Twee anonieme klokkenluiders in de Verenigde Staten bestoken de Amerikaanse toezichthouder SEC met diepgravende informatie en kennis over wat zij ‘gerommel’ noemen met indexproducten.
In een brief aan de SEC van 13 januari 2016 vergelijkt het tweetal deze categorie ETFs met de subprime hypotheekobligaties die mede de aanleiding hebben gegeven tot de crisis van 2008, zo schrijft de website Wall Street on Parade.
De zogenoemde rommelhypotheken van toen, waren veelal slechte leningen die werden gebundeld en (door)verkocht, zonder dat kopers precies wisten wat er in die pakketjes was opgenomen.
Nu speelt zich volgens het tweetal in de VS iets vergelijkbaars af met indexproducten van zakenbanken die zij aan hun klanten verkopen, zo blijkt uit het onderstaande citaat uit hun brief:
‘The vast majority of ETPs have very low levels of assets under management and illiquid trading volumes. Many of these have illiquid underlying assets and a large group of ETPs are based on derivatives that are not backed by physical assets such as stocks, bonds or commodities, but rather swaps or other types of complex contracts. Many of these products may have been designed to take what were originally illiquid assets from the books of operators, bundle them into an ETP to make them appear liquid and sell them off to unsuspecting investors.’
Volgens de twee klokkenluiders gaat het om indexproducten die op het moment van lancering voldoende volume hebben om hun stukken te verkopen, maar dat dan de onderliggende liquiditeit opdroogt. ‘This is reminiscent of the mortgage-backed securities bundles sold previous to the last financial crisis in 2008’, aldus de schrijvers van de brief aan de SEC.
Het tweetal wordt naar buiten toe vertegenwoordigd door Peter Chepucavage, een voormalige opsporingsambtenaar van de SEC, die zegt dat zijn cliënten veel ervaring hebben met indexproducten en met de verzameling en analyse van data. Chepucavage was zelf eerder managing director van Nomura Securities.
De klokkenluiders vinden dat de SEC te weinig doet om deze misstanden op Wall Street aan te pakken, die zij bestempelen als een ‘die in potentie een systeemcrisis’ kan veroorzaken.
De producten worden aangeboden door zogenoemde ‘self-regulatory organizations’ (SRO’s), waardoor de indruk ontstaat van gelegitimeerde producten, aldus de briefschrijvers.
Er bestaat al langere tijd bezorgdheid in de markt over ETFs waarvan de onderliggende stukken niet altijd voldoende liquiditeit zouden hebben.
De liquiditeitsproblemen van ETFs veroorzaakten mede de tussentijdse crash op 24 augustus op de Amerikaanse aandelenbeurs.