De Nederlandse asset management sector loopt te hoop tegen een plan van de Europese Commissie om het AIFMD-raamwerk te herzien. Daarbij zijn de gevolgen van die herziening vooral zeer verreikend voor Nederlandse microkrediet- en groenfondsen. ASN Impact investors spreekt zelfs van ‘een doodsteek’.
De Europese Commissie heeft bij de aanpassing van de EU-richtlijn, de zogenoemde Alternative Investment Fund Managers Directive (AIFMD), het voornemen om open-end fondsen die meer dan 60 procent van hun vermogen aan directe leningen verstrekken als closed-end fondsen te betitelen. Voor groenfondsen in Nederland, die ten minste 70 procent van het beheerd vermogen aan ‘groene projecten’ moeten besteden (om fiscaal gefaciliteerd te worden), zou dat ‘een doodsteek’ kunnen zijn, zo betitelde San Lie, hoofd portfolio management ASN Impact Investors, dat eerder.
Hetzelfde geldt voor microkredietfondsen die 80 tot zelfs 90 procent van hun beheerd vermogen gebruiken om leningen te verstrekken. Ook die zouden dan als closed-end fonds geoormerkt moeten worden. Als de Europese Commissie aan die doelstelling vasthoudt, dan betekent dat volgens ASN, Triodos en belangenvereniging Dufas dat dergelijke fondsen - in de praktijk - niet meer aangeboden kunnen worden aan retailbeleggers.
Aanleiding voor de voorgenomen aanscherping van het AIFMD-raamwerk is dat de Europese Commissie retailbeleggers wil beschermen, vooral op het punt van liquiditeit. De leningen worden namelijk voor perioden van meerdere jaren verstrekt. Dat betekent dat particulieren dan niet bij hun geld zouden kunnen, wat Brussel niet wenselijk vindt.
Sasch Noé, beheerder van het ASN Microkredietfonds, stelt tegenover Fondsnieuws dat de door de Europese Commissie gestelde grenzen ertoe zullen leiden dat het profiel van dergelijke fondsen zal veranderen. ‘Er zal meer in aandelen moeten worden belegd, maar dan verandert het risicoprofiel van die fondsen aanzienlijk.’ San Lie schat dat van de 4,2 miljard euro die ASN Impact Investors voor klanten beheert, ongeveer 700 tot 800 miljoen euro aan beheerd vermogen door de voorgenomen aanscherping door de Europese Commissie getroffen zou worden. ‘Kortom, dit is voor ons een hele serieuze zaak’, aldus Lie.
ASN Bank en Triodos, die ook door de voorgenomen maatregelen hard wordt getroffen, hebben de handen ineen geslagen - samen met Dufas. Zij grijpen een aanvullende consultatieronde, die tot eind maart loopt, aan om hun grieven kenbaar te maken. Ook zijn leden van het Europees Parlement benaderd. In Nederland wordt naar schatting van Dufas meer dan 10 miljard euro in groen- en impactfondsen door retailbeleggers belegd.
Het bevreemdt Dufas dat beleggingsfondsen die specifiek bijdragen aan de doelstellingen van de Europese Comissie op het gebied van duurzaamheid juist door deze herziening van het AIFMD-raamwerk worden geraakt. Volgens de belangenvereniging zullen deze fondsen geliquideerd (moeten) worden als het voorstel wordt aangenomen, terwijl het volgens haar nu juist om fondsen gaat die vanuit SFDR-oogpunt te kwalificeren zijn als artikel 9 fondsen - dat zijn de meest duurzame fondsen die er op de markt zijn.
De markt verwacht vooralsnog niet veel hulp van het ministerie van Financiën in Den Haag, omdat het in de eerste plaats prioriteit geeft aan een verdere verdieping en integratie van de Europese kapitaalmarkten. Financiën zou dan ook positief staan tegenover het voorstel van de Commissie om de regels voor beheerders van schuldfondsen te harmoniseren om de interne markt voor schuldfondsen te bevorderen. Tevens wil het ministerie met Brussel de prudentiële risico’s van schuldfondsen beter kunnen beheersen en de toegang voor bedrijven tot alternatieve financieringsvormen vergroten
Ook in de zogenoemde Eltif-verordeningn waarin verdere wijzigingen in het AIFMD-raamwerk worden uitgewerkt, blijft de eis overeind dat schuldenfondsen closed-end fondsen moet zijn. Tegen deze voorgenomen behandeling van schuldenfondsen loopt behalve Nederland ook Luxemburg - waar ook veel schuldenfondsen zijn geregistreerd - tegen de voorgenomen aanpassingen te hoop. Ook de belangenvereniging van asset managers, Alfi, in Luxemburg is voornemens bezwaar aan te tekenen.
Naar verluidt zijn de door de Europese Commissie voorgenomen aanpassingen in lijn met de Duitse praktijk, waar closed-end schuldenfondsen onder retailbeleggers populair zijn en niet zo gehecht wordt aan de mogelijkheid van tussentijds in- en uitstappen.