Er is geen reden tot zorgen over tegenpartij- en liquiditeitsrisico’s bij ETF’s in het geval van marktschokken. Specifieke, aangescherpte wet- en regelgeving voor ETF’s is daarom ook niet nodig.
De European Fund and Asset Management Association (Efama) reageert in de paper “Counterparty and liquidity risks in exchange-traded funds - A response to the ECB” op de eerder door de Europese Centrale Bank geuite zorgen over de risico’s van ETF’s.
In de halfjaarlijkse Financial Stability Review waarschuwde de centrale bank eind vorig jaar voor tegenpartij- en liquiditeitsrisico’s in ETF’s. Deze zouden de potentie hebben om risico’s in het financiële stelsel te vergroten. De ECB pleitte daarom voor overkoepelende ETF-regelgeving.
Doordat ETF’s karakteristieken bezitten van zowel open end beleggingsfondsen als doorlopend verhandelbare effecten, zijn het complexe instrumenten. Daarnaast worden ETF’s verhandeld via een secundaire markt, die minder transparant is volgens de ECB.
De belangenvereniging voor asset managers Efama deelt deze zorg echter niet: ‘Wij zijn van mening dat verdere regelgevende inspanning zorgvuldig moet worden gekalibreerd op basis van bewijzen uit de dagelijkse praktijk, een beter begrip van de interactie tussen ETF’s, hun bredere ecosysteem en de bestaande regelgeving.’
‘ECB onderschat liquiditeit ETF’s’
Voor wat betreft eventuele liquiditeitsrisico’s is Efama van mening dat de centrale bank de daadwerkelijke liquiditeit van ETF’s onderschat. De secundaire markt waarop ETF’s verhandeld worden heeft voldoende omvang en diepte om liquiditeit te kunnen waarborgen. Dit zou zelfs eerder een verzachtend dan een versterkend effect hebben in het geval van marktschokken.
Volgens de ECB is liquiditeit een van de elementen die een belangrijke rol speelt in de beleggingsbeslissingen van institutionele beleggers, die in toenemende mate het beheerd vermogen onderbrengen in ETF’s. Het is echter maar de vraag in hoeverre deze liquiditeit gewaarborgd kan worden in tijden van hoge volatiliteit. Deze opvatting bestrijdt de Efama in haar paper. Voorafgaand aan de lancering van ETF’s wordt de liquiditeit in verschillende marktomstandigheden uitvoerig getoetst, benadrukken de opstellers van het geformuleerde standpunt.
‘Tegenpartijrisico niet uniek voor ETF’s’
Ten aanzien van tegenpartijrisco’s staat de Europese branchevereniging voor assetmanagers eveneens lijnrecht tegenover de ECB: ‘Het onderwerp tegenpartijrisico is niet nieuw, aangezien de European Securities & Markets Authority in 2012 al een aantal aanbevelingen heeft gedaan voor ETF’s die gebaseerd zijn op synthetische replicatie.’ Tegenpartijrisico is bovendien niet uniek voor ETF’s en ook bestaande regelgeving heeft hier aandacht voor, voegt de Efama eraan toe.
De zorgen van de ECB komen voort uit de claim dat veel ETF’s gebruik maken van een tegenpartij en dat de meeste tegenpartijen gerelateerd zijn aan meerdere ETF’s. Dit netwerk van onderlinge verbanden is niet transparant, oordeelt de centrale bank. Volgens Efama klopt deze analyse echter niet omdat ETF’s tegenwoordig juist gebruik maken van zogenoemde multi-swap-modellen.
‘Ongeacht het aantal tegenpartijen, is het belangrijk om te beseffen dat de onderbouwing van elke aanstelling van een tegenpartij vooraf wordt gegaan door een solide due diligence- en selectieprocedure is. In de Request for Proposal worden tegenpartijen gescreend en uiteindelijk gekozen op basis van vooraf gedefinieerde wettelijke en economische criteria’, stelt de Efama in haar reactie.