Wie wil leven van inkomsten uit zijn beleggingen, moet als gevolg van de lage rente een steeds groter belegd vermogen hebben. ‘Vroeger kwam je met een miljoen heel ver, maar tegenwoordig niet meer.’
Inkomstenbeleggen blijft populair, vooral onder vermogende mensen die hun vermogen (deels) willen gebruiken om inkomsten te verkrijgen, zonder dat ze iedere keer een stukje van hun portefeuille hoeven te liquideren.
Voor diegene die van de opbrengst van hun beleggingen moeten leven, zorgt de lage rente echter voor problemen. Dit kan betekenen dat de financiële doelstellingen van de belegger niet behaald worden. Dit geldt vooral voor mensen met defensieve beleggingsprofielen.
Risico speelt een sleutelrol in elke belegging: geen rendement zonder risico. Een ronde langs de drie Nederlandse grootbanken, die alle inkomstenportefeuilles aanbieden, leert echter dat de beheerders ondanks de lage rente niet veel meer risico aan de inkomstenportefeuilles hebben toegevoegd.
‘We zijn wel wat meer in high yield- obligaties gestapt en aan de aandelenkant meer in vastgoedaandelen, vooral die met een wat hoger dividendrendement’, zegt Richard de Groot, directeur vermogensbeheer bij ABN Amro.
‘Door de lage rente zijn de inkomsten lager. Vooral aan de defensieve kant, maar minder aan de dividendkant. Het verschilt ook voor de verschillende risicoprofielen die we aanbieden. Offensief is redelijk op peil gebleven’, aldus De Groot.
ABN Amro biedt het Comfort Inkomsten Mandaat aan met zes risicoprofielen. Het eerste en meest behoudende profiel, waarin uitsluitend wordt belegd in liquiditeiten en staatsobligaties, wordt echter niet meer actief aangeboden. ‘In plaats daarvan adviseren we de klant om zijn geld op een spaarrekening te houden.’
Ook ING, die inkomstenportefeuilles aanbiedt met vijf risicoprofielen, heeft ‘nauwelijks meer risico genomen’ vanwege de lage rente, zegt Bob Homan, hoofd ING Investment Office. ‘In het beleggingsbeleid neem je iets meer risico, maar niet te gek en we blijven daarbij binnen de bandbreedte van het profiel. In het vastrentende deel van de portefeuille zijn we naast de veilige staatsobligaties iets meer in high yield-bedrijfsobligaties gestapt.’
Opschuiven in risicoprofiel
De klanten van ING schuiven volgens Homan wel iets in risicoprofiel op, of ze gaan meer sparen of meer beleggen. ‘Bij een rentedaling neemt het sparen toch toe, om bij een lagere opbrengst toch aan de doelstelling van inkomsten te komen. Ook worden sommige klanten iets zuiniger met hun uitgaven en passen ze hun levensstijl aan. Mensen die er echt van moeten leven ontsparen juist en snoepen wat van hun vermogen af.’
Rabobank geeft zijn klanten vanwege de lage rente in ieder geval wel het advies om tijdens het pensioen iets meer in aandelen te beleggen dan in het verleden is gedaan. ‘De klant moet dan zelf het besluit gaan nemen’, zegt Bert van den Broek (foto), hoofd Beleggings Competence bij Rabobank.
ABN Amro startte eind 2011 met inkomstenportefeuilles en sindsdien is het volgens De Groot hard gegaan. De portefeuille groeit volgens hem harder dan ‘onze andere mandaten, die inkomsten vergaren door beleggingen te kopen en te verkopen’.
Ook de inkomstenportefeuilles van ING zijn onveranderd populair gebleven sinds de introductie in 2009 en vormen volgens Homan de op een na grootste portefeuille van de bank. Actueel, een wereldwijde beleggingsportefeuille op normale indices, is de grootste en Duurzaam is de snelst groeiende portefeuille.
Spreiding
De spreiding binnen de portefeuille hangt volgens De Groot af van het risicoprofiel. ‘Hoe offensiever het profiel, hoe meer belegd wordt in aandelen, en voor het aandelengedeelte geldt dat vooral in wereldwijde beleggingsfondsen wordt belegd. Daarnaast beleggen we in vastgoed en iets meer in bedrijfsobligaties. Het is eigenlijk hetzelfde als wat we de afgelopen jaren hebben gedaan. De situatie is niet heel veel veranderd.’
Hoe passief en actief een portefeuille is, hangt ook sterk af van het risicoprofiel. ‘De basis van de portefeuille is passief en in het aandelenstuk wordt belegd in een aantal beleggingsfondsen, waarvan een derde actieve fondsen. Voor een neutraal risicoprofiel geldt: een kwart actief en drie kwart passief inclusief spaarrekening’, aldus De Groot.
De inkomstenportefeuilles van ING worden voor 80 procent actief beheerd en voor 20 procent passief. In de meest defensieve inkomstenportefeuille heeft Homan recent het belang in aandelen wat afgebouwd. ‘Voor profiel 1 hanteren we een allocatie van 90 procent in obligaties en 10 procent in aandelen. Tot half januari zaten we nog voor 15 procent in aandelen, maar het risico op aandelen is volgens ons toegenomen en we hebben wat winst genomen.’
Rendement
Of het vanwege de lage rente nog mogelijk is om van inkomstenbeleggingen te leven, hangt volgens Homan af van hoeveel geld je hebt. ‘Vroeger kwam je nog ver met 1 miljoen euro, maar tegenwoordig niet meer. Het rendement van een defensief profiel was altijd zo’n 4 à 5 procent, maar nu moet je hard werken voor 2 procent.’
Ook volgens Van den Broek van Rabobank speelt de omvang van het vermogen een grote rol. ‘Voor iemand met een vermogen van miljoenen euro’s maakt het eigenlijk niet veel uit hoe je het belegt: van dit vermogen leven tijdens het pensioen gaat wel lukken.’
Dat staat echter in schril contrast met de gemiddelde gepensioneerde die vaak een vermogen van 200.000 euro of 250.000 euro in zijn pensioenfonds heeft. Voor die personen maakt de lage rente volgens de Rabo-bankier een groot verschil. ‘Het is een moeilijke keuze waar mensen voor staan: later met pensioen gaan, meer risico nemen door meer in aandelen te beleggen, minder onttrekken. Er is geen oplossing voor het probleem van de lage rente, anders hadden de pensioenfondsen het wel opgelost.’
ING verwacht dit jaar een rentestijging, zowel in de VS als in Europa, waar een stijging van de lange rente wordt voorzien. Homan speelt daarop in door de looptijd van de obligaties kort te houden. ‘Op die manier kun je kortlopende schuldpapieren verkopen en langlopende bijkopen.’
Ook ABN Amro verwacht dat de rente licht zal stijgen. ‘We verwachten eigenlijk meer van hetzelfde. Inkomstenportefeuilles blijven daardoor aantrekkelijk en zullen waarschijnlijk ook in 2017 het hardst groeien’, aldus De Groot.