De Belgische staatsbank Belfius is sinds kort minderheidsaandeelhouder van fondshuis Candriam, terwijl BNP Paribas straks Axa IM inpalmt. Als banken en fondshuizen financieel met elkaar verbonden raken, kan de klant dan nog zeker zijn van onafhankelijk advies?
De kwestie speelt vooral wanneer de private banker een adviesrelatie heeft met de cliënt, die van zijn adviseur correcte vergelijkingen tussen fondsen verwacht. ‘Bij een adviesrelatie krijgt de cliënt voorstellen van de private banker over welke producten of fondsen het best bij hem passen. Hierbij kan de instelling, in functie van haar eigen beleidsfilosofie, voor het aanbod kiezen tussen fondsen van alle spelers, onafhankelijk advies, of fondsen van de eigen groep, afhankelijk advies’, zegt Marc Van de Gucht, de topman van de Belgische fondsenkoepel Beama.
Een financiële groep ziet natuurlijk graag dat zoveel mogelijk fondsen uit eigen huis verkocht worden. De daaraan verbonden inkomsten blijven dan binnenshuis en het is praktisch en administratief erg eenvoudig. Door de naamgeving is er voor de klant doorgaans geen twijfel welke de huisfondsen van de bank zijn.
Maar doordat banken ook aandeelhouder worden van een externe assetmanager, zoals Belfius met Candriam, ontstaat er een grijze zone. Want zijn de Candriam-producten dan eigen of externe fondsen? Belfius is niet de enige Europese bank die een belang neemt in een fondshuis. In Italië kocht de Milanese Banco BPM onlangs het fondshuis Anima.
Bij de twee andere types klantenrelaties - discretionair beheer en orderexecutie - is het volgens Van de Gucht minder een issue. Bij pure orderuitvoering kan de cliënt vrij vragen om elk mogelijk fonds te kopen of te verkopen, zonder dat daar advies van de bankier aan te pas komt.
Bij discretionair beheer vult een private banker zelfstandig de portefeuille in, zonder inbreng van de cliënt (maar wel op basis van diens financieel profiel). In principe zou bij deze vorm alsnog sprake kunnen zijn van een bias.
‘Geen voorkeursbehandeling’
Het maakt eigenlijk niets uit, zo laat Belfius uitschijnen. ‘Alle beleggingsoplossingen die aan onze cliënten worden aangeboden, worden binnen de bank onderworpen aan een objectieve en onafhankelijke analyse en aan scoring door toegewijde afdelingen, in het bijzonder de afdeling Investment Strategy’, zegt de bank.
‘Candriam en Belfius Asset Management en hun oplossingen worden op precies dezelfde manier geëvalueerd als die van elke andere partner. Bovendien blijven we een open architectuur hanteren. De gebruikte criteria zijn bijvoorbeeld: de mate waarin de oplossing past bij onze marktvisie (“Convictions”) op dat moment, de absolute en relatieve kwaliteit van de oplossing, de mate waarin de oplossing past bij het risicoprofiel van de klant of de afwezigheid van een gelijkwaardig alternatief dat gunstiger is voor de klant.’
En hoe zit het met mogelijke kortingen op beheerskosten en aanverwante kosten? ‘Onze prioriteit is altijd om ervoor te zorgen dat klanten profiteren van een eerlijke en concurrerende prijs. De huidige prijsstructuur voor Candriamfondsen is al competitief. Er worden geen wijzigingen verwacht als gevolg van de transactie’, zegt Belfius.
‘Chinese wall’
De financiële banden - en in sommige gevallen de identieke naam - tussen banken en fondshuizen spelen geen rol bij de selectie voor de klant, klinkt het ook bij andere banken.
Zo mogen JP Morgan Private Bank en JP Morgan Asset Management dan al dezelfde naam dragen en in Luxemburg in hetzelfde gebouw huizen, ze werken als twee aparte businesslijnen van Amerikaanse moedergroep, waarbij Asset Management voor de bank een fondsenleverancier als een ander is. ‘Chinese walls’, zo valt er te horen. Asset Management heeft daar ook geen problemen mee, omdat het gros van de JP Morgan-fondsen sowieso voor externe klanten bestemd zijn.
De Belgische tak van BNP Paribas Asset Management is gehuisvest in het hoofdkwartier van bank BNP Paribas Fortis op de Warandeberg in hartje Brussel. Ook daar klinkt het dat er geen sprake kan zijn van een voorkeursbehandeling. ‘Voor de oplossingen van BNP Paribas AM hanteren we hetzelfde selectieproces als voor de andere fondsenhuizen die willen samenwerken met BNP Paribas. De huisfondsen en -trackers worden vergeleken met het aanbod in de markt’, zegt de bank.
‘Onze selectie van fondsenhuizen omvat, naast BNP Paribas AM, namen zoals Pimco, JP Morgan, Goldman Sachs, Amundi, Blackrock en gespecialiseerde asset managers. Belangrijk in de keuze van asset managers is de complementariteit ten opzichte van het interne aanbod. We streven naar aanwezigheid in verschillende activasoorten, regio’s, sectoren, stijlen, munten en benaderingen (top-down, bottom-up, fundamenteel beheer, kwantitatief beheer). In België werken we samen met meer dan negentig verschillende assetmanagers.’
Verstrengeling
De onderlinge verstrengelingen tussen banken en assetmanagers worden de komende maanden alleen maar groter.
Het is uitkijken naar de integratie van de bank Degroof Petercam en haar fondshuis DPAM binnen Indosuez Wealth Management, een dochterbedrijf van Crédit Agricole. Die oprukkende Franse bank is ook de hoofdaandeelhouder van fondsenreus Amundi. De betrokken partijen zijn karig met commentaar over de komende constellatie.
De vorig jaar aangekondigde overname van fondshuis Axa Investment Managers door BNP Paribas zou tegen begin juli helemaal afgerond moeten zijn. Tot die closing beschouwen de banken van de BNP-groep de Axa-fondsen nog niet als huisfondsen.
De zes P’s van BNP Paribas
Fondshuizen die willen samenwerken met BNP Paribas worden eerst gescreend op financiële stabiliteit en kwaliteit van operationele uitvoering, zegt de bank. In de daaropvolgende fase gebeurt de selectie op basis van zes criteria:
People: De expertise en het trackrecord van het fondshuis
Process: De werkwijze van het beheerteam, hun discipline, stijl, aanpak (top-down of bottom-up), toegang tot AI, andere hulpbronnen en informatie, en controle van risico en volatiliteit.
Portfolio: de activa waarin wordt belegd
Performance: de prestaties van het fonds, zowel absoluut als ten opzichte van de benchmark en vergelijkbare fondsen
Practical aspects: Liquiditeit, kostenstructuur, plaats van registratie en transparantie.
Planet: De mate waarin een fonds rekening houdt met duurzaamheidsfactoren of duurzaamheidsdoelen nastreeft.