Het Economic Report of the President (ERP) is een jaarlijks rapport van de Council of Economic Advisors. Het is een belangrijk instrument om op de hoogte te blijven van het binnen- en buitenlandse economisch beleid van de Amerikaanse overheid, nu onder leiding van president Joe Biden en vicepresident Kamala Harris. Het geeft een overzicht van de economische vooruitgang van het land met uitleg en een uitgebreide dataset.
Ik overloop met u enkele lessen uit het rapport voor de belegger.
Les van 2023: veerkracht van de economie
Het valt op hoe vaak het woord resilience (weerstand) is te lezen als het gaat over de Amerikaanse economie in 2023. De economie werd aan het begin van het jaar geconfronteerd met een hogere rente, lage spaarquote, zwak consumentenvertrouwen, geopolitieke risico’s en het afzwakken van de fiscale steun van de overheid aan burgers.
Redenen genoeg voor de economen van de Council om te vrezen voor een zwakke groei van de economie met stijgende werkloosheid en het risico op een recessie. Wanneer zij de inverse rentecurve onderzochten, dan lazen ze er alleen maar de bevestiging in van het risico op een harde landing van de Amerikaanse economie. Er kwam daar nog een bankencrisis bovenop, waarbij werd gevreesd voor een slot op de kredietverlening.
De realiteit bleek totaal anders. De Amerikaanse economie kende vorig jaar een verrassend sterke groei, hoge consumentenuitgaven, in combinatie met een ongelofelijk sterke stijging van private investeringen in niet-residentieel vastgoed investeringen. De hoge consumptie was het gevolg van het stijgend beschikbaar inkomen, overheidssteun om de zwaksten in de samenleving te beschermen, sterke gezinsbudgetten, zeer lage werkloosheid en een zeer hoge arbeidsparticipatie.
De investeringen van de industriesector in gebouwen kenden een stijging met 15 procent, dat is historisch torenhoog. Dit was het gevolg van het nieuwe beleid om aanvoerketens voortaan dichter bij huis te hebben (onshoring). De kerninflatie daalde van 6,5 naar 3,1 procent, wat het feest compleet maakte. Geen wonder dat de brede Amerikaanse aandelenindex S&P500 in 2023 een positief resultaat van 26 procent neerzette. In plaats van de verwachte harde landing zagen beleggers zo goed als geen landing.
Volgens het rapport is het een uitgemaakte zaak dat de inflatiestijging en -daling toe te schrijven zijn aan twee factoren: het aanbod van arbeid dat door de coronapandemie fors terugviel en de serieuze verstoring van aanvoerketens als gevolg van lockdowns tijdens die pandemie. Dit gaf economen meer zekerheid dat de inflatie onder controle zou komen, vermits beide factoren niet langer roet in het eten gooiden.
De Amerikaanse economie toonde zich in 2023 veerkrachtig en bood goed weerstand aan potentieel negatieve invloeden.
Les voor 2024: risicopremie aandelen op laag niveau
De opstellers van het presidentiële economierapport verwijzen naar de hypothecaire leningen met vaste, lage rentevoet (looptijd van twintig tot dertig jaar) die de impact van de gestegen rente temperden. Dit zien ze zowel bij de particuliere markt (woningleningen) als bij bedrijven (investeringskredieten). Toch dienen beleggers volgens hen waakzaam te blijven voor de impact op rentegevoelige sectoren: de huizenmarkt, duurzame consumentengoederen en de aandelenmarkt.
Een daling van de aandelenmarkt heeft een negatieve impact op het rijkdom-effect van gezinnen: die voelen zich minder comfortabel en kunnen minder lenen op de waarde van de woning. Dat beïnvloedt de consumptie. De economen stellen, dat ze vandaag noch een impact zagen van de hogere rente op de huizenmarkt noch op de beurs.
Voor de aandelenmarkt wijzen de economen naar de risicopremie die zich met 2,65 procent op het laagste niveau sinds 2006 bevindt. Ze wijzen ook naar de gemiddelde reële risicovrije rente van 0,3 procent in de afgelopen tien jaar (wat ze als een lage lat voor de aandelenmarkt zien). Terwijl deze rente zich nu boven 1,5 procent bevindt.
Toekomstige winsten moeten dus aan een hogere rentevoet verdisconteerd worden naar vandaag. Een scherpe correctie van de beurs zou nefast zijn voor de consumptie en de markt kunnen destabiliseren. Maar ze zien ook een ander scenario: een meer graduele daling zou de risicopremie naadloos naar zijn historisch gemiddelde kunnen terugbrengen.
Les voor 2024: consument vindt prijzen hoog
De economen van het Economic Report of the President onderzochten waarom het huidig consumentenvertrouwen (gemeten met de University of Michigan Sentiment Index) de laatste maanden zo sterk negatief afweek van de voorspelling. Deze index is onder andere gebaseerd op het beschikbaar inkomen, de huizenprijzen, werkloosheid, aandelenmarkt en (kern)inflatie. Waar de voorspelde en actuele indices in het verleden vrij gelijklopend evolueerden (grote correlatie), zien we nu een grote kloof in het nadeel van het huidig vertrouwen.
Het rapport maakt duidelijk dat we een onderscheid moeten maken tussen prijsstijgingen (=inflatie) en het absolute prijsniveau (=de hoogte van de prijzen die na de inflatiepiek blijft). Wanneer we zien dat de prognoses voor president Biden er niet zo rooskleurig uitzien, heeft dit er veel mee te maken. Ondanks dat de lagere inkomens procentueel het meest baat hadden bij de overheidssteun, is het toch die klasse die blijft wijzen op de dure voeding, hoge energie- en huurprijzen en daarvoor naar president Biden kijkt.
Les voor een beleggingsportefeuille
De economisch adviseurs van de Amerikaanse president schrijven dat we ons voor de toekomstige groei van de economie vooral moeten richten op de factoren consumptie en de investeringen. De impact van andere factoren (in- en uitvoer, beurzen, overheid) zien ze de komende jaren als verwaarloosbaar. Ze noemen deze twee de “private domestic final purchases” (PDFP). Die geven volgens hen het best het economisch momentum weer en voorspellen accurater de toekomstige groei, zeker in het huidige onzekere klimaat van geopolitiek en klimaat.
De economen sommen de volgende uitdagingen op: een hoge reële rente, geopolitieke conflicten met hun impact op de aanvoerketens en markten, het consumentenvertrouwen (dat lager kan uitvallen dan voorspeld), met een bijzondere aandacht voor de lagere inkomensgroepen die vorig jaar door overheidssteun een relatief betere beschermingen tegen de inflatie genoten (die stelselmatig wordt afgebouwd).
Tussen de regels van het Economic Report of the President is voorzichtigheid te lezen. Een neutrale tot licht onderwogen positie in Amerikaanse aandelen lijkt mij gepast. De Amerikaanse beurs is vandaag immers voor de perfectie gewaardeerd, dankzij de economische groei en de rente. Factoren die in het rapport als mogelijke stoorzenders worden vermeld en die moeten beleggers dus van nabij volgen.
Jan Vergote is onafhankelijk financieel consultant en analist.