De financiële markten werden donderdag compleet verrast door het draconische pakket maatregelen van de Europese Centrale Bank. Ondermeer werd de rente met 10 basispunten verlaagd naar een ‘all time low’ van 0,05 procent.
Daarnaast maakte de ECB bekend gesecuritiseerde leningen (asset backed securities) op te kopen, evenals gedekte obligaties (covered bonds). Hierdoor zou de balans van de ECB met 1.000 miljard euro kunnen toenemen.
Ook zullen de nieuwe TLTRO-leningen, die banken gericht moeten inzetten voor de kredietverlening aan huishoudens en bedrijven, bijdragen aan het vergroten van de balans.
Het besluit tot de opkoopoperaties is niet unaniem, ‘maar met een comfortabele meerderheid genomen’, aldus ECB-president Draghi tijdens de persconferentie.
Er zijn volgens hem drie instrumenten om de groei aan te zwengelen: hervormingsbeleid, begrotings- en monetair beleid. Maar die laatste twee hebben pas zin als er ambitieuze structurele hervormingen worden doorgevoerd.
Noodzaak van economische hervormingen
Draghi roept eurolanden daarom op om nu echt werk te maken van economische hervormingen. Er zijn volgens Draghi meerdere redenen voor de te lage groei in de eurozone.
Eén daarvan is een gebrek aan vertrouwen. Voor meer vertrouwen is eerst een serieuze discussie over hervormingen nodig, daarna kan er gesproken worden over een ruimere interpretatie van begrotingsregels.
De ECB-president werd gevraagd of de inflatieverwachting nog niet ‘anchored’ is, dat wil zeggen dat deze op de lange(re) termijn dichtbij maar onder de 2 procent ligt. Draghi: ‘Ja, maar de neerwaartse risico’s zijn nu groter.’
Race to the bottom
Volgens onderzoek van Bank of America heeft nu bijna de helft van al het staatspapier in de wereld een yield van minder dan 1 procent. Veel beleggers zijn daarom ‘long’ Amerikaanse Treasuries, omdat zij verwachten dat de Europese rente vanwege recessie- en deflatiegevaar nog lang op een laag niveau zal blijven.
De tienjarige Amerikaanse rente bedraagt nu 2,43 procent, waarmee de rentespread ten opzichte van de Duitse Bund meer dan 1,40 procent is.
Marktreacties
Léon Cornelissen, hoofdeconoom van Robeco, twitterde het gevoel van verrassing van de markten: ‘All in all Draghi has succeeded once again in pulling a rabbit from the hat…a pygmy rabbit…but still a rabbit. Hats off to him.’
Simon Wiersma, beleggingsstrateeg van het investment office van ING sprak ook van een verrassing. Maar, voegde hij eraan toe, ‘wij twijfelen over het effect op de reële economie, maar de ECB geeft hiermee wel een signaal af er alles aan te doen om de economie te stimuleren’.