Steeds meer geld wordt verantwoord belegd. Ook het aantal passieve ESG-fondsen groeit. Zo staan er duurzame trackers op stapel voor bedrijfsobligaties en opkomende markten.
Was duurzaam beleggen eerst vooral iets voor aanbieders van actieve fondsen, ook aanbieders van passieve beleggingsproducten zien de laatste tijd een stijgende belangstelling voor trackers en indexfondsen die duurzame indices volgen.
De verschillen tussen de indices zijn groot. Sommige beleggen met strikte uitsluitingscriteria in een kleine groep bedrijven die uitstekend scoort op de zogenoemde ESG-criteria. Dit zijn criteria op het gebied van milieu (environment), sociale aspecten (social) en governance. Andere indices zijn veel breder.
Passief wil bij deze indices op geen enkele manier zeggen dat de vermogensbeheerders met hun armen over elkaar zitten, benadrukken de aanbieders. Alle passieve beleggers proberen op de een of andere manier invloed uit te oefenen op de ondernemingen waarin ze beleggen.
Hoe ze dat aanpakken verschilt per index en vermogensbeheerder. Grote partijen zoals Vanguard of BlackRock praten met veel bedrijven waarin ze beleggen over ESG-onderwerpen. Actiam beperkt zich tot enkele tientallen ondernemingen waar volgens deze kleinere vermogensbeheerder nog veel te bereiken valt.
Theodoor Gilissen was de eerste Nederlandse vermogensbeheerder die de combinatie passief en duurzaam voor de klant binnen handbereik bracht. ‘Goede doelen wilden hun geld vaker verantwoord beleggen. Om te voldoen aan die vraag hebben we duurzame indexfondsen ontwikkeld. Zo kan de klant duurzaam beleggen met de voordelen van indexbeleggen: lage kosten, een goede spreiding en een transparant beleggingsproces. Er waren begin deze eeuw maar een paar duurzame indices’, zegt Marcel Leegwater (foto), die aan de wieg stond van deze indexfondsen.
Echt betere bedrijven
Theodoor Gilissen heeft gekozen voor de Dow Jones Sustainability Index. ‘We wilden een bekende index en eentje die ook echt een keuze maakt voor de betere bedrijven’, aldus Leegwater. In deze indices zitten alleen de 10 procent bedrijven die het hoogst scoren op ESG-criteria volgens RobecoSam. ‘We hebben nu een Europees, een Noord-Amerikaans en een Wereldindexfonds. Om de fondsen bereikbaarder te maken voor particulieren krijgen ze na de zomer een beursnotering.’
Engagement is bij Theodoor Gilissen uitbesteed aan BMO (voorheen F&C). ‘De invloed op bedrijven loopt via BMO, maar ook via RobecoSAM, dat een groot aantal vragen stelt aan ondernemingen over ESG-onderwerpen’, zegt Leegwater.
Spreiding
Aan de andere kant van het spectrum zijn ESG-trackers en indexfondsen te vinden die juist heel breed beleggen zoals Actiam. Deze vermogensbeheerder belegt ruim 50 miljard euro verantwoord voor onder meer Reaal, Zwitserleven, ASN Beleggingsfondsen en sinds kort ook Rabobank.
‘We hebben binnen het nieuwe Rabo Beheerd Beleggen Basis gekozen voor fondsen van Actiam en Northern Trust naast die van Vanguard en BlackRock’, zegt Gert van de Paal, manager verantwoord beleggen bij Rabobank. ‘Northern Trust volgt een eigen ESG-index en Actiam gaat uit van een bestaande algemene index. We kiezen fondsen van meerdere aanbieders vanwege de spreiding.’
Bart Mantje van Actiam: ‘Wij spreken over verantwoord beleggen. Dat doen we heel breed. In onze index sluiten we zaken zoals controversiële wapens en schadelijke mijnbouwtechnieken uit. Daardoor valt 2,5 procent van de bedrijven af. Bij de wereldindex blijven dan nog zo’n 1600 namen over. Hierdoor zijn onze beleggingsresultaten goed te vergelijken met een gewone wereldindex. We verschuilen ons niet achter een duurzame index bij vergelijkingen van de rendementen.’
Actiam richt zich bij de engagement op de ondernemingen die slecht scoren op ESG-criteria. ‘Dat zijn de bedrijven waar we nog verschil kunnen maken’, aldus Mantje.
Alle grote aanbieders van indexproducten hebben de afgelopen jaren hun ESG-assortiment uitgebreid. Zo heeft BlackRock zes duurzame iShares op het schap waaronder één gericht op Japan en één die belegt in bedrijfsobligaties. BlackRock laat weten dat duurzaam ingeburgerd raakt. ‘Na de milieutop vorig jaar in Parijs zagen we een opleving in de vraag naar dit soort producten.’
Ook BlackRock gaat prat op een grootscheeps engagementprogramma. ‘We hebben een team van 22 mensen die contacten heeft met zo’n 1.500 ondernemingen per jaar. Stemmen en engagement zijn een belangrijke manier om de waarde van de beleggingen van onze klanten te beschermen en te verhogen’, stelt BlackRock.
Groei
De verwachting is dat het assortiment verantwoorde en duurzame passieve producten nog verder zal groeien, met name voor opkomende markten en bedrijfsobligaties. Zowel Actiam als Theodoor Gilissen is van plan een ESG-fonds voor opkomende markten te lanceren.
Ook bij de banken is er belangstelling. ‘Wij hopen dat er meer passieve fondsen komen die op verantwoorde wijze bedrijfsobligaties volgen’, zegt Van de Paal van Rabobank.
Dit artikel is gepubliceerd in het Fondsnieuws-magazine Assetmanagement als reddingsboei van 15 juni 2016.