Opkomende markten profiteerden jarenlang van de ultralage rente in de Verenigde Staten. Overheden en bedrijven in landen als Brazilië, Turkije en Zuid-Afrika leenden massaal dollars van buitenlandse beleggers. Maar deze landen worden naar verwachting ook het hardst geraakt als de rente weer wordt verhoogd. En dat moment komt steeds dichterbij.
De belangrijkste economische indicator ter wereld voorspellen is een ware volkssport onder professionele beleggers en economen, maar de consensus is wel dat in de VS voor het einde van het jaar een hoger rentetarief is, mogelijk in september al.
De beleidsrente (het tarief waartegen ‘gewone’ banken geld kunnen lenen bij de centrale bank) werd voor het laatst verhoogd in juni 2006. Toen stond die rente op 5,25 procent. Nu geldt een tarief van tussen de 0 en de 0,25 procent.
De Amerikaanse economie trekt aan en Fed-president Janet Yellen zal de gelegenheid aangrijpen om terug te keren naar ‘normale’ renteniveaus. Yellens voorganger Ben Bernanke gaf in mei 2013 een voorzet naar normalisatie door te hinten op het stoppen met het opkoopprogramma van staatsobligaties, het zogenoemde quantative qasing (of QE), iets wat later ook is gebeurd.
Die voorzet alleen al deed beleggers toen massaal vluchten uit opkomende markten, met alle gevolgen voor de lokale economieën van dien. De angst dat zoiets weer kan gebeuren zit er goed in, hoewel een deel van de markt er vanuit gaat dat het effect al is ingeprijsd.
‘Die eerste renteverhoging is niet iets om nerveus van te worden,’ zegt Dimitri Chatzoudis, portefeuillemanager opkomende markten bij Robeco. ‘De grote vraag is wat er daarna komt.’
De verwachting is dat de Fed de rente in stapjes zal verhogen, van telkens 0,25 procent bijvoorbeeld. ‘Maar als de inflatie onverwacht hard oploopt, loopt de Fed achter de feiten aan en zal dan gedwongen worden de rente veel drastischer te verhogen. Dat kan ook in de opkomende markten voor grote schokken zorgen.’
De hardste klappen vallen dan, niet verwonderlijk, in de landen die het meest leunen op buitenlands geld. Een hogere rente maakt de VS plotseling een stuk aantrekkelijker voor dollar-beleggers, die het risico van de opkomende markt wegen ten opzichte van meer ontwikkelde economieën. Behalve Brazilië, Turkije en Zuid-Afrika wordt ook Indonesië veel genoemd als zwakke broeder.
Voor beleggers in opkomende markten hoeft een renteverhoging geen reden te zijn om die landen dan per se te mijden. ‘Een bedrijf dat schulden in dollars heeft maar ook zijn inkomsten uit dollars haalt kan toch een aantrekkelijke belegging zijn, ’ zegt Sander Zondag, chief investment officer bij Obam. ‘Maar het land waar dat bedrijf staat speelt natuurlijk wel mee. Als er echt een enorme kapitaalvlucht komt, valt daar niet tegen op te beleggen.’
Copyright: Het Financieele Dagblad, 27 juli 2015.