De Belgische economie zal niet langer met 1,9 procent, maar met 1,6 procent groeien. Dat is de nieuwe prognose van KBC. Volgens de bank komt de groeivertraging door het zwakkere klimaat van de internationale handel, politieke risico’s en duurdere olie. Oorzaken van de afkoeling zijn vooral internationaal te zoeken, terwijl het lage groeipotentieel te wijten is aan interne factoren.
Diverse nationale en internationale instellingen publiceerden recent hun groeivooruitzichten voor de Belgische economie. Die cijfers - gemiddeld 1,8 procent reële economische groei voor 2018 - impliceren een verder aantrekkende economie maar dat vindt KBC te optimistisch. De bank verwacht een groei die dichter aanleunt bij de Belgische potentiële groei die volgens de Europese Commissie 1,4 procent bedraagt. De - op het eerste zicht kleine - groeivertraging, draagt bij tot een verder aanhoudende groeiachterstand tegenover de buurlanden, aldus de bank. Met een potentiële groei van slechts 1,4 procent is er dus werk aan de winkel.
Stuurloos schip België
Met een 0,4 % reële economische groei in het eerste kwartaal van 2018 stelde de Belgische economie volgens KBC duidelijk teleur. Weliswaar volgt ons land hiermee de algemene Europese trend, toch kwam de terugval in het eerste kwartaal als een verrassing. De experts van KBC geloven dan ook niet dat die terugval tijdelijk is, maar na 2018 zal doorzinderen. Oorzaken zijn volgens de bank internationaal van aard, maar ook een verwachte vertraging in private investeringen en een gebrek aan publieke investeringen beknotten het toekomstig groeipotentieel. De economen van de banken vinden drastische hervormingen noodzakelijk om te vermijden dat België ‘een stuurloos schip in woelige internationale wateren wordt.’
Belgische uitvoer onder druk
KBC ziet in de dalende uitvoerbestellingen een eerste signaal dat alarmbellen doet rinkelen. De buitenlandse vraag naar Belgische producten en diensten zou onder druk staan, wat deels te wijten is aan het toenemend protectionisme en de mogelijke escalatie van de verschillende handelsconflicten die de VS lijkt te willen ontketenen. België lijkt op het eerste gezicht - vanwege de sterke focus op de Europese markt - minder te worden getroffen, maar zal uiteindelijk harder geraakt worden omdat ons land als toeleverancier van de buurlanden minder controle heeft op de ganse uitvoerketen. Daarnaast speelt de relatief sterke euro de gehele Europese uitvoer parten en stijgen de Belgische loonkosten weer. Hierdoor komt de internationale concurrentiepositie opnieuw in het gedrang.
Duurdere olie
Een tweede factor die weegt op de vooruitzichten voor de Belgische economie is de stijgende olieprijs. In vergelijking met andere Europese economieën wordt de Belgische economie altijd relatief sterk beïnvloed door olieprijsbewegingen, onder meer door de omvangrijke chemiesector en de relatief hoge energie-intensiteit. Die stijging van de olieprijs wordt niet gedreven door een stijgende vraag naar de grondstof, maar door internationale spanningen. Een een dergelijke exogene olieschok heeft volgens de bank een typisch neerwaarts effect op de Belgische conjunctuur. Bovendien leidt een stijgende olieprijs traditioneel tot een verslechtering van de Belgische handelsbalans, aldus KBC.
Vertrouwensindicatoren wijzen op verzwakking
Verder wijzen de vertrouwensindicatoren op een verzwakking in het sentiment bij Belgische bedrijven. Volgens KBC is het beeld vrij uniform over sectoren heen, met uitzondering van de bouwsector. De conflictueuze internationale omgeving doet vooral de indicatoren voor de verwerkende nijverheid verslechteren.
Positief is dat de effectieve economische groei boven de potentiële groei blijft, wat volgens de bank vooral te danken is aan de relatief sterke consumptie- en investeringsgroei waarbij vooral de afgelopen tijd met name private investeringen als groeimotor dienden. Maar aan die groei komt een einde vanwege de krapte op de Belgische arbeidsmarkt, stelt KBC. Daarnaast zijn veel investeringen gericht op de korte termijn. Samen met uitzonderlijk lage publieke investeringen, slaagt België er volgens de bank niet in om het toekomstig groeipotentieel substantieel te verhogen.