Mifid II, de Europese richtlijn voor beleggingsdienstverlening, hangt als een onweerswolk boven de financiële sector. Zij hoopt dat de invoeringsdatum per 1 januari 2017 wordt uitgesteld. ‘Voorlopig niet aan de orde. Hooguit uitstel op deelonderwerpen’, benadrukt de AFM.
Toezichthouder Bas Windt zei dit onlangs bij een bijeenkomst van het Fondsenplatform (onderdeel van NNEK) over de gevolgen van aangescherpte wet- en regelgeving voor financieel adviseurs die (nu nog) onder het nationaal regime vallen.
De toezichthouder benadrukt dat de concrete invulling van Mifid II nog niet bekend is, maar dat er hogere eisen zullen worden gesteld aan bijvoorbeeld de vakbekwaamheid van adviseurs. Deze eisen in Mifid II zullen ook gaan gelden voor nationaal regimers, benadrukt Windt, net zoals voor beleggingsondernemingen.
Of het nationaal regime wordt opgeheven of niet, doet hier niks aan af. Er zijn geruchten dat het nationaal regime zal worden opgeheven, maar hierover moet het ministerie van Financiën nog beslissen.
Bas Windt verdedigde die hogere eisen die aan vakbekwaamheid zullen worden gesteld, door erop te wijzen dat deze nu achterblijven bij de Europese praktijk.
Nederland kent sinds 2008 een nationaal regime, waar 3.000 adviseurs onder vallen die financiële dienstverlening verstrekken en bijvoorbeeld in het kader van hypotheken ook beleggingsadvies geven. Nationaal regimers mogen nu alleen beleggingsfondsen bemiddelen.
Bij de formulering van Mifid II is nu veel te doen over de eisen die ten aanzien van productontwikkeling worden gesteld. Zo dienen de producenten bij levering van producten zich er rekenschap van te geven wie de doelgroep is en wat de bijbehorende behoeften zijn.
Daarnaast moet de distributiestrategie op de doelgroep en de klantbehoefte worden afgestemd; moeten de structuur en de kosten van het product in beeld worden gebracht, moet de informatievoorziening naar distributeur en eindklant op orde zijn en is een periodieke productreview nodig.
Aan distributeurs worden ook eisen gesteld: weet hij wat op het schap ligt en sluit dat wel aan bij de doelgroep? Men dient de producenten van de producten feedback te geven over wat afnemers van de producten vinden en ook is men verantwoordelijk voor producten van partijen die buiten het Mifid-‘territorium’ vallen.
Daarnaast stelt Mifid II dat transparantie moet worden gegeven over de kosten: vooraf dient een inschatting te worden gegeven en ‘na afloop’ moeten de daadwerkelijke kosten inzichtelijk worden gemaakt en worden gedeeld. al deze toekomstige regels gaan ook gelden voor nationaal regimers die beleggingsadvies geven.
Onafhankelijk advies
Volgens de AFM komt er een algemeen Europees provisieverbod, hoewel daar nog altijd fors tegen gelobbyd wordt. Het verbod geldt zowel voor vermogensbeheer als onafhankelijk advies. Andere vormen van dienstverlening zijn toegestaan, mits dat de kwaliteit van de dienstverlening ten goede komt.
Tot slot benadrukt Windt van de AFM dat beleggingsadvies dient plaats te vinden op basis van onafhankelijk advies. Als een adviseur - bij voorbeeld een nationaal regimer - slechts van één fondshuis gebruik maakt, dan is dat geen onafhankelijk advies en dient dat de klant verteld te worden.
Om het stempel onafhankelijk advies te mogen voeren, moet bovendien een adviseur of planner aantonen dat hij een breed onderzoek heeft gedaan naar beleggingsinstrumenten. Daarbij moet het selectieproces zijn gericht op de uiteindelijke (product)oplossing en op het behalen van gezamenlijk gestelde doelen.
Het is de verwachting van de AFM dat de zwaardere eisen die in Mifid II aan provisies, vakbekwaamheid, productontwikkeling en -advies worden gesteld ook - in directe of in indirecte vorm - voor adviseurs zullen gelden die onder het nationaal regime vallen.
Dit is het eerste van een driedelige serie over wet- en regelgeving en nationaal regimers. Het tweede artikel gaat over zwaardere eisen die aan het beleggingsproces worden gesteld. Het derde deel gaat over het feit dat adviseurs die onder het nationaal regime vallen, worden geconfronteerd met het feit dat er geen level playing field is als het gaat om de fiscale behandeling van de beleggingsrekening.
Meer achtergronden op Fondsnieuws: