Het recente tekort aan fysiek goud, als gevolg van de sluiting van diverse Europese raffinaderijen en transportproblemen, heeft geleid tot een opgelopen verschil tussen de prijs voor goud-futures en de koers van de Gold World Spot. ETF-aanbieders doen er hun voordeel mee, al luidt de verwachting dat de verhandelbaarheid van goud weer snel zal stijgen.
Drie grote raffinaderijen in Zwitserland zijn gesloten omwille van de lockdown in het land, waardoor de smeltcapaciteit in Europa sterk is gedaald. Dat, opgeteld met het feit dat het vrachtvervoer sterk is gelimiteerd door het wereldwijd rondwarende coronavirus, maakt de verhandelbaarheid van goud momenteel moeilijk.
Als gevolg daarvan liep het verschil tussen de Gold World Spot en de prijs voor goud futures op tot 4,5 procent terwijl ze normaalgesproken rond hetzelfde niveau bewegen, volgens Christopher Mellor (foto) van Invesco. Oftewel: de premie op fysiek goud is flink omhoog gegaan.
‘Omdat een future meestal makkelijk kan worden omgezet in fysiek goud’, legt het hoofd Europa van product management in ETFs in aandelen en grondstoffen uit in een gesprek met Fondsnieuws.
‘Maar als dat niet kan, zie je wat er vorige week gebeurde: de April Future in New York sprong flink omhoog omdat er niet genoeg goud in de kluizen van New York lag om de futures te dekken. Sterker nog, er waren ongeveer twee keer zoveel contracten als beschikbaar goud. Onder normale omstandigheden is dat geen probleem. Dan laat New York wat goud overkomen uit Londen of Zwitserland, omgesmolten in de gewenste omvang. Maar nu kon dat dus niet.’
Volgens de Financial Times melden retailers vertragingen tot 15 dagen, terwijl de vraag tot vijf keer groter is dan normaal. ‘In principe verkopen we zodra we de voorraad veilig in de kluis op locatie hebben, maar we moeten ons beperken tot wat we kunnen krijgen - het is een beetje als met toiletpapier’, zo verklaarde een van hen tegen de krant.
Lange termijn
Georgette Boele, edelmetalen- en valuta-analist bij ABN Amro verwacht op de lange termijn geen problemen voor beleggers die fysiek goud willen hebben, omdat er nog veel goudvoorraad is in de vorm van sieraden. ‘Maar de beperking zit nu bij de goudraffinaderijen. Deze situatie zorgt voor een hogere premie op fysiek goud, Een aantal beleggers zal zich waarschijnlijk nu realiseren dat ze misschien niet de goede goudpositie hebben.’
Ook Mellor ziet het vooral als een kortetermijnprobleem, aangezien de markt zich begint aan te passen aan de vernieuwde omstandigheden, wat zich vertaalt in een dalende spread tussen goud-futures en de World Gold Spot. ‘Die staat nu op 1,2 procent’, analyseerde hij vrijdag. ‘Nog steeds breder dan de normale niveaus van minder dan één basispunt, maar in ieder geval al een stuk lager dan de piek vorige week.’
Een belangrijke oorzaak hiervoor is volgens de strateeg dat veel goudbeleggers hebben ingestemd met de levering in andere “porties”, zodat het smelt-gedeelte uit het proces overgeslagen kan worden, en dat beleggers ruimhartiger zijn in wat ze verstaan onder een redelijke levertijd.
ETP’s
Overigens levert het kortetermijnprobleem rondom de levering van fysiek goud voor Invesco een voordeel op, namelijk dat de instroom in de goud-ETP’s die het aanbiedt, flink is gestegen. Year-to-date gaat het om een instroom van 1,7 miljard euro, waarvan bijna 700 miljoen euro afkomstig is van verkopen vorige week. Volgens Mellor omdat de spreads op goud-ETP’s juist beneden de Gold World Spot lagen, waardoor dit product - eveneens gedekt door fysiek goud - aantrekkelijker was voor beleggers dan het relatief “dure” fysieke goud.
De goudprijs zelf stond vrijdagmiddag op 1627 dollar per troy ounce (31,1 gram). Dat is wat meer dan waar de goudprijs aan het begin dit jaar stond - 1517 dollar per troy ounce - maar een daling na de piek op 9 maart (1680 dollar). En dat terwijl de aandelenbeurzen juist vanaf dat moment enórme verliezen maakten. Hoe is dat verklaren, aangezien goud toch vaak gezien wordt als veilige haven?
Volgens Boele bleef de vlucht uit omdat veel beleggers hun posities al hadden ingenomen omdat goud al aantrekkelijk wás tegen de achtergrond met een negatieve rente, aangezien goud géén negatieve rente heeft. ‘Toen aandelenmarkten daalden, steeg de dollar, en vonden beleggers cash belangrijker dan goudproducten.’
Mellor gaat mee in die cash-argumentering. ‘Goud is liquide en makkelijk te verhandelen. Dus toen beleggers andere verliezen goed moesten maken en bij moesten storten, was een verzilvering van hun goudbelegging het gemakkelijkst.’
Dan: ‘Vergeet niet dat de goudprijs op 9 maart ook wel écht hoog stond. Op het hoogste punt sinds de eurozonecrisis in 2014! Daarbij staat goud year-to-date nog steeds bijna 7 procent in de plus, terwijl de aandelenbeurzen het moeten doen met verliezen van rond de 30 procent. En ik denk dat de goudprijs vanaf nu wel weer wat verder kan stijgen, en alsnog zijn rol kan pakken van veilige haven.’
Currency of last resort
Ook partijen als DWS, Goldman Sachs AM en Pictet AM zijn in recente marktrapporten positief over het edelmetaal. DWS trekt de vergelijking met de crisis in 2008, toen de goudprijs na een aanvankelijke daling, sterk herstelde. Goldman Sachs noemt goud een ‘currency of last resort’ en tekent de verwachting op dat het edelmetaal binnen 12 maanden naar de 1800 dollar per troy ounce kan stijgen. Pictet AM houdt het op een 10 procent belegging in goud om de volatiliteit van een portefeuille te verkleinen en het rendement te verhogen.
Nog even terug naar ABN Amro. De bank stopt per 1 april met de verkoop in edemetalen, en laat klanten de posities in fysiek goud verkopen. Volgens dagblad Trouw is het besluit ingegeven door aangescherpte Europese regelgeving rond complexe producten. ‘Gezien de de beperkte omvang van het belegd vermogen in deze instrumenten en de kleine klantgroep die deze afnemen’, stopt ABN Amro er liever mee. Klanten kunnen wel aandelen in goudbedrijven kopen’, parafraseert Trouw een reactie van de bank.