Individuele alleenheersers in Rusland, China en bij een aantal mondiale toptechnologiebedrijven vormen dit jaar een ernstig risico voor de geopolitieke en economische stabiliteit in onze wereld, aldus de Eurasia Group in zijn rapport over de grootste risico’s voor 2023. Deze mondiale context zal dit jaar leiden tot volatiliteit op de opkomende markten.
Bij de presentatie van het risicorapport zei Ian Bremmer, oprichter en voorzitter van het in New York gevestigde adviesbureau, dat een kleine groep individuen nu ‘een buitengewone hoeveelheid macht heeft vergaard, die met beperkte informatie in een ondoorzichtige omgeving beslissingen neemt met diepgaande geopolitieke gevolgen’.
‘Het zijn ouder wordende alleenheersers en techneuten. Het is een klein aantal mensen in zeer verschillende omgevingen, die de bereidheid en het vermogen hebben om de mondiale omgeving te ontwrichten op manieren die we niet voorspellen en op manieren waar we niet klaar voor zijn’, zei Bremmer, waarbij hij specifiek verwees naar de Russische president Vladimir Poetin en de Chinese president Xi Jinping.
Expertise komt niet door
‘Ze hebben heel weinig beperkingen, geen checks-and-balances op hun macht, hun systemen en instellingen. En ze hebben ook niet veel experts die tot hen doordringen’, aldus Bremmer.
De grootste wereldwijde bedreiging in 2023 is Rusland. De Eurasia Group meent dat ‘een vernederd Rusland van wereldspeler zal veranderen in ‘s werelds gevaarlijkste schurkenstaat, die een ernstige veiligheidsdreiging vormt voor Europa, de Verenigde Staten en daarbuiten.’
“Hete oorlog”
‘We zitten niet in een koude oorlog met Rusland… we zitten in een hete oorlog met Rusland’, zei Bremmer. ‘Er is geen manier waarop Poetin zich kan terugtrekken en opgeven zoals Chroesjtsjov deed in 1962, en nog steeds zijn baan en zo niet zijn leven kan behouden. Dat maakt het uiteindelijk heel erg eng.’
Met Xi Jinping komen de risico’s neer op ‘maximale straffeloosheid en maximale potentiële fouten’, aldus het rapport. Toen afgelopen oktober het 20e Partijcongres werd gehouden, werd duidelijk dat Xi er nu als geen ander in de recente Chinese geschiedenis in is geslaagd de macht te consolideren.
‘Het grote risico is dat hij ook sneller misrekeningen en fouten kan maken. We zien dat al spelen met het plotselinge einde van Zero Covid’, aldus Anna Ashton, directeur China Corporate Affairs bij het bureau. ‘Nu opereert hij met minder beperkingen dan ooit, zonder checks-and-balances, zonder een oppositiefractie om mee te redetwisten, en omringd door politieke bondgenoten die waarschijnlijk jaknikkers zijn. Bij fouten zullen de te nemen stappen om te corrigeren kunnen worden vertraagd.’
In termen van technologie zal 2023 ‘een kantelpunt zijn voor de rol van disruptieve technologie in de samenleving’, aldus de groep, die specifiek verwijst naar steeds geavanceerdere kunstmatige intelligentie zoals ChatGPT, GPT-4 en Stable Diffusion.
AI-wapens
‘Deze vooruitgang betekent een stap voorwaarts in het potentieel van AI om mensen te manipuleren en politieke chaos te zaaien’, zegt de groep. ‘Demagogen en populisten zullen AI als wapen gebruiken voor politiek gewin ten koste van de democratie en het maatschappelijk middenveld.’
De huidige mondiale context maakt het waarschijnlijker dat de mondiale ontwikkeling wordt stopgezet, waarbij de kloof tussen rijke en arme landen verder toeneemt.
‘De kloof tussen rijke en arme economieën zal alleen maar blijven groeien’, zei Eurasia-voorzitter Cliff Kupchan. ‘Kijk naar het fonds dat vorig jaar is opgericht voor de opkomende markten. Mensen zullen vragen waar het geld is, en het geld zal vervolgens nergens te vinden zijn. Dus het vertrouwen tussen rijke en arme landen zal steeds lager worden.’
Top risico’s voor 2023, volgens Eurasia Group:
- Rusland
- Xi Jinping
- Massavernietigingswapens
- Schokkende inflatie
- Iran in een hoek
- Energie crisis
- Vertraagde wereldwijde economische ontwikkeling
- Verdeelde Staten van Amerika
- Tik Tok Boom
- Waterstress
Het risicoperspectief van Eurazië sluit nauw aan bij de risico’s die verschillende financiële bedrijven hebben geschetst. Charles Schwab noemde vorige maand de heropening van China, overspannenheid door centrale banken en een uitbreidende oorlog in Oekraïne als de grootste risico’s, samen met een mogelijke hypotheekschok en een energiecrisis in Europa.
Uit een recente Britse enquête van Forbes onder CEO’s blijkt dat zij zich de meeste zorgen maken over de gevolgen van de stijgende rente, de omvang van de komende recessie, arbeidstekorten en snel veranderende markttrends. Leidinggevenden maken zich ook zorgen over problemen met de wereldwijde toeleveringsketen en cyberbeveiligingsrisico’s.
Gerelateerde artikelen op Investment Officer:
- In “het grote spel” dreigt Europa het onderspit te delven
- China en Rusland willen wereldorde op de schop nemen
- ‘We zijn er niet in geslaagd om Rusland te civiliseren’