Wat moet je denken van de beschuldigingen van internetbroker DeGiro tegen BinckBank? Gaat het hier om de flitshandel waar de Amerikaanse auteur Michael Lewis zijn boek Flash Boys aan wijdde?
Het Financieele Dagblad vroeg het Bert Menkveld. VU-econometrist Menkveld doet al jaren onderzoek naar de allersnelste beurshandelaren, de high frequency traders. Hij heeft de door DeGiro geleverde data bekeken.
Volgens DeGiro levert BinckBank klanten uit aan flitshandelaren, die geld zouden verdienen over de ruggen van particuliere beleggers. Data geplaatst op de website van DeGiro moeten die beschuldiging onderbouwen.
BinckBank maakt gebruik van de zogeheten Smart Order Router (SOR) van TOM, de beurs die door Binck en effectenhandelshuis Optiver is opgericht om het monopolie van het ‘dure’ beursbedrijf Euronext te breken. De SOR bekijkt waar en hoe een aandelenorder het beste kan worden uitgevoerd; op TOM zelf, bij aartsrivaal Euronext of bij de grootste alternatieve beurs voor aandelen Chi-X. Of, in het geval van een grote order, op een combinatie van de drie beurzen.
DeGiro deed twaalf testen met relatief grote aandelenorders in kleine en grotere beursfondsen via TOM. Volgens DeGiro laten de testen zien dat routersignalen van TOM, pas later op de andere twee beurzen aankomen.
Flitshandelaar
Daardoor zou een anonieme snelle flitshandelaar die ‘klaarligt’ op TOM de order zien binnenkomen en zich via een ultrasnelle verbinding kunnen haasten naar Euronext of Chi-X, om daar de stukken te kopen of verkopen voordat de opdracht van de particulier er is.
BinckBank en TOM ontkennen dat hier sprake van is en vinden dat DeGiro op gênante wijze de concurrentie zwart probeert te maken. Binck overweegt zelfs juridische stappen tegen DeGiro.
Volgens Menkveld is te kort door de bocht om TOM de schuld te geven. Er zijn andere verklaringen mogelijk. Een belangrijk element in dit verhaal is hoe snel de router van TOM, die orders doorstuurt naar de beurs met de beste prijs, bij de matching engine van de beurs komt. Dat is het hart van het systeem waar vraag en aanbod worden gekoppeld, ofwel gematcht’.
Complex
‘De systemen van beurzen zijn bijzonder complex en er zijn meerdere wegen die een order af kan leggen. Soms staat er bij wijze van spreken een wat langere rij voor de ene toegangsdeur naar de engine, dan voor de andere. Als een order van TOM langer in de rij staat, kan het zijn dat een snellere handelaar eerder dan TOM bij de engine is. Via een andere deur.’
Dit wil volgens hem echter niet zeggen dat er niks aan de hand is. ‘Als je naar de data van DeGiro kijkt is het met hoge waarschijnlijkheid zo dat er hier een snelle handelaar net voorschiet. Lewis-achtige taferelen dus. Daar moeten we ook hier waakzaam voor zijn.’
Hij maakt zich hier echter niet direct zorgen over. ‘In de trades die DeGiro heeft gedaan is de grootste schade, op een order van ongeveer twee ton slechts 35 euro. Ik maak me meer zorgen over een flash crash-achtige dynamiek, waardoor beleggers tientallen of honderden miljoenen schade kunnen oplopen. Maar ik denk wel dat het goed is dat dit aan het licht is gekomen. Dat zet meer druk op de controle op een goede werking van smart order routers.’
Nader onderzoek
Om de zaak te beslechten moet de AFM volgens Menkveld de data opvragen bij alle drie de betrokken beurzen met de exacte tijdstippen waarop is gehandeld. ‘Drie tijdstippen zijn dan van belang: het moment dat de order bij “de deur” belandt, bij engine en dat de beurs de orderuitvoering bevestigt. Pas als je die tijdstippen van alle beurzen hebt, zou je kunnen gaan kijken wat er precies is gebeurd. De nu beschikbare data zijn nog onvoldoende.’
Dit is een verkorte versie van het artikel ‘We moeten waken voor Lewis-achtige taferelen’ in het Financieele Dagblad van 11 december 2014, zie voor het hele artikel FD.nl.
Meer achtergronden op Fondsnieuws:
BinckBank botst vol met concurrent DeGiro