Er zijn nog grote uitdagingen voordat het Europese financiële toezicht net zo sterk kan worden als dat van de machtige Amerikaanse SEC. Esma-voorzitter Verena Ross benadrukt de noodzaak van samenwerking tussen EU-landen om goed toezicht te garanderen.
‘We zullen nooit slagen als we het niet samenbrengen in een echt Europese context’, zei ze in een interview met Investment Officer.
Tijdens het interview in Luxemburg onderstreepte Ross de prioriteiten van Europese toezichthouder Esma voor de komende vijf jaar: nadruk op de bescherming van particuliere beleggers, stabiliteit en aantrekkelijkheid van de Europese kapitaalmarkten en verbeteren van de kwaliteit van het toezicht. Het gefragmenteerde karakter van de Europese financiële markten brengt nog steeds grote uitdagingen met zich mee, zo stelde ze.
Volgens Ross is de samenwerking met nationale Europese toezichthouders - een ‘hub-and-spoke’ model waarbij Esma zich als ‘hub’ in een centrale coördinerende rol bevindt tussen 27 nationale toezichthouders waaronder AFM en FSMA. Een essentiële rol om toezichtproblemen te voorkomen en efficiënt toezicht te waarborgen, aldus Ross. Toch is het makkelijker gezegd dan gedaan om goede samenwerking tussen de verschillende landen te bereiken.
Behoefte aan politieke wil
Op de vraag of er een financiële crisis nodig is om één toezichthouder te krijgen voor bijvoorbeeld asset managers die in meerdere Europese landen actief zijn - zoals gebeurde in de bankensector na de financiële crisis van 2007-2011 - antwoordde Ross: ‘Persoonlijk hoop ik dat we tot een betere toezichtstructuur in de Europese Unie kunnen komen, zonder dat er een financiële crisis uitbreekt’. Tegelijkertijd onderstreepte de Esma-voorzitter het belang van het monitoren en beperken van risico’s om crises te voorkomen.
Ross wilde niet speculeren over hoe één toezichthouder voor de Europese markten eruit zou zien, maar liet wel doorschemeren dat dat een rol kán zijn voor Esma. Ze benadrukte dat Esma al ervaring heeft als directe toezichthouder voor bepaalde bedrijven. ‘We hebben laten zien dat we een effectieve en datagestuurde toezichthouder kunnen zijn’, aldus Ross. Toch blijft de weg naar een uniform toezichtkader complex, waarbij sommige nationale toezichthouders veel invloed hebben terwijl andere toezichthouders, vooral die in kleinere landen, vaak te weinig middelen hebben.
Greenwashing
Verschillen in nationale toezichtcapaciteiten blijken steeds weer een barrière te zijn voor uniforme handhaving van de regelgeving. Esma’s recente rapport over greenwashing, met misleidende claims over duurzaamheid, benadrukte grote verschillen tussen nationale toezichthouders in termen van capaciteit en handhaving.
Ross erkende in het interview met Investment Officer deze uitdagingen en merkte op dat Esma werkt aan het versterken van de capaciteit en de focus op duurzaamheid. ‘Het is iets wat we allemaal moeten leren’, gaf ze toe, waarbij ze in het bijzonder het belang van IT-middelen en gegevens op dit gebied benadrukte.
Ross wees erop dat, hoewel handhavingsacties vaak op nationaal niveau plaatsvinden, de rol van Esma is om gemeenschappelijke benaderingen en resultaten in de hele EU te stimuleren. ‘Het gaat er meer om, dat we vooral proberen meer gemeenschappelijke benaderingen te ontwikkelen die ons vervolgens in staat stellen gemeenschappelijke toezichtmaatregelen te nemen en gemeenschappelijke resultaten te bereiken in de hele Europese Unie’, legde ze uit.
Strategische vooruitgang
Esma’s reis om een sterke Europese tegenhanger van de Amerikaanse Securities and Exchange Commission (SEC) te worden is vol uitdagingen, maar biedt ook kansen. De volgende keer dat Ross spreekt in het Europees Parlement heeft ze te maken met een politiek landschap dat naar rechts is verschoven en waar de politieke wil die nodig is voor grote veranderingen zou kunnen afnemen.
Haar visie onderstreept de noodzaak van een samenwerkend, efficiënt en hoogwaardig toezichtkader te midden van Europa’s gefragmenteerde financiële markten. Om dit doel te bereiken is niet alleen politieke wil nodig, maar ook strategische vooruitgang op het gebied van samenwerking en risicobeperking. De huidige, eerste termijn van Ross loopt tot 2026.