Iedere belegger die in 2012 dit platform volgde, is getrakteerd op “voorkennis”. Dat was te danken aan BlackRock-topman Larry Fink. Hij voorspelde dat de Verenigde Staten aan de vooravond stonden van een industriële renaissance. Het jaar 2022 bevestigde de juistheid van die voorspelling: er is voor 108 miljard dollar geïnvesteerd in de bouw van nieuwe (productie)fabrieken, zoals blijkt uit data van Census Bureau.
Fink had in een interview met (toen nog) Fondsnieuws voorspeld dat “offshoring” in de loop der tijd zou omslaan in “reshoring”. Deze ontwikkeling zou volgens hem worden aangejaagd door de stille energierevolutie die er plaatsvindt. Binnen vijf tot tien jaar zouden de VS met de winning van olie en gas in Noord-Amerika en Mexico zelfvoorzienend zijn. ‘Dat zal een ongelooflijk grote impact op de VS en op de wereldeconomie hebben’, zei hij - en zo geschiedde.
De VS zijn inmiddels de grootste energieproducent ter wereld en is de Europese Unie door de oorlog in Oekraïne afhankelijk van zowel hun LNG-gas als van hun militaire veiligheidsparaplu. Maar daarnaast dreigt de EU ook nog slachtoffer te worden van een derde troefkaart die de regering-Biden speelt. Dat is de zogenoemde Inflation Reduction Act, die erop gericht is om zowel de energieproductie in de VS te stimuleren als de CO2-uitstoot in 2030 met 40 procent te verlagen door het accent te leggen op energie-efficiënte productie.
EU in de gordijnen
De Amerikaanse regering heeft meer dan 360 miljard dollar uitgetrokken om die nationale belangen te dienen. Zo wil Washington dat zowel microchips als batterijen in de VS worden geproduceerd, nu dat sleuteltechnologieën voor een onzekere toekomst zouden kunnen zijn. Immers, de coronacrisis en het proces van deglobalisering, dat sindsdien is ingezet, heeft duidelijk gemaakt hoe kwetsbaar de aanvoerlijnen wereldwijd wel niet zijn.
Die Inflation Reduction Act heeft de Europese Unie in de gordijnen gejaagd. Het ziet de subsidies als een poging om Europese bedrijven te verleiden om productie naar de VS te verplaatsen. De Franse president Macron heeft er eerder zijn gram over gehaald bij ambtgenoot Biden. Het perspectief van een onzekere multipolaire wereld heeft Frankrijk en andere EU-lidstaten gestimuleerd tot een zogenoemde “strategische autonomie”. Macron heeft die strategie tijdens zijn staatsbezoek aan Nederland, dinsdag in Den Haag andermaal verdedigd in een voordracht voor het Nexus Instituut (foto).
‘We moeten ons model verdedigen’
De Europese Unie moet gezamenlijk beleid voeren als zij relevant wil blijven in de wereld. Dat verlangt volgens Macron een beleid dat één kapitaalmarkt brengt, dat één industriebeleid voert en dat reciprociteit verlangt in afspraken en akkoorden met andere handelsblokken.
‘Want als je je soevereiniteit kwijtraakt, als je afhankelijk wordt van anderen, dan kun je niet meer over je eigen lot beslissen.’ En voegde hij eraan toe: ‘Als we niet afhankelijk willen zijn van anderen, als we ons Europese model willen behouden, dan moeten we met een nieuwe economische doctrine komen’, aldus Macron. ‘We moeten een eigen industriebeleid gaan voeren. Dat was altijd taboe omdat het op staatsinterventie neerkomt. Maar we hebben een eigen industriebeleid nodig: de Verenigde Staten en China doen het ook.’
De Franse president vindt dat er voor een succesvol industriebeleid forse subsidies nodig zijn, maar ook dat de Europese Unie in staat moet zijn om Europese bedrijven tegen oneerlijke concurrentie te beschermen. Hij zei er voorstander van te zijn dat er op de digitale snelweg vrijheid van content bestaat, maar zonder regulering ben je kwetsbaar voor propaganda en voor algoritmen waarmee je gemanipuleerd kan worden. ‘We moeten ons model verdedigen tegen niet-Europese belangen.’
Duurzaamheid als kernwaarde
Tot slot noemde hij duurzaamheid een kernwaarde en dat de Europese Unie daarom ‘geen akkoorden kan sluiten met landen of handelsblokken die geen respect hebben voor de bestrijding van klimaatverandering en het belang van biodiversiteit niet onderschrijven’.
President Macron pleit al jaren voor een zelfstandige Europese positie in de wereld. Hij waarschuwt dat de wereld door grote veranderingen (in de krachts- en machtsverhoudingen) gaat. Europa is daarvoor kwetsbaar en moet tot strategische autonomie komen. Als het aan de Fransen ligt leidt dat tot één EU-beleid op belangrijke dossiers. Dat houdt in dat de EU kan opereren en floreren tussen de machtsblokken China en VS in. Om die reden zei Macron, vorige week tijdens zijn bezoek aan China, dat Frankrijk of de EU de VS niet zouden volgen als het tot een conflict om Taiwan komt. Afgelopen weekend deed de president er nog een schepje bovenop, toen hij in een interview met Les Echos en Politico zei dat Europa zich niet als een ‘vazal’ moest laten meesleuren in de escalatie tussen de twee grootmachten. ‘Wij in Europa moeten wakker worden. Onze prioriteit is niet om ons aan te passen aan de agenda van anderen in alle regio’s van de wereld.’ In zijn speech in Den Haag, die bij het begin werd gedomineerd door een luidruchtig protest van enkele demonstranten, bleef hij verre van dat thema.