Wie de groeiende duurzame modelportefeuilles van banken met elkaar wil vergelijken, begeeft zich op glad ijs. Voornaamste obstakel is dat het begrip duurzaam op uiteenlopende manieren wordt uitgelegd.
Over begrippen zoals wereldwijd, smallcaps of de sector automotive is iedereen het roerend eens. Duurzaam, daarentegen, is een vlag die vele ladingen dekt.
Triodos en ASN sluiten bijvoorbeeld complete sectoren uit, terwijl de grootbanken zich in eerste instantie beperken tot de uit- sluiting van een handjevol makers van controversiële wapens. Voor hun uitgangspunten verwijzen de meeste beleggers naar de tien principes uit de UN Global Compact. Die principes zijn duidelijk, maar beleggers kunnen ze op eigen wijze toepassen.
De ene belegger zet Walmart bijvoorbeeld op grond van deze regels op de zwarte lijst; een andere juist niet. Een grote onderneming zoals Walmart kan immers op het ene onderwerp (bevorderen van duurzame visvangst) hoog scoren en tegelijkertijd op een ander thema (vakbondsrechten) onder de maat presteren.
Het maken van een zinvolle vergelijking wordt bovendien bemoeilijkt door de verschillende advies- en beheerconcepten die banken hanteren. Sommige private banken, zoals ING, schotelen de klant een kant-en-klare duurzame strategie voor.
Daarentegen legt Rabobank de nadruk op verduurzaming van het gehele assortiment. En dan bestaan er naast portefeuilles die direct in duurzame aandelen en obligaties beleggen, ook portefeuilles met duurzame beleggingsfondsen.
Vergelijking
Verder zijn er verschillen in de kosten binnen de portefeuille en voor het vermogensbeheer. Die laatste kosten variëren van 0,8 tot 1,3 procent (exclusief btw) en zijn vaak gekoppeld aan de omvang van de portefeuille. Ondanks deze obstakels voor een correcte vergelijking, zetten we de verschillende portefeuilles met het stempel duurzaam van twee grootbanken, ASN en Triodos, naast elkaar.
De Rabobank blijft verder buiten beschouwing omdat deze bank geen aparte duurzame beheerportefeuilles heeft. ‘We hebben vijf jaar geleden gekozen voor het duurzaam maken van het hele assortiment. Wij noemen dat maatschappelijk verantwoord beleggen. Dat is geen product, maar een proces’, zegt Gert van de Paal (foto), specialist maatschappelijk verantwoord en duurzaam beleggen. ‘De impact van vergroening van gewone beleggingen is groter omdat het gaat om een veel groter vermogen.’
Hoewel de duurzame portefeuilles van ING, ABN Amro, Triodos en ASN die direct in aandelen en obligaties beleggen verschillen, hebben ze ook veel gemeen. Het zijn allemaal geconcentreerde portefeuilles met dertig tot veertig namen. Beleggingsfondsen beleggen veelal in ten minste twee keer zo veel bedrijven.
Bij een geconcentreerde portefeuille verwacht je een hoge standaarddeviatie, maar de banken bezweren dat die niet veel afwijkt van de volatiliteit van een fonds of tracker met honderden namen. Triodos Bank en ABN Amro melden een standaarddeviatie van circa 16 procent, terwijl die van de de MSCI Wereldindex 14,5 procent is. ASN Bank laat weten dat de standaarddeviatie binnenkort wordt gepubliceerd.
Net als bij veel andere banken hanteert Triodos Bank vijf risicoprofielen voor particulieren met meer dan een 0,5 miljoen euro. De vijf portefeuilles worden ingevuld met drie bouwstenen: aandelen, obligaties en alternatieve beleggingen. ‘We sluiten veel bedrijven uit omdat we bijvoorbeeld bij kernenergie zero tolerance toepassen’, zegt Albert van Zadelhoff, directeur private banking bij Triodos Bank. ‘Een onderneming die een beetje betrokken is bij nucleaire energie, valt af. Andere banken hanteren een drempel van 5 of 10 procent. Dan vallen veel minder namen af.’ Bedrijven die actief zijn in de bio-industrie en schenders van mensenrechten kunnen evenmin door de beugel.
Van de andere kant wil Triodos alleen beleggen in bedrijven die op duurzaamheid beter scoren dan hun sectorgenoten. Na deze schifting blijft een lijst met ruim vierhonderd bedrijven over waarin Triodos kan beleggen.
Beter dan de index
De resultaten van deze aandelenportefeuille staken de afgelopen jaren gunstig af tegen de MSCI Wereldindex. ‘Sinds 2005 doen we het iets beter dan deze index. We hoeven het niet twee keer zo goed te doen. Als je het een jaar veel beter doet, neem je blijkbaar veel risico. Dat is niet de bedoeling’, zegt Van Zadelhoff.
Duurzaamheid is bij ING een van de zes strategieën waar vermogende particulieren uit kunnen kiezen. ‘Deze variant groeit de afgelopen jaren harder dan de andere strategieën’, zegt Henry van Heijster, manager van deze beleggingsstrategie. Vijf jaar geleden zat zo’n 5 procent van het vermogen in deze strategie. Dat is gegroeid naar 12 procent van het totaal dat is belegd in de zes strategieën.
‘Behalve controversiële wapens sluiten we tabak, bont, pornografie, kernenergie, alcohol en gokken uit’, aldus Van Heijster. ‘In de portfolio komen verder alleen bedrijven die bovengemiddeld scoren op duurzaamheid. Als derde element beoordelen we of een bedrijf de gangbare internationale normen voor goed gedrag niet overschrijdt. Dit gaat verder dan een beoordeling op de Global Compact principes. Zo kijken we of een bedrijf niet stelselmatig het klantbelang schaadt door kartelvorming.’
Niet in oliebedrijven
De strategie belegt voor de individuele aandelenportefeuille in zo’n 35 ondernemingen. ‘We hebben de afgelopen tijd beter gepresteerd dan de index’, zegt Van Heijster. ‘Dat is onder meer te danken aan het feit dat we niet beleggen in grote oliemaatschappijen. Die vallen vaak af vanwege hun milieuvervuilende gedrag. Deze sector deed het slecht als gevolg van de gedaalde olieprijs.’
Klanten van de ING Bank hebben ook de mogelijkheid hun geld te steken in een duurzame strategie die in fondsen belegt. ‘Dat kunnen algemene duurzame fondsen zijn, maar ook themafondsen die bijvoorbeeld zijn gericht op hernieuwbare energie of milieutechnologie’, zegt fondsanalist Jochen Harkema.
ABN Amro heeft een duurzaam mandaat voor klanten die meer dan een 0,5 miljoen euro willen beleggen. Dit is een geconcentreerde portefeuille met dertig tot veertig namen. Het beleid is geformuleerd door ABN. De selectie is het werk van Triodos MeesPierson, een dochter van Triodos Bank en MeesPierson.
ABN Amro heeft ook een mandaat dat belegt in duurzame beleggingsfondsen. ‘De minimuminleg daarvoor gaat van 500.000 naar 100.000 euro’, zegt Richard de Groot, directeur vermogensbeheer bij ABN Amro.
De Groot is tevreden over de belangstelling voor duurzame mandaten. ‘In totaal zit er 1,7 miljard euro in deze mandaten. Vooralsnog is het mandaat voor individuele titels het grootste, maar ik verwacht met name een groei bij het fondsenmandaat omdat daar de instapgrens is verlaagd.’
Dit artikel is gepubliceerd in het Fondsnieuws-magazine van 17 juni 2015.