De ECB wil de relatief kleine Europese markt voor rampenobligaties nieuw leven inblazen, maar zal dan wel een aantal obstakels moeten wegnemen, zeggen experts.
Natuurrampen zorgen wereldwijd voor steeds meer schade, terwijl bedrijven en huishoudens hier vaak niet tegen verzekerd zijn. In de Europese Unie is slechts een kwart van de verliezen veroorzaakt door klimaatgerelateerde rampen gedekt. De ECB en verzekeringswaakhond EIOPA willen de dekking vergroten door het gebruik van catastrofe-obligaties te stimuleren.
Rik Klerkx, CIO LDI & private markets bij Cardano, vindt dat in beginsel een goed idee. ‘Als toezichthouders op de grote banken en verzekeraars moeten ze de risico’s van financiële instabiliteit en economische crises beperken.’ Volgens hem zijn de kapitaalmarkten bij uitstek geschikt om de risico’s te verspreiden en draaglijk te maken.
Wel denkt hij dat de vraag van beleggers naar cat bonds nu waarschijnlijk te klein is om de verzekeringskloof significant te verkleinen. ‘Deze obligaties hebben vaak geen kredietrating en zijn bovengemiddeld risicovol. Verzekeraars, banken en pensioenfondsen hebben vanwege de strenge kapitaaleisen weinig ruimte om hierin te beleggen. Om de cat-obligatiemarkt te stimuleren zou de regelgever deze drempel eerst moeten wegnemen.’
Catastrofe-obligaties herbergen een hoog risico, maar bieden volgens Klerkx ook diversificatievoordelen en een aantrekkelijk rendement van 9 tot 11 procent. ‘De voordelen voor institutionele beleggers verdwijnen echter als ze daar veel kapitaal tegenover moeten zetten. In het nieuwe pensioenakkoord ontstaat er voor Nederlandse pensioenfondsen meer ruimte om te beleggen in rampenobligaties, omdat de kapitaaleisen verdwijnen.’ Hij denkt dat pensioenfondsen met interesse kijken naar de cat-obligatiemarkt, zeker wanneer ze ook verzekeringen kunnen faciliteren voor ontwikkelingslanden. ‘Ze dragen dan bij aan een betere wereld’, zegt Klerkx (foto).
Er is sprake van een stijgende trend in verliezen door natuurrampen als gevolg van klimaatverandering. ‘Ondanks de toenemende klimaatrisico’s blijven cat-obligaties qua risico-rendementsverhouding een aantrekkelijke belegging. De spreads zijn eveneens opgelopen en lagen in het eerste kwartaal op een recordniveau van gemiddeld 10,5 procent’, aldus Klerkx.
Lage volatiliteit
Het Britse Schroders is wereldwijd een van de grootste beleggers in catastrofe-obligaties. De mondiale markt is de afgelopen twintig jaar sterk gegroeid en heeft inmiddels een serieuze omvang bereikt van circa 40 miljard dollar, zegt Stephan Ruoff, global head of Schroders Capital insurance-linked securities (ILS). Zijn team bedient veel Europese klanten. Maar de Europese cat-obligatiemarkt is nog erg klein en er zijn slechts enkele Europese spelers die ze uitgeven om risico’s in Europa af te dekken, waaronder Generali, Achmea en Covéa. ‘Europese rampenobligaties maken hoogstens 5 procent uit van het wereldwijde universum. Hier ligt daarom nog veel groeipotentieel’, zegt Ruoff.
Er zijn volgens hem een aantal redenen waarom institutionele beleggers deze beleggingscategorie aantrekkelijk vinden. ‘Natuurrampen zijn vanzelfsprekend niet gecorreleerd met de financiële markten, zodat cat-obligaties bijdragen aan de risicospreiding binnen portefeuilles. Zo bleven cat-obligaties tijdens de kredietcrisis in 2008 relatief vlak en kwamen ze ook nauwelijks onder druk na het uitbreken van de coronapandemie, stelt Ruoff. Alleen bij natuurrampen, zoals na de orkanen Irma in 2017 en Ian in 2022, komen de koersen onder druk. ‘Over de afgelopen twintig jaar bedroeg het jaarlijkse rendement op catastrofe-obligaties 6,6 procent. Dat is duidelijk meer dan de returns op investment grade obligaties, terwijl de volatiliteit bijna de helft lager lag.’
Met de stijgende verliezen door natuurrampen bestaat de kans dat de rendementen in de toekomst lager uitvallen. Maar Ruoff is daar niet bang voor: ‘80 tot 90 procent van de risico’s in de cat-obligatiemarkt wordt bepaald door zogeheten piekrisico’s veroorzaakt door natuurrampen, zoals orkanen in de VS en Japan, aardbevingen in Japan en stormen in de Europese winter. Het modelleren van deze risico’s is robuust en de invloed van klimaatverandering op dit deel van de risicotransfer naar de kapitaalmarkten is niet heel groot, voornamelijk als gevolg van de korte duration van de cat-obligaties. Klimaatverandering heeft sowieso geen invloed op aardbevingen en in de afgelopen 25 jaar is het aantal sterke orkanen niet toegenomen. Ze leiden wel tot meer overstromingen, maar dat kunnen we eenvoudig in de modellen verwerken.’
De Europese Unie kan de cat-obligatiemarkt van een impuls voorzien door een rampenverzekering verplicht te stellen, denkt Ruoff. ‘Nu compenseren overheden veelal de schade. Een verplichte dekking waarbij het risico beheerst wordt en deels wordt doorgeschoven naar beleggers zou de markt zeker helpen. Daarnaast kijken verzekeraars naar mogelijkheden om bijvoorbeeld het overstromingsrisico in Nederland via een pool- of pps-constructie te verdelen en vervolgens op een efficiënte manier naar de kapitaalmarkt over te hevelen. Daarnaast kan de EU de emissiekosten van obligaties verlagen, door bijvoorbeeld net als in Singapore subsidies te verstrekken.’
Dit is een voorpublicatie van een artikel in IO Instutioneel, de krant voor institutionele beleggers die op 29 juni bij geregistreerden wordt bezorgd.