De creditmarkt heeft over de hele linie forse klappen gehad. ‘Uitstappen tegen normale prijzen is nu vrijwel onmogelijk omdat er nauwelijks liquiditeit is.’ Alleen ETF’s kunnen nog makkelijk worden verkocht, met als gevolg dramatische koersdalingen. Kan het nieuwste steunpakket van de ECB de rust terugbrengen?
Obligatietrackers, zoals de iShares Core € Corp Bond ETF, zijn de afgelopen maand door de enorme uitstroom waarmee ze te kampen hadden, dan ook veel harder gedaald dan de indices die ze behoren te volgen. ‘We zien een grote afwijking tussen de koersen van iShares obligatietrackers en de onderliggende stukken’, stelt Martijn Hesterman (foto), lead portfolio manager credits bij de Nederlandse pensioenbelegger Achmea IM.
‘Daar kun je uit afleiden dat de werkelijke obligatieprijzen nog lager zouden moeten liggen. Daarnaast zijn veel beleggers zo naarstig op zoek naar liquiditeit dat de prijs waartegen ze verkopen ze weinig meer uitmaakt. En het enige wat ze voldoende kunnen verkopen zijn ETF’s, want grote partijen afzonderlijke obligaties verkopen is nu echt heel moeilijk.’
Ook David Lafferty, marktstrateeg bij Natixis IM, ziet dat de obligatiemarkten in korte tijd een dramatische gedaanteverwisseling hebben ondergaan. ‘De rally in yields en de enorme stijging van de rente-opslagen de afgelopen weken heeft van de obligatiemarkt een heel lastige plek gemaakt. Er is nu zowel meer renterisico als kredietrisico dan vóór het coronavirus.’
Maar niet alles is verloren. ‘De kredietopslagen zijn inmiddels zo uitgelopen dat de creditmarkten een recessie nu zo’n beetje wel inprijzen.’ Een goed instapmoment dus? ‘Dit is de perfecte omgeving voor actieve obligatiebeleggers. Er is een heleboel onzekerheid in de markt, en het prijsmechanisme in de markt werkt niet goed.’
Maar om gebruik te kunnen maken van die mogelijkheden dient er wel liquiditeit in de markt te zijn, en moet de rust op de markt enigszins terugkeren. Tenzij ze een berg cash tot hun beschikking hebben, kunnen obligatiebeleggers nu immers niet veel uitrichten.
Snakken naar overheidsmaatregelen
De centrale banken probeerden de afgelopen de rust op de markten terug te brengen via forse renteverlagingen (de Fed en de Bank of England) en andere stimuleringsmaatregelen, maar die hadden tot deze week weinig succes.
‘Wij waren wat verrast door de emergency rate cuts van de Fed. De Fed zal deze crisis niet oplossen met renteverlagingen. Overheidsmaatregelen zijn nu effectiever, omdat er sprake is van acute vraaguitval’, stelt Scott Freedman, portfoliomanager fixed income bij Newton ‘Cash hand-outs voor burgers en bedrijven zoals in Hong Kong zullen volgens mij beter werken dan renteverlagingen. Hetzelfde geldt voor hulp aan banken om de kredietverlening aan getroffen bedrijven te garanderen.’
Centrale banken lijken in eerste instantie een inschattingsfout te hebben gemaakt door het medicijn tegen de vorige crisis, renteverlagingen, zonder nadenken ook dit keer toe te passen. In de VS kwam er nog eens bij dat de renteverlagingen door de Fed niet direct werden vergezeld door stimuleringsmaatregelen van de overheid.
‘Zwak crisismanagement VS’
Gilles Moëc, hoofdeconoom bij AXA Group, begint zich daarom wat zorgen te maken over de situatie in de VS. ‘De handen van de Fed zijn meer gebonden dan die van de ECB, want de Fed kan geen bedrijfsobligaties kopen. In combinatie met het gebrek aan actie door de federale overheid is dat een probleem.’ Inderdaad is de stress op de Amerikaanse creditmarkten zo mogelijk nog wat groter dan die in Europa, stipt Hesterman van Achmea IM aan.
‘Op de creditmarkten zijn de dollarspreads sinds het begin van de crisis met 192 basispunten toegenomen, tegen 138 basispunten in euro-obligaties.’ Dat komt deels doordat de weging naar de energiesector -die zware klappen heeft gehad door de gedaalde olieprijs- in de VS wat groter is, maar een belangrijk verschil is dat er in Europa nog een koper uit Frankfurt actief is. Ik denk dat de ECB op dit moment bijna de enige koper is, en de komende tijd zullen die aankopen doorgaan.’
Fed-president Powell zou vanwege het gebrek aan effectieve instrumenten in zijn monetaire gereedschapskist openlijk moeten oproepen tot begrotingsmaatregelen, vindt Moëc. Maar de vraag is of hij dat durft. ‘Powell staat onder enorme druk van president Trump. Als hij Trump onder druk probeert te zetten met een oproep tot fiscal stimulus, kan hun relatie nog verder verslechteren. Kortom, Powell staat onder enorme politieke druk, maar hij kan nauwelijks maatregelen nemen die een direct effect op de markten zullen hebben.’
ECB stapt vol in
De ECB is een stuk beter toegerust om de huidige crisis te bestrijden. ‘Het nieuwe opkoopprogramma van de ECB is flexibel, en dat betekent dat de ECB bijvoorbeeld in één keer een heleboel Italiaanse staatsobligaties kan opkopen als dat nodig is.’ Moëc noemt het extra opkoopprogramma dat donderdagnacht werd aangekondigd ‘een heel goed pakket’. ‘Naast het indrukwekkende bedrag van €750 mrd is het vooral belangrijk dat de ECB zich niet meer strikt hoeft te houden aan de opkooplimieten voor verschillende soorten obligaties, en nu ook kortlopende schuld gaat opkopen.’
De extra stimulus van de ECB komt bovenop de aankondiging van ongekend grote stimuleringspakketten om getroffen burgers en bedrijven uit de brand te helpen door verschillende Europese landen, waaronder Nederland, Frankrijk, Duitsland en Groot-Brittannië. ‘Idealiter hadden de Europese regeringen hun fiscale respons beter gecoördineerd,’ zo heeft Moëc nog wel een puntje van kritiek. ‘Maar je moet ze nageven dat ze wel heel snel hebben gereageerd. Dat is geen gegeven in Europa. Normaliter reageert de VS sneller, maar dit keer is het dus omgekeerd.’
Meer achtergronden op Fondsnieuws: