Twee bijna-automatische beleggingsfondsen en één fictieve strateeg: zonder artificial intelligence zouden ze niet bestaan. AI verbetert de risico-rendementsverhouding omdat fondsen door breder te beleggen beter kunnen diversifiëren, merkt Sara Baeten, general manager data-driven & responsible investing bij de KBC Asset Management. ‘Maar er is altijd nog menselijk toezicht.’
Veel vernieuwing op het vlak van geldbeheer komt de laatste tijd uit Frankrijk overwaaien maar ook in België wordt aan financiële innovatie gedaan. Zo heeft KBC twee fondsen in zijn gamma die sinds enkele jaren op basis van artificiële intelligentie worden beheerd: optimum fund enhanced intelligence global allocation en KBC equity fund enhanced intelligence stock selection classic.
In totaal zit er vandaag ruim 500 miljoen euro in de twee fondsen. De beleggingsbeslissingen worden trouwens bijna volledig op basis van AI genomen: bij het ene fonds suggereert het op AI gebouwde model top-down allocatiebeslissingen en in het andere fonds selecteert een ander AI-model bottom-up aandelen. ‘Alle beleggingsvoorstellen worden vanuit AI gestuurd’, verduidelijkt Baeten. ‘De beheerder kan ingrijpen om een AI-gegeneerd idee niet te implementeren.’
De AI-strateeg
De Belgische vermogensbeheerder heeft evenwel nog een tweede benadering. ‘Het AI-model dat we voor onze fondsen hebben ontwikkeld, nemen we ook mee in het beheer van andere fondsen via de creatie van een AI-strateeg die een zitje aan de tafel van het investeringscomité heeft gekregen’, zegt Baeten (foto). ‘Die fictieve deelnemer komt met extra inzichten en visies die onze analyses mee kunnen beïnvloeden en andere strategen challengen.’
Volgens Baeten biedt het nog meer mogelijkheden. ‘Dankzij AI kunnen we veel meer data capteren, verwerken en interpreteren.’ Zo kan AI het sentiment afleiden uit speeches van een ceo of cfo bij de presentaties van kwartaalresultaten. ‘En dat is weer een extra type data dat je dankzij AI kan integreren in je beleggingsbeslissingen.’
Kunstmatige intelligentie kan ook de efficiëntie opdrijven. ‘We gebruiken hiervoor graag het beeld van een exoskelet waarbij een arbeider in een fabriek dankzij zo’n extern harnas extra spierkracht kan inzetten’, schetst Baeten. ‘Wij zien AI een beetje als het exoskelet van onze beheerders want dankzij deze extra intelligentie krijgen ze extra inzichten om betere beslissingen te kunnen nemen’, aldus Baeten.
Eigen kweek
Hoe is het gebruik van AI in het dagelijkse beheer van de vermogensbeheerder binnengeslopen? Baeten ziet dat als een natuurlijke evolutie omdat vermogensbeheerders al heel lang met kwantitatief beheer werken.
‘Het is van hieruit gegroeid en is eigenlijk een logische vervolgstap op dat type van beheer. En het laat ons toe veel meer te coveren dan voorheen, zeker als mid-size Europese speler biedt dat extra perspectieven want we zijn nu eenmaal geen financiële mastodont met een heel bataljon aan analisten. En hoe meer en hoe breder je kunt spelen, hoe beter gediversifieerd je als vermogensbeheerder kunt zijn en hoe beter de risico/return-verhouding eruitziet.’
Baeten verwijst naar de fundamentele wet van actief beheer van Richard Grinold en Ronald Kahn. Die stelt dat de productiviteit van een actieve manager afhangt van de kwaliteit van zijn of haar vaardigheden en dus van de frequentie waarmee die vaardigheden op het werk worden toegepast. Deze zogenaamde informatieratio (IR) meet de toegevoegde waarde van elke eenheid van toegevoegd risico. ‘En AI maakt het mogelijk dat de IR toeneemt’, voegt ze eraan toe.
De vermogensbeheerder heeft de AI-modellen intern gebouwd. ‘Binnen het team van Quant Research zitten wij met wiskundigen en datawetenschappers die gespecialiseerd zijn in AI- en datagedreven kwantitatieve modellen’, benadrukt de general manager data-driven & responsible investing, die achttien jaar bij KBC werkt. ‘Onze modellen zijn helemaal vanuit de kern van ons bedrijf zelf tot stand gekomen.’
Evolutie
KBC Asset Management heeft de ambitie om de toepassing van de technologie uit te breiden gezien het potentieel, de verbeteringsmogelijkheden en de opkomst van generatieve AI. ‘Hoewel de fundamenten van beheer, onder meer naar risico-allocatie en risk-return toe overeind zullen blijven, denken we dat de rol van AI nog kan vergroten, net omdat er nog veel meer nieuwe types van data zullen kunnen worden opgenomen,’ verwacht Baeten.
Binnen KBC AM wordt dat eigenlijk permanent gedaan, zegt ze. ‘We monitoren constant onze fondsen en bekijken hoe we onze modellen kunnen bijtrainen en hermodelleren. We volgen tevens welke nieuwe data op de markt komen en vragen ons af welke nieuwe data we in rekening kunnen nemen om ons model te verbeteren. En hoe beter onze modellen worden, hoe meer we dat willen uitbreiden maar we bouwen tegelijk ook de nodige voorzichtigheid in.’
Mens en kunstmatige intelligentie zullen altijd de winnende combinatie zijn, benadrukt Baeten. ‘De mens is nodig om nieuwe inzichten te vinden, de modellen te verbeteren en nieuwe trends te capteren.’ Een goed voorbeeld hiervan is de stijgende rente na meer dan een decennium van dalende rente. Dat is een nieuwe omgeving waar het AI-model eigenlijk geen visie over kon vormen omdat het zich niet kan baseren op historische data. ‘Daarom dat het menselijke overzicht zo belangrijk is en zal blijven. We hebben nog altijd mensen nodig om die visie over de toekomst te ontwikkelen.’