De financiële sector zal omvangrijke dalingen moeten incasseren als de klimaattransitie niet ordentelijk verloopt. Abrupte herwaarderingen van klimaatrisico’s zullen voornamelijk banken, asset managers en verzekeraars hard raken.
Verliezen op de financiële markten als gevolg van een abrupte herwaardering van klimaatrisico’s kunnen beleggingsfondsen en verzekeraars hard treffen. Het kan tot wanbetaling leiden door ondernemingen en kredietverliezen veroorzaken voor banken. ‘Als we er niet in slagen om de groene transitie ordentelijk te laten verlopen, zullen de risico’s zich snel verspreiden over de gehele financiële sector waarbij bedrijven en banken het grootste gevaar lopen.’
Dat blijkt uit een gezamenlijk rapport van de ECB en het Europees Comité voor systeemrisico’s (ECSR), getiteld The macroprudential challenge of climate change (zie bijlage). De risico’s van de banken in de eurozone blijven bijzonder uitgesproken, vooral in de blootstelling van leningen naar klimaatrelevante sectoren zoals mijnbouw, industrie en de elektriciteitssector. De naar leningen gewogen emissie-intensiteit van de blootstelling naar deze sectoren bedraagt volgens het rapport nog steeds ongeveer 60 procent van het totaal.
ECB/ECSR: The macroprudential challenge of climate change
Een ordelijke overgang naar netto-nul uitstoot tegen 2050 kan prijsschokken verzachten en kansen op wanbetalingen door bedrijven met 13 tot 20 procent verminderen. Het zou ook de kredietverliezen voor banken verminderen.
Prijsstijgingen
Onder andere een prijsstijging van koolstof verhoogt de kans op een opeenstapeling van faillissementen. Een ongeordende sterke stijging van de koolstofprijzen zou niet alleen kunnen resulteren in een vervijfvoudiging van de risicogewogen activa, maar ook tot een bijna-verdubbeling van de gemiddelde wanbetalingscorrelatie. Deze correlatie meet of de kans groter is dat activa met een hoog kredietrisico eerder samen of eerder afzonderlijk in gebreke blijven. Dit wijst er volgens het rapport op dat bescherming via diversificatie nog maar beperkt relevant is.
Hoewel dit met name geldt voor bedrijven met een hoge koolstofemissie, kan het ook minder koolstofintensieve marktpartijen treffen, aldus het onderzoek.
Volgens de ECB en de ECST kan de marktdynamiek daarnaast de financiële impact van fysieke risico’s vergroten. ‘Een klimaatschok kan bijvoorbeeld leiden tot een plotselinge herwaardering van de prijs voor klimaatrisico’s en zo paniekverkopen veroorzaken, waarbij financiële instellingen snel een groot aantal blootgestelde activa tegelijk verkopen tegen lage prijzen.’
Onvoorziene klimaatschokken kunnen in een dergelijk geval de portefeuilles van beleggingsfondsen, pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen hard raken. In een wanordelijk overgangsscenario, dat wordt gekenmerkt door een onmiddellijke, aanzienlijke stijging van de koolstofprijzen, zouden de verliezen van verzekeraars en beleggingsfondsen van asset managers op korte termijn respectievelijk kunnen oplopen tot 3 en 25 procent van de op stress geteste activa.
Download het rapport hier.