De toenemende individualisering van pensioenen zorgt ervoor dat banken, verzekeraars en asset managers weer met elkaar concurreren, schrijft FN Kennisexpert Jasper Haak. Partijen die nog geen pensioenstrategie hebben, moeten echter opschieten. Anders zijn ze te laat.
‘Gaandeweg de vorige eeuw werden financiële instituten steeds meer financiële conglomeraten. Een bank had in de groep ook een verzekeraar en een asset manager. Pensioenfondsen startten als gevolg van de ontzaffing (waarbij ‘zaf’ verwijst naar zelf administrerend fonds, red) eigen asset managers. Asset managers en verzekeraars hadden een eigen banken.
De financiële crisis gooide roet in het eten voor veel van deze financiële conglomeraten. Als gevolg van de financiële crisis werden en worden er strengere kapitaalseisen van Basel en Solvency geïntroduceerd. Verzekeraars en met name banken hebben als gevolg hiervan, al dan niet gedwongen, afscheid genomen van hun nevenactiviteiten. Hierdoor ontstonden er weer financiële instituten die zich voornamelijk richten op afgebakende producten. Verzekeraars die verzekeringsproducten aanbieden en banken die bancaire producten aanbieden.
PPI en APF
Deze ontwikkeling heeft niet lang geduurd in Nederland. Financiële instituten op zoek naar commerciële kansen hebben optimaal gebruik gemaakt van de ruimte die is geboden bij de, door de Nederlandse overheid gefaciliteerde, individualisering van pensioenen. De introductie van de Premie Pensioen Instelling (PPI) en het Algemene Pensioenfonds (APF) zorgen ervoor dat banken, verzekeraars, asset managers en pensioenfondsen weer met elkaar concurreren.
Op de Nederlandse individueel DC-markt zijn twee banken, acht verzekeraars en vier asset managers verwikkeld in een hevige concurrentiestrijd. Op de APF-markt concurreert één pensioenuitvoerder met vijf verzekeraars. In deze markt hebben de type financiële instellingen verschillende concurrentievoordelen. Pensioenuitvoerders hebben veel verstand van pensioen, asset managers van beleggen, verzekeraars van verzekeren en banken van financial planning. Al deze elementen zijn belangrijk in de bediening van particuliere deelnemers bij individuele pensioenoplossingen.
Pensioenpijlers
Een bijbehorende ontwikkeling is dat de verschillende pensioenpijlers steeds meer in elkaar over gaan lopen. Bijvoorbeeld: een goede bediening van het individuele pensioen in een tweede pijler kan eigenlijk moeilijk zonder goed inzicht in de andere pijlers. Pensioen wordt steeds meer een kwestie van financial planning voor particulieren. Hierbij kan een financieel instituut een maatwerkoplossing bieden voor het pensioen van een persoon in alle pijlers.
Dit in plaats van de huidige methodiek waarbij een particulier een veelvoud van ‘potjes voor de toekomst’ heeft bij verschillende financiële instituten. Deze ‘potjes’ worden dus minder efficiënt beheerd en nog belangrijker al helemaal niet op elkaar afgestemd. Een lastig aspect hierbij is dat financial planning, zeker in het geval van maatwerk, niet goedkoop is.
Financial planning
Private banks bedienen hun klandizie middels financial planning. Dit gaat echter over grotere vermogens waarbij het mogelijk is hiervoor kosten te maken. Bij individualisering van pensioenen zullen niet alleen de ‘happy few’ financial planning in meer of mindere mate nodig hebben, maar ook het overgrote deel van de andere Nederlanders. Dit betekent dat toekomstige maatwerkoplossingen voornamelijk efficiënt moeten zijn. Gelukkig bieden hiervoor verscheidene fintech-bedrijven robo-advice oplossingen.
Het is interessant om te zien welke financiële instituten in deze toekomst het meest succesvol zullen zijn in het aantrekken en bedienen van klanten. Een must voor elk financiële instituut is een integrale pensioenstrategie.
Hoe worden, gezien alle ontwikkelingen, in de toekomst klanten bediend met pensioenoplossingen? Hier liggen veel kansen, maar nog meer bedreigingen. Niet alleen de Nederlandse financiële instituten zullen elkaars concurrentie vormen, maar ook buitenlandse financiële instituten en waarschijnlijk ook bedrijven van buiten de financiële sector. Het opstellen en met name het uitvoeren van deze pensioenstrategie kost veel tijd. Als deze er nu nog niet is of korte termijn gaat komen, is het te laat.’
Jasper Haak is mede-oprichter van AF Advisors, een in Rotterdam gevestigde consultant in beleggingsoplossingen en research ten behoeve van asset managers en andere financiële instellingen.
Haak deelt op structurele basis met Fondsnieuws-lezers zijn kennis op het gebied van markt- en productontwikkeling. Wilt u meer bijdragen van onze FN Kennisexperts lezen, klik dan hier.