Het is evident dat de economie het in 2017 beter deed dan de voorbije jaren en de economische vooruitzichten zijn zonder meer goed. Maar er zijn tegelijkertijd grote onzekerheden. De marktrisico’s voor Europese kapitaalmarkten zijn hoog.
Dat zei Steven Maijoor, voorzitter van de Europese beurswaakhond Esma, vrijdagmiddag tijdens een toespraak op de nieuwjaarsborrel van Euronext.
Hij stelde dat hoewel Europa een mooie economische groei kent, er grote onzekerheden zijn. ‘Wat is de impact van de reeds lange periode van uitzonderlijk lage rentes en het even uitzonderlijke monetaire beleid van centrale banken? Wat betekent dat voor onze kapitaalmarkten?’
Search for yield
Maijoor: ‘Een paar statistieken illustreren de bijzondere situatie waarin wij verkeren. Door lage rentes gaan beleggers op zoek naar investeringen waarmee zij hun opbrengsten kunnen opkrikken, bijvoorbeeld beleggingen met een hogere leverage, die minder liquide zijn of waarvan de kredietkwaliteit lager is. Als we kijken naar de portfolios van Europese obligatiefondsen dan is de kredietkwaliteit systematisch gedaald in de afgelopen zeven jaar.
Zo is het aandeel van BBB en lager gewaardeerde obligaties gestegen van 39 procent naar 61 procent - meer dan met de helft met andere woorden.’
Deze search for yield van beleggers is begrijpelijk maar niet zonder risico, aldus Maijoor. ‘Zij kan er voor zorgen dat risico’s van beleggingen worden onderschat en prijzen worden opgeblazen. Rente, oftewel de kosten van vermogen, zorgt ervoor dat beleggers zo goed mogelijk de risico’s van hun beleggingen inschatten. Uitzonderlijk lage rentes verminderen die discipline.’
Maar niet alleen de lage rentes zijn uitzonderlijk, ook het opkoopbeleid van centrale banken is uitzonderlijk, zei hij.
‘De vraag is natuurlijk hoe de kapitaalmarkten zullen reageren op het veranderende monetaire beleid. Hoewel zij in het afgelopen jaar de eerste stappen van wijzigingen in monetair beleid goed hebben verwerkt, hebben we geen historische ervaring om onze verwachtingen op te baseren.
Tot slot zijn de politieke risico’s voor Europa vanzelfsprekend nog niet verdwenen. Emmanuel Macron, de nieuwe Franse president, is dan wel ambitieus en pro-Europees, het is echter afwachten op welke Europese koers de nieuwe Duitse regering zal varen en ook in Italië wordt het afwachten wat de stembusuitslag zal zijn in maart.’
Mifid II
Maijoor ging ook in op de invoering van Mifid II begin dit jaar. ‘Vanwege de omvang en complexiteit van Mifid II zijn er weinig flateuse vergelijkingen gemaakt, bijvoorbeeld “het monster” en “de Dodd-Frank van Europa”. Ook is de invoering van Mifid II vergeleken met de Big Bang van de City in Londen zo’n dertig jaar geleden.’
‘Deze grote hervorming van regels was vooral gericht op het verhogen van de concurrentie in de City. Mifid II zal inderdaad ook leiden tot meer concurrentie. Wij zien dat bijvoorbeeld nu al voor de asset management sector door meer transparantie over kosten en het verplicht scheiden van research en excecution. Door deze verplichte scheiding hebben fondsbeheerders in de aanloop naar Mifid II intensief gekeken naar het nut en de kosten van research. Dit is een heel gezond proces, zeker gezien de matige resultaten van op research gebaseerde actieve beleggingsstrategieën.’
‘Maar zoals gezegd’, vervolgde Mijoor, ‘Mifid II gaat niet alleen over meer concurrentie maar vooral ook over betere bescherming van beleggers en het laten schijnen van meer licht over een groter deel van de kapitaalmarkt. Het betreft hier zowel meer transparantie voor beleggers en marktpartijen, als voor toezichthouders.’
Hij wees er verder op dat Mifid II de Esma ‘eindelijk’ de mogelijkheid biedt iets te ondernemen tegen binaire opties en CFD’s. De Esma kondigde eerder al aan binaire opties te willen verbieden en restricties op te leggen voor het gebruik van CFD’s. De Europese toezichthouder start hierover binnenkort een consulatieronde.