De Europese toezichthouder op de financiële markten Esma wil een scherpere aanpak van risico’s in de markt voor zogeheten geldmarktfondsen. Waar beleggingen in deze fondsen in kortlopende schulden normaliter heel goed verhandelbaar zijn, leidde de onrust op de financiële markten sinds de corona-uitbraak toch tot problemen.
In hun zoektocht naar cash wilden professionele beleggers en masse hun beleggingen in deze fondsen verkopen. Ingrijpen door de ECB heeft de liquiditeit verbeterd, maar dat betekent niet dat het probleem weg is.
Dat zegt Esma-voorzitter Steven Maijoor in een interview met het FD, tweeënhalve maand na het uitbreken van de coronacrisis in Europa. ‘Door de onrust wilden beleggers in geldmarktfondsen hun investering contant maken. Maar als de onderliggende markt voor kortlopende schulden niet liquide is, komen geldmarktfondsen in de problemen’, schetst Maijoor. ‘In de markt zijn spanningen geweest. We moeten kijken hoe dat beter kan in de toekomst.’
Om negatieve rentes te ontlopen, stallen institutionele beleggers en banken overtollige tegoeden continu in deze geldmarktfondsen, die in Europa gezamenlijk 1.000 miljard euro onder beheer hebben. Die fondsen beleggen dat dan in gewoonlijk makkelijk verhandelbare staats- en bedrijfsobligaties. Hun klanten ontvangen zo nog een beetje rendement, en kunnen altijd uitstappen als ze, door toegenomen onzekerheden, meer contanten willen aanhouden. Maar juist nu banken en institutionele beleggers dat probeerden, lukte het de geldmarktfondsen niet om hun beleggingen in kortlopende schulden snel genoeg te verkopen.
Vertrouwen gedaald
Ook in de crisis van 2008 kwamen geldmarktfondsen in de knel. Na het faillissement van zakenbank Lehman Brothers bleek één groot geldmarktfonds veel obligaties van die bank in portefeuille te hebben en zijn verplichtingen aan beleggers niet te kunnen nakomen. Hierdoor daalde het vertrouwen in deze fondsen, wat bijdroeg aan de besmetting van het wereldwijde financiële systeem. Ondanks alle maatregelen die na de crisis van 2008 zijn getroffen, kwamen banken en institutionele beleggers nu toch weer in de knel met hun dagelijkse financieringsbehoefte.
Wel wist de ECB de afgelopen maanden de liquiditeitsproblemen in de geldmarkt te verminderen, door snel de geldkraan te openen, zegt Maijoor. ‘Het is evident dat het ingrijpen van de centrale banken geholpen heeft om de weg terug te vinden.’
Centrale banken
Ook in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten hebben centrale banken ingegrepen op de geldmarkt. Afgelopen week verklaarde een bestuurder van de Bank of Engeland nog dat ook daar de nood hoog was. In een toespraak openbaarde hij dat Britse professionele beleggers tijdens het dieptepunt van de crisis in maart tevergeefs hadden geprobeerd beleggingen in hun geldmarktfonds te verkopen. De Amerikaanse centrale bank besloot eind maart geld uit te lenen aan financiële instellingen, als die dat dan in geldmarktfondsen zouden steken.
Esma-voorzitter Maijoor wil niet vooruitlopen op mogelijke oplossingen. ‘Wij maken de regels niet, wij adviseren het Europees parlement, de Europese raad en de Commissie waar regelgeving zou moeten veranderen. Iedereen is nu nog druk de crisis te bevechten, dit komt vast als we “post mortem” gaan evalueren wat we moeten leren van deze nieuwe crisis.’
Copyright: Het Financieele Dagblad, 8 juni 2020.