Eind vorige week legde België haar “Nationaal Plan voor Herstel en Veerkracht” voor aan de Europese Commissie. Dat relanceplan is nodig om te kunnen genieten van de beloofde 5,9 miljard euro aan subsidies uit het Europese herstelfonds “Next Generation EU” van 750 miljard. Het is echter nogal mager.
Dat schrijven de economen van Belfius in een recente paper.
België zet - zoals gevraagd door Europa - vooral in op groene en digitale investeringen, alsook op infrastructuurwerken. Investeringen zijn goed voor de heropleving van de economie omdat ze meteen effect hebben. Daarnaast zorgen ze ook voor een hogere productiviteitsgroei op langere termijn, waardoor onze economie ook in de toekomst beter zal presteren.
Een doorrekening door het Federaal Planbureau geeft echter aan dat het relance-effect van dit nationale herstelplan eerder beperkt is. Uiteraard gaat het slechts over een stimulans van 5,9 miljard, wat gespreid over 6 jaar overeenkomt met 0,21 procent van het bbp per jaar. Om die reden schatte ook Belfius Research het effect van het Europese herstelplan op de Belgische groeiprognoses niet zo groot in.
Het Planbureau plakt er echter cijfers op die er toch teleurstellend uitzien. Over de periode 2021-2026 zal de Belgische economie jaarlijks slechts 0,14 procent van het bbp extra groeien, minder dan de investeringsimpuls van 0,21% per jaar. Op het hoogtepunt van het herstel komen er 3.900 banen bij, en gemiddeld over de komende 5 jaar zo’n 2.300 jobs. De productiviteit zou tegen 2026 zo’n 0,19 procent hoger liggen ten opzichte van een scenario zonder herstelplan.
De effecten op het bbp en de werkgelegenheid zijn dus bescheiden. Vergelijk dit met de 30.000 jobs die volgens het Planbureau dit jaar door de crisis verloren zouden gaan. Het relance-effect van de Europese subsidies wordt afgezwakt omdat je voor een deel van de investeringen producten uit het buitenland moet invoeren. En niet elk soort investering zorgt voor vele banen.
De digitalisering van de overheidsdiensten bijvoorbeeld kan ons in de toekomst meer economische groei opleveren, maar de banencreatie is op korte termijn eerder beperkt. Vooral in de bouw zullen we extra jobs zien, aangezien een relatief groot deel van het relanceplan inzet op de bouw of renovatie van woningen en infrastructuurwerken.
Nationaal plan
De kracht van het Nationaal Plan voor Herstel en Veerkracht ligt dan ook eerder in de groene omslag van onze economie en de lange termijn productiviteits- en competitiviteitswinsten.
Moeten we ons door dit beperkte relance-effect zorgen maken dat het herstel van onze economie uitblijft? Nee. Niet het relanceplan maar het vaccinatietempo is momenteel de belangrijkste parameter voor de heropening van onze economie en dus ook voor het herstel.
Dankzij de massale overheidssteun tijdens de lockdown-periodes zou de schade aan onze economische infrastructuur relatief beperkt kunnen blijven. Ook het gemiddelde gezinsinkomen blijft op peil, waardoor we verwachten dat consumenten binnenkort hun geld weer laten rollen, wat ook een belangrijke “boost” zal geven aan onze economie.
Ook mogen we het effect van het Europese herstelfonds op de andere Europese lidstaten niet over het hoofd zien. Een hogere groei in landen als Italië en Spanje, die veel meer Europees geld kregen, zal de Belgische uitvoer stimuleren.
Bovendien is er niet alleen de Europese subsidie, maar maken de federale en regionale overheden ook geld vrij om te investeren. De combinatie van al deze factoren zal hopelijk binnenkort voor een stevige rugwind voor onze economie zorgen.