‘Als de feiten veranderen, verander ik mijn mening. Wat doet u, meneer?’ De Engelse versie van deze uitspraak wordt aan Keynes toegeschreven. Ik betwijfel of hij het zo heeft gezegd, want het lijken wijze woorden die vaak worden geciteerd, maar je hebt er niets aan. Er komen steeds nieuwe feiten beschikbaar. Wanneer zijn de feiten dusdanig veranderd om een wijziging van je mening te rechtvaardigen?
Je visie veranderen is een van de moeilijkste dingen voor een econoom en ook voor een beleggingsstrateeg. Als je eerste visie later toch juist blijkt, sta je voor joker. Dus je wilt niet te snel ‘om gaan’. Maar als je te lang wacht en het evident is dat je het mis hebt, dan zit je te slapen.
Ik was aanvankelijk niet overtuigd dat het herstel op de beurs na medio maart houdbaar zou zijn. Pas toen de AEX al was gestegen van een dieptepunt van zo’n 404 punten naar circa 530 ging ik om. Achteraf was dat een succesvolle wijziging van mijn visie, al had het eerder gemogen.
Maar wat nu?
Op korte termijn lijken de argumenten om voorzichtig te zijn zwaarder te wegen dan die voor een offensieve positionering. China herstelt weliswaar, maar in Europa krimpt de economie mogelijk alweer. In de VS is het coronavirus in opmars terwijl effectief leiderschap op federaal niveau ontbreekt.
De politieke situatie in de VS zou de komende weken toch al tot onverwachte ontwikkelingen kunnen leiden. Enerzijds is er de strijd van de president tegen zijn electorale verlies. Ook weten we pas in januari of de Republikeinen de meerderheid in de Senaat behouden. Als de aantallen besmettingen, ziekenhuisopnames en sterfte in de VS blijven toenemen, zal het economisch herstel afzwakken. Natuurlijk is alles mogelijk, maar het lijkt niet waarschijnlijk dat de stijging van aandelenkoersen tegen een dergelijke achtergrond onverstoorbaar door zal zetten.
Wanneer het komt, zal herstel positief verrassen
Op de wat langere termijn ligt het veel positiever. We krijgen dit virus er een keer onder. Wanneer is niet precies te zeggen, maar het normale leven keert in 2021 een keer terug, mede door toedoen van de komst van vaccins. De economie zal dan fors herstellen.
De economische schade die we tot nog toe hebben geleden is voor een belangrijk deel op de overheidsfinanciën afgewend. Natuurlijk zal de werkloosheid hoger zijn dan voor de coronacrisis, maar doordat de overheidsfinanciën een fors deel van de klap opvangen, blijft de stijging van de werkloosheid relatief beperkt terwijl mensen die niet werkloos zijn geworden, al maanden, al dan niet met opzet, financiële reserves opbouwen. Er is een hoop inhaalvraag in de economie en er is voldoende geld onder de mensen om die vraag naar markten te brengen wanneer dat weer kan.
Verdienmodellen verbeterd
Overheden zullen niet het risico willen nemen ontluikend economisch herstel in de kiem te smoren en gaan daarom niet snel bezuinigen. Ook centrale banken zullen hun ondersteunende beleid niet snel omkeren. In ieder geval zal de officiële rente nog veel langer nog lager blijven dan we voor de pandemie verwachtten. De combinatie van economisch herstel en laag blijvende rente is positief voor de aandelenbeurs.
Daar komt nog een factor bij. Bedrijven hebben dit jaar behoorlijk in de kosten gesneden en hebben zo nieuwe en betere verdienmodellen ontwikkeld. Bedrijfswinsten zullen daardoor fors stijgen wanneer zich duurzaam en verrassend sterk economisch herstel aandient.
Per saldo lijkt het mij dat de aandelenbeurs in de loop van 2021 en in 2022, als nieuwe negatieve schokken uitblijven, voortgestuwd zal worden door een drietrapsraket. Ten eerste zal zich economisch herstel voordoen, dat door inhaalvraag wel eens heel wat sterker kan zijn dan verwacht en dat niet gefrustreerd zal worden door overheidsbezuinigingen of monetaire verkrapping.
Ten tweede zullen bedrijfswinsten door het economisch herstel en de verbeteringen aan verdienmodellen eveneens stevig kunnen groeien. Ten slotte zal de rente laag blijven waardoor hogere waarderingen van aandelen gerechtvaardigd zullen blijven.
Han de Jong is voormalig hoofdeconoom van ABN Amro. Hij schrijft wekelijks voor Fondsnieuws over economie en markten. Meer informatie over zijn visie kunt u lezen op Crystal Clear Economics.