Een groot risico van de schuldenproblemen en de sterk opgelopen rente in Italië en Spanje is dat het bedrijfsleven geen leningen meer kan financieren. Daardoor kunnen investeringen worden uitgesteld en kan de economische groei stagneren.
Dat zegt Dennis Morris, de beleggingsstrateeg van JP Morgan Asset Management in een toelichting op de Global Investment Outlook.
Volgens Morris is dit het scenario dat zich ook voltrokken heeft in Griekenland en het land nu aan het beademingsapparaat van de Europese Unie, de ECB en het IMF heeft gelegd.
De rente op de creditmarkt is vanwege die onzekerheid sterk opgelopen. Dat geldt met name voor high yield bedrijsfobligaties.
Spaans besmettingsgevaar
De problemen in Griekenland zijn nor relatief beheersbaar, maar als het bovengenoemde scenario zich in Spanje voltrekt dan besmet dat in potentie de hele Europese Unie, waarschuwt Morris.
Zo heeft Duitsland 178 miljard dollar aan Spaans schuldpapier op de balans staan, Frankrijk 145 miljard dollar en het Verenigd Koninkrijk iets meer dan 100 miljard dollar.
Euro-obligaties
Door de schuldencrisis staat het landenrisico nu weer bovenaan de agenda van de markten. De spread van Italiaans en Spaans papier ligt meer dan 300 basispunten hoger dan de Duitse rente.
Een verder oplopende rente wordt voorkomen doordat de ECB staatsobligaties van deze landen opkoopt. ‘Op de langere termijn lijkt alleen de invoering van eurobligaties een oplossing voor de sterk uiteenlopende kracht in de Unie’, zegt Morris.
Fouten ECB
De strateeg denkt dat de ECB de problemen in de eurozone verergerd heeft door de rente tussentijds te verhogen. Daarbij werd sterk gekeken naar de inflatieontwikkeling in Duitsland, het grootste land van de eurozone, maar die inflatie nam snel af doordat de export naar China afvlakte.
Hoe groot de risico-aversie inmiddels weer is, blijkt volgens Morris uit de zogenoemde LOIS, de libor less overnight index swaps: het interbancaire tarief dat banken elkaar voor zeer kortlopende leningen in rekening brengen en op meer dan n 80 basispunten staat.
Dat is nog relatief laag ten opzichte van de 160 basispunten eind 2008, zegt Morris, maar geeft aan hoe de spanning op de markten is opgelopen.
Vlucht naar ECB
Een ander punt dat de risico-aversie ondersteept, is dat bedrijven geld weghalen bij banken en op een deposito bij de ECB zetten, zoals Siemens recentelijk deed.
Tegelijkertijd wijst Morris erop dat de vraag naar funding nu aanzienlijk lager is dan in de juni-periode van zowel 2008, 2009 als 2010.
De oplossing van deze crisis zit volgens Morris in de erkenning van de landen van de eurzone dat zij de schulden van de perifere landen verzekeren of dat zij grootschalig tot herstructurering van schulden besluiten - dat laatste zal volgens hem toch op enig moment moeten gebeuren.
Voorkeur VS boven Europa
Morris stelt dat de schuldproblemen in Europa door de gebrekkige politieke sturing het bedrijfsleven sterker raken dan in de Verenigde Staten.
Dat blijkt ook uit de winstbijstellingen die in Europa sterker zijn dan in de VS en de kans op een recessie groter maken. In dat opzicht verkiest Morris Amerikaanse aandelen boven Europese.