 2016 in Nederland mogelijk om meerdere pensioenregelingen onder te brengen in een algemeen pensioenfonds (APF). Het moet wel verplicht worden ondergebracht in een stichtingsvorm.
Met een meesterzet heeft ASR de verzekeringsmarkt in Nederland volledig op zijn kop gezet. De Utrechtse marktpartij heeft voor ongeveer 2,5 miljard euro vrijwel alle activiteiten van Aegon in Nederland overgenomen: pensioenen, hypotheekverstrekking, schade en arbeidsongeschiktheid. Aegon ziet voor zichzelf vooral toekomstkansen in de VS, China en Brazilië.
In ruil voor de afgestoten Nederlandse activiteiten krijgt de Haagse verzekeraar bijna 30 procent van de aandelen in ASR in handen. Het is nog nét geen 30 procent, zodat een verplicht overnamebod achterwege kan blijven. Een dergelijk - bijna controlerend - minderheidsbelang, de zogenoemde “noyaux durs” is in de Franse financiële sector in de jaren ‘90 van de vorige eeuw zeer populair geweest. Alle mogelijke financiële partijen als UAP, Crédit Lyonnais en Axa zorgden er op deze manier voor dat invloed en macht behouden werd en buitenlandse partijen geen dominante marktpositie op de Franse markt konden veroveren.
‘Met de gezamenlijke kracht van beide partijen kunnen wij kansen benutten in groeiende marktsegmenten als pensioenen en inkomen’, schreef Jos Baeten in het persbericht. Door de krachtenbundeling denkt de topman ook beter te kunnen inspelen op de pensioenhervorming. Door de deal wordt ASR ongeveer even groot als NN in verzekerd db, maar kleiner in dc. Het marktaandeel van ASR is na de deal 32 procent voor zowel dc-pensioen als voor db-pensioen, gemeten naar premie-omzet in 2020, laat Aegon weten.