Blackrock wil meer klanten ‘in de volle breedte’ bedienen. Dat realiseren is een van de verantwoordelijkheden van Jacob de Wit, sinds een half jaar hoofd institutioneel voor Nederland en de Nordics. Investment Officer sprak met hem over zijn carrière, duurzaamheid, pensioenfondsen en anti-Amerikaanse sentimenten.
Hij wilde echt iets anders doen. In september 2023 vertrok Jacob de Wit als bestuursvoorzitter van Achmea Investment Management. ‘Ik had altijd gezegd dat acht jaar een mooie periode is voor een dergelijke functie. Bovendien wilde ik graag meer tijd besteden aan een aantal uitdagingen op het persoonlijke vlak die toen speelden. Het was in ieder geval een goed moment om het stokje door te geven.’
Na ongeveer een jaar begon het weer te kriebelen. De Wit heeft ruime ervaring als portefeuillebeheerder en daarna als bestuurder. Zo was hij - voorafgaand aan Achmea IM - ook vier jaar CEO van Actiam. ‘Maar nu wilde ik in plaats van eenzelfde rol, echt iets anders doen.’ Daarnaast ambieerde hij een internationale onderneming, kwalitatief hoogwaardig en volledig geöriënteerd op vermogensbeheer, dus geen onderdeel van een bank of verzekeraar.
Blackrock voldeed aan die voorwaarden, vond De Wit. Wat houdt ‘kwalitatief hoogwaardig’ dan precies in? ‘Ik ben ondanks de bestuurlijke rollen altijd iemand gebleven van de inhoud, maar ik kan je vertellen dat er hier, op elk onderdeel, elk aspect van het vak dat je maar kunt verzinnen, mensen rondlopen die er meer van weten dan ikzelf. En waar ik dus iets van kan leren.’
Klanten: meer doen met minder partijen
Zijn functie is nieuw gecreëerd, passend bij een strategische trend waar Blackrock sterker op inzet. ‘We zien bij klanten een beweging om het aantal partijen waarmee activiteiten worden ontplooid terug te brengen, en tegelijkertijd met die kleinere selectie juist méér samen te gaan doen’, legt De Wit uit. ‘Daar willen we graag bij aansluiten. Ik denk dat er weinig assetmanagers zijn die in de Nederlandse institutionele markt - en in iets mindere mate de Nordics - zo breed zijn vertegenwoordigd als wij. Het idee is die banden aan te halen, te verdiepen en te verbreden met aanvullende diensten. ‘Whole portfolio solutions’, noemen we het.’
Het gaat om een reeks van diensten en producten: van technologie (Aladdin, Preqin, Efront) tot allerlei vormen van outsourcing, en van ETF’s tot beleggingen in private markten. Die laatste tak van sport is nieuwer voor De Wit, maar hij noemt het ‘razend interessant’ dat Blackrock daar zwaar op inzet.
OCIO, de outsourced chief investment officer - in Nederland bekender als ‘fiduciair beheer’ - is onderdeel van deze whole portfolio solutions-benadering. Blackrock behoort in Nederland tot de vijf grootste fiduciair managers die pensioenfondsen als klant hebben. Twee daarvan (APG en PGGM) hebben geen ambities om meer fondsen binnen te halen, de andere twee (Achmea IM en MN) wel degelijk en Blackrock uiteraard ook.
Na de transitie
Alom wordt verwacht dat er op deze markt aanzienlijke verschuivingen aankomen, maar voorlopig is dat nog niet of beperkt het geval, denkt De Wit: ‘We willen groeien, maar voor nu verwachten we een rustige periode als het gaat om verschuivingen in het fiduciaire landschap. Voor pensioenfondsen is nu de transitie naar het nieuwe pensioenstelsel prioriteit nummer één, twee en drie, en dat geldt dus ook voor onze fiduciaire teams.’
Na de transitie ligt het anders. ‘Dan komt weer meer ruimte voor de strategische vragen bij pensioenfondsbestuurders, verwacht ik. Wat zijn onze ambities? Is de organisatie goed ingericht met het oog op die ambities? Zit ik dan nog wel bij de juiste partij? Dat zijn natuurlijk altijd logische vragen. Maar niet op dit moment, later.’
