Joel Greenblatt is een van Amerika’s bekendste waardebeleggers. Door goede bedrijven goedkoop te kopen haalt hij met zijn fonds Gotham Capital al decennialang superieure rendementen. Dankzij zijn Magische Formule kan ook de kleine belegger de markt kloppen, stelt hij in een vraaggesprek.
De Magische Formule helpt beleggers goedkope aandelen van goede bedrijven te ontdekken. Als maatstaf voor goede bedrijven gebruikt Greenblatt het rendement op het ingezette kapitaal. Goedkope aandelen hebben een hoge ‘earnings yield’, dat is de winst per aandeel gedeeld door de aandelenkoers. De Magische Formule rangschikt bedrijven op basis van beide maatstaven.
Greenblatt beschrijft zijn formule in het boekThe little book that beats the market. Greenblatt houdt het simpel in het boek, naar eigen zeggen omdat hij alle kleine beleggers wil kunnen bereiken.
U raadt beleggers aan zelf een aandelenportefeuille samen te stellen op basis van de Magische Formule in plaats van te investeren in beleggingsfondsen. Wat is er mis met deze fondsen?
‘De meeste beleggingsfondsen presteren niet beter dan de markt. Een indexfonds — dat een beursindex nabootst — doet het wel even goed als de markt, maar niet beter. Bovendien moet je als belegger nog een commissie betalen, zodat het uiteindelijke rendement beneden het marktgemiddelde ligt. Met de Magische Formule daarentegen kun je beter presteren dan de markt.’
Waarom doen fondsen die beheerd worden door professionele beleggers het slechter dan de markt of een eenvoudige beleggingsformule?
‘Beleggingsfondsen werken onder heel wat beperkingen. Zo worden ze gedwongen op korte termijn te beleggen. Als ze twee opeenvolgende jaren niet goed presteren, zien ze hun beleggers vertrekken. Zelfs bekwame fondsmanagers die een beleggingshorizon van drie tot vijf jaar voor ogen hebben, voelen die prestatiedruk en het ongeduld van klanten. Ook voor de Magische Formule waren er tijdens de testperiode van 1988-2004 vier opeenvolgende jaren waarin de formule de markt niet klopte. De meeste beleggers zouden het opgeven. Maar wie in de formule gelooft, wordt op de lange termijn beloond.’
Toch lijken Amerikanen steeds meer beleggingsfondsen te verkiezen in plaats van te investeren in individuele aandelen. Betreurt u dat?
‘Om in individuele aandelen te beleggen moet je in staat zijn een waarde op een bedrijf te plakken en er vervolgens minder voor te betalen. 99% van de beleggers weet niet hoe ze een bedrijf moeten evalueren. Maar met de Magische Formule is dat ook niet echt nodig. Die geeft je een groep van aandelen die gemiddeld de markt kloppen. Je moet daaruit een portefeuille van een dertigtal aandelen samenstellen.’
U raadt ervaren beleggers aan zich te beperken tot een portefeuille van slechts vijf tot acht aandelen. Is zo’n beperkte diversificatie niet risicovol?
‘Het hangt ervan af hoe je kijkt. Als je naar een aandeel kijkt als iets waarvan de prijs wild op en neer beweegt, lijkt het risicovol. Maar als je het ziet als een eigendomsbelang in een bedrijf op lange termijn, lijkt het niet echt risicovol. Je moet dat bedrijf dan wel kunnen evalueren en inschatten hoeveel winst het in een normaal jaar maakt en wat de verwachte winstgroei voor de volgende drie jaar is.’
De Magische Formule gebruikt een eenvoudig computermodel om aandelen te selecteren. Kwantitatieve modellen — ‘quants’ — winnen aan belang bij fondsbeheerders, maar afgelopen zomer bleek dat het soms fout kan lopen met deze modellen. Zijn quants een goede zaak?
‘Sommige mensen zijn er bedreven in. Naarmate quants populairder worden zullen meer mensen die er niet goed in zijn het willen proberen. Het is bijna een goede zaak dat quants niet altijd werken, want dan zullen minder mensen er zich mee bezighouden. Ik heb niets tegen quants. Wij gebruiken het ook bij Gotham Capital. ’
Zijn quants gevaarlijk omdat ze de volatiliteit soms kunnen verhogen?
‘Op korte termijn is de markt altijd volatiel. Op lange termijn heb je concepten die steeds werken. Maar je moet geduld hebben en ermee kunnen leven dat je soms twee jaar slechter dan de markt presteert. De meeste mensen hebben dat geduld niet. Nochtans is de markt op lange termijn efficiënt. Als je vandaag een koopje vindt en geduldig afwacht, zal de markt het uiteindelijk erkennen.’
Kader: Hoogvlieger
Rendement: 40%
Joel Greenblatt richtte in 1985 Gotham Capital op met een startkapitaal van $ 7 mln. In de periode tot 2005 haalde het gesloten fonds een gemiddeld jaarrendement van 40%