Juist nu de aandelenmarkten fors onderuit gaan als gevolg van de zorg om oplaaiende politieke crises dreigt een belangrijke aanjager van de bull markt van de afgelopen jaren problematisch te worden: het aandeleninkoop-programma dat dit jaar in de VS rond de 1.000 miljard dollar bedraagt.
Volgens Goldman Sachs hebben Amerikaanse beursfondsen tot dusver dit jaar voor 940 miljard dollar aan eigen aandelen ingekocht. Dat is een stijging van 13 procent ten opzichte van het totale inkoopprogramma vorig jaar, maar de groei is 54 procent lager dan die welke genoteerd werd in 2017-2018.
De groei in 2018 was vooral te danken aan het effect van een verlaging van de vennootschapsbelasting van 35 naar 21 procent, dat Amerikaanse beursgenoteerde bedrijven aanzetten tot de inkoop van 833 miljard dollar aan eigen aandelen. Nu is echter een vertraging in deze ontwikkeling waar te nemen, stelt ook Bank of America. Haar bedrijfsklanten doen dit jaar 12 procent meer “buybacks” dan in 2018, maar dat is een fors lagere groei dan waar in dat jaar nog sprake van was.
Bank of America wijst erop dat aandelenbeleggers vanwege de procentuele groei-afname van “buybacks” voorzichtig moeten zijn nu de winstcijfers van het tweede kwartaal van 2019 bekend worden. Een aandeleninkoop heeft namelijk effect op de winst per aandeel en daarmee op de aandelenprijs van een bedrijf. De afgelopen jaren was de aandeleninkoop een populairder middel dan dividendrendement om cash ten goede te laten komen aan aandeelhouders.
Aandeleninkoop steeds vaker met leverage
Apple, dat met Google, tot de grootste cashmachines van het Amerikaanse bedrijfsleven behoort, heeft de afgelopen jaren stevig eigen aandelen opgekocht. In het tweede kwartaal kocht de maker van de iphone voor 17 miljard aan eigen aandelen in, tegen 23 miljard dollar een kwartaal eerder. Daardoor wordt de prijsvorming gestimuleerd, of een mogelijke koersdaling van aandelen vertraagd.
De aanhoudende aandeleninkoop, die via optie-programma’s ook het topmanagement van deze bedrijven ten goede komt, wordt volgens Goldman Sachs niet alleen gefinancierd door eigen vermogen aan te spreken, maar ook steeds door meer schuldfinanciering en leverage. Het is volgens de zakenbank voor het eerst dat meer aan aandeelhouders wordt teruggegeven dan op basis van de vrije kasstroom mogelijk is. In het eerste kwartaal van 2019 was dat 104 procent. Daarmee komt het voor het eerst uit boven de 100 procent. In 2017 was het nog 82 procent.
De aanhoudende toename in “buybacks” heeft een dubbel effect op de bedrijfsbalans: het verlaagt de cashpositie en verhoogt de leverage, waarschuwt David Kostin, de strateeg voor Amerikaanse aandelen van Goldman Sachs. Hij verwacht dat de trend van toenemende leverage aanhoudt, daarbij geholpen door het goedkope geld.
Revisie door monetaire beleid
Bij het effect van “buybacks” speelt de Amerikaanse Federal Reserve een belangrijke rol. Toen de centrale bank in 2015 begon met de verhoging van de rente, richtte Goldman Sachsj zich op bedrijven met sterke balansen in plaats van op ondernemingen met een zware schuld/winst-verhouding. Dat leverde in 2017 en 2018 goede aandelenrendementen op. Maar nu de Fed de rente verlaagd heeft, is de trend omgekeerd.
Sinds juni lieten bedrijven met een zwakke balans een aandelenrendement zien van 12 procent, tegenover 8 procent voor sterk gefinancierde ondernemingen. De oorzaak is dat beursgenoteerde bedrijven door financiering van aandeleninkooop via schuldfinanciering of leverage aantrekkelijker worden.
Bij die laatste categorie bedrijven moet men volgens Goldman Saschs denken aan AT&T, GM, Kraft Heinz en Delta Air Lines. Terwijl bedrijven met een sterke balans ondermeer Alphabet (moeder van Google) zijn, alsook Mastercard, Facebook en Costco.