Smallcap-beleggers worden verondersteld slimme stock-pickers te zijn. Maar om consistent te presteren, is beheersing van neerwaartse risico’s minstens zo belangrijk.
Dit zeggen hoofd smallcaps Joop Witteveen (foto) en portefeuillemanager Michiel van Dijk van Kempen Capital Management in een interview met Fondsnieuws.
Met Jan Willem Berghuis en Floris Oliemans, runnen ze het Kempen Orange Fund en Kempen Oranje Participaties.
Fund Awards
Beide fondsen zijn genomineerd voor een Morningstar Award in de categorie Beste Fonds Aandelen Nederland. Met rendementen over 2013 van ruim 24 en 30 procent respectievelijk, lijkt de prijs haast niet meer aan het team voorbij te kunnen gaan.
‘Met twee keer een award voor Kempen Oranje Participaties en twee keer voor het Kempen Orange Fund, vielen we afgelopen acht jaar de helft van de tijd in de prijzen’, vertelt Witteveen. Het Kempen Orange Fund is intussen opgeklommen naar de één na hoogste Morningstar-status: silver.
Bekijk hier de resultaten van het Kempen Orange Fund (pdf)
Geen bleeders
Gevraagd naar het geheim van deze consistentie, zegt Witteveen: ‘We hebben de afgelopen vijf tot tien jaar maar weinig “bleeders” gehad.’ En dat verklaart hij uit een ‘fingerspitzengefühl’ als het om probleemgevallen gaat.
Een van de grootste beursmissers van het afgelopen paar jaar was ongetwijfeld Imtech. Bij de technisch installateur die zo crisisbestendig leek, kwam grootschalige fraude aan het licht. Het management van de Duitse tak spiegelde te hoge omzetten voor en tapte intussen miljoenen bij het bedrijf af.
Net als anderen, hadden de Kempen-fondsen posities in Imtech. Witteveen geeft ruiterlijk toe fraude niet te kunnen voorzien. Maar als fraude aan het licht komt, moet je de naakte feiten goed interpreteren, wijst hij.
Slecht nieuws
Zo maakt zijn smallcap-team gebruik van een model. Hierin worden per bedrijf diverse scores toegekend in categorieën als management, strategie en financiële positie. ‘De kwaliteitsscores van Imtech gingen fors onderuit’, aldus Witteveen. ‘Wij wisten het even niet meer.’
Hierop werd al vroeg besloten de posities af te bouwen. Nieuwe klappen, die volgden toen het nieuwe bestuur de ene na de andere onaangename verrassing voorschotelde, deden zo allengs minder pijn. ‘Slecht nieuws komt in meerdere pakketjes en bijna nooit in een keer’, stelt beursveteraan
Witteveen.
Een recenter voorbeeld is Macintosh. Retail blijft het moeilijk hebben en internetverkopen eroderen het bedrijfsmodel. In december is besloten de positie binnen Kempen Orange Fund te verkopen. Ordina werd daarentegen na een moeizame periode weer koopwaardig geacht, nadat nieuw management aantrad om orde op zaken bij de automatiseerder te stellen.
Small vs largecap
In vergelijking met largecaps, weet Witteveen dat smallcap-beleggers in het voordeel zijn. ‘Als we kijken vanaf 1991, dan hebben smallcaps het beter gedaan dan largecaps.’ Al waren er periodes, zoals 1996-2000 en rond het dieptepunt van de eurocrisis in 2011-2012, dat ze uit de gratie waren, weet ook hij.
Witteveen ziet een golf over de wereld gaan. Na de schok van 2008 kwamen beleggers in de VS geleidelijk terug naar hun eigen beurzen. Vervolgens boden ze Amerikaanse smallcaps op tot koerswinstverhoudingen van 18 a 19.
‘Vorig jaar kwamen de Amerikaanse beleggers ook terug naar Europa, en ook hier eerst in largecaps en dan in smallcaps’, aldus de fondsmanager. Voor Nederlandse smallcaps is de gemiddelde koerswinstverhouding momenteel 13,5.
Fusies en overnames
Toch betekent dit niet automatisch dat de koersen verder omhoog zullen gaan. Aan een voorspelling waagt Witteveen zich niet. Liever richt hij zich op verschillen tussen bedrijven. ‘De koersen zijn sneller opgelopen dan de winsten. Een aantal bedrijven zal niet aan de verwachtingen voldoen, terwijl andere dat juist makkelijk zullen kunnen.’
Een andere beweging is het aantrekken van de fusie- en overnamemarkt. Met een prominente plek in de portefeuilles voor Unit4, maakte het Kempen-team afgelopen jaar een klapper toen de Amerikaanse investeringsmaatschappij Advent een bod uitbracht op het softwarebedrijf. ‘Als we weer een fonds kwijt zijn, willen we ook de hoofdprijs’, aldus Witteveen.
Nieuwe noteringen
De smallcap-specialist kan alleen maar hopen op nieuwe beursgangen. ‘We hoopten op een beursgang van Tommy Hilfiger, maar die werd voor onze neus weggekaapt [door een private equity partij].’ Met een micro-cap als SnowWorld ‘praat’ Kempen wel, maar het fonds voldoet nog niet aan de eisen, voegt hij eraan toe.
Het Kempen Orange Fund maakt deel uit van het FN Universe en heeft een omvang van 54 miljoen euro. Kempen Oranje Participaties richt zich op deelnemingen van 5 procent of meer en heeft 184 miljoen onder beheer van met name vermogende particulieren die vanuit een BV beleggen.
Meer achtergronden op Fondsnieuws:
Fund Awards: Nederlandse fondsen naar de top