Ons land blijft één van de meest productieve landen ter wereld. Maar de groei is zeer teleurstellend en blijft recent achter op die van de buurlanden. In een nieuwe videoblog zegt hoofdeconoom Hans Bevers van Degroof Petercam dat het thema meer aandacht verdient. Want op lange termijn is het de belangrijkste pijler van onze welvaart.
Ondanks de opkomst van de digitalisering en robotisering evolueert de productiviteitsgroei van de Belgische economie nu al verschillende decennia in een dalende lijn. Hans Bevers benadrukt dat dit een internationaal fenomeen is en dus niet beperkt is tot België alleen.
België blijft trouwens tot nader order een van de meest productieve landen ter wereld, maar die voorsprong krimpt, zowel ten opzichte van onze belangrijkste buurlanden als tegenover het gemiddelde in de eurozone. De jongste jaren hebben we zelfs gezien dat de productiviteitsgroei in België nagenoeg tot stilstand is gekomen.
‘Dat is verontrustend, want op lange termijn is de productiviteitsgroei nog altijd de belangrijkste bron van economische welvaart,’ stelt Bevers.
Factoren
Een aantal factoren ligt volgens Bevers wel voor de hand. ‘Ten eerste hebben we natuurlijk de gebrekkige overheidsinvesteringen. De Belgische overheden investeren een goede 2 procent van het bbp. Dat is duidelijk minder dan een aantal decennia geleden, want in de jaren 70 was dat nog zo’n 5 procent. Het ligt ook duidelijk onder het gemiddelde van de eurozone en van landen zoals Nederland en Frankrijk, die meer dan 3 procent van het bbp investeren in kapitaaluitgaven.
Ten tweede zien we dat de competitiviteit ondermaats is, er is weinig concurrentie in de dienstensector. Dat verklaart allicht waarom de prijzen in bepaalde sectoren hoger oplopen en er ook minder geïnvesteerd wordt in nieuwe technologie.
Ten derde is er de complexe regelgeving en de zwakke ondernemingsdynamiek in België. ‘In ons land zijn er relatief weinig nieuwe ondernemingen die worden opgestart en bedrijven die ook weer verdwijnen. Dat weegt op de zogenaamde creatieve destructie.
Zombies
Bovendien telt België vrij veel zombiebedrijven, die al meer dan 10 jaar bestaan maar zo goed als geen bedrijfswinst opleveren. In België zouden we 10 procent van alle bedrijven die stempel kunnen geven. Dat is duidelijk meer dan in de buurlanden.
Tot slot zit de innovatie echt geconcentreerd bij de topbedrijven. Zij beschikken over kennis, knowhow en schaalgrootte om investeringen te gaan doen in R&D, maar de kmo’s zijn veel minder in staat om dat te doen.
De grote uitdaging voor de toekomst bestaat erin om de intensere fusie tussen de fysieke en digitale economie beter te beheersen. Politici moeten hier een grotere rol in spelen. Zo zou de overheid meer kunnen investeren in mobiliteit en zeker in digitale infrastructuur.
‘We mogen de trein naar de 5e generatie van mobiel internet zeker niet missen. We moeten ook inzetten op ondernemerschap en minder complexe en stabiele regelgeving. Zo kunnen ondernemingen in R&D gaan doen en werknemers levenslang leren.’
Onderwijs is de sleutel
Met onderwijs staat of valt alles, zegt Bevers. ‘Internationale studies geven aan dat ons land nog veel vooruitgang kan boeken inzake kritisch denken, probleem- en domeinoverschrijdende oplossingen bedenken. Bovendien moeten we absoluut inzetten op meer exacte wetenschappen en ook op technologie.’