Op welk niveau zal deze markt consolideren? Vaak gehoord is de voorspelling dat het voor pensioenfondsen met een belegd vermogen van 5 tot 10 miljard euro op den duur moeilijk is de kosten niet te ver te laten oplopen. ‘Ik denk niet dat je dat in zijn algemeenheid kunt stellen’, vindt De Wit echter. ‘Of je straks ‘te klein’ bent, hangt van veel meer af dan fondsomvang. Heel belangrijk is je inrichting, en ook de bestuurlijke context. De vernieuwing en verjonging die nu plaatsvindt in het pensioenfondsbestuur leidt er bijvoorbeeld toe dat eerder niet-gestelde vragen nu wel gesteld worden. Vragen over eerder gemaakte keuzes, ook. Wij zien dat een bestuurswisseling absoluut een katalysator kan zijn voor verandering.’
Vertrek uit Net Zero-initiatief
In januari kwam Blackrock onder vuur te liggen van ngo’s - en een enkel pensioenfonds - toen de assetmanager bekendmaakte uit het Net Zero Asset Manager-initiatief te stappen. Voor Europese klanten zou het besluit echter geen gevolgen hebben, stelde de onderneming toen. De Wit bevestigt dat nu nog eens: ‘De ambities van al onze grootste Europese klanten zijn hetzelfde gebleven: die streven naar net zero. En Blackrock kan net zoals voorheen die ambitie ondersteunen, in de volle breedte, met alle middelen en technieken die voorhanden zijn. Niet voor niks beheren we - per eind vorig jaar - een kleine duizend miljard euro aan beleggingen in duurzame of aan duurzaamheid gerelateerde producten.’
IO: In meest recente publieke brief van Blackrock-CEO Larry Fink komt het woord duurzaamheid niet (meer) voor. Hoe is dat hiermee te rijmen?
De Wit: ‘Ik snap dat je die vraag stelt. Maar kijk naar onze economische scenario’s en wij zien de energietransitie nog steeds als een van de vijf megakrachten die de economie de komende jaren vormgeven, en die bedrijven en markten zullen sturen.’
Naast discussies over duurzaamheid zou Blackrock ook te maken kunnen krijgen met de anti-Amerikaanse sentimenten die recent bij sommige beleggers de kop op steken.
‘We zien natuurlijk wat er gebeurt in de wereld en dat daarbij een aantal vragen wordt gesteld. Wat vinden we van Amerika? Wat vinden we van de onzekerheid in de wereld? Ik denk dat de hele samenleving daarmee bezig is en bijna elk krantenartikel gaat erover. Deze dynamiek creëert nu gewoon veel onzekerheid en beleggers houden niet van onzekerheid, ze gaan dan twee keer nadenken over wat ze moeten doen.’
Ik doelde eigenlijk op het feit dat Blackrock een Amerikaanse assetmanager is. Als we met z’n allen richting isolationisme of protectionisme gaan, bestaat het risico dat Europese beleggers alleen maar zaken willen doen met Europese assetmanagers.
‘Dat is zeker een sentiment dat in het heetst van de strijd bij mensen kan opkomen, dat zal ik niet tegenspreken. Het is ieders vrijheid om dat te uiten. Als eerste reactie is dat ook prima te begrijpen, vind ik. Maar tegelijkertijd zul je ook een stap terug moeten doen: oké, wat is op de lange termijn in mijn belang? Wat is het juiste voor mij, voor mijn fonds, mijn deelnemers? Ik denk oprecht niet dat je beter wordt van isolationisme.’
‘Vanuit het perspectief van Blackrock gezien: wij zien onszelf als een wereldwijde assetmanager. Ja, wij hebben een heel groot boek in de VS, maar we hebben ook een heel groot boek buiten de VS. In Europa gaat het om zo’n 2500 miljard euro aan beheerd vermogen, met meer dan zevenduizend collega’s op het continent en in het Verenigd Koninkrijk. We voelen onszelf ook oprecht een wereldwijde organisatie en daar zit voor onze klanten ook een meerwaarde in. We maken volop gebruik van alle kennis en kunde die deze wereldwijde aanwezigheid en activiteit met zich meebrengt.’
‘Maar nogmaals: elke klant heeft natuurlijk het recht om welke vraag dan ook aan ons te stellen. Het is echter niet aan ons om politiek te bedrijven. Wat we voortdurend duidelijk willen maken is dat het belang van de klant voorop staat. We laten zien wie we zijn, en wat we doen, en dan is het aan de klant om ons te beoordelen op wat we zijn en doen.’