Spotity liet mij recentelijk terug in de tijd reizen door de Manic Street Preachers voor te schotelen terwijl ik rustig op mijn fiets naar een verlaten kantoor fietste. In de hal op de balie ligt nog steeds het FD-artikel van Chris de Groot en mijzelf: ‘Wie doet na 400 jaar het licht uit van de Nederlandse financiële sector?’ Lockdowns en thuiswerken hebben verversing van dit soort kantoorlectuur stilgezet.
Het bewuste artikel werd gepubliceerd op 8 juni 2020. Direct daarna rezen Kamervragen die door de Minister van de Financiën voorzien zijn van belabberde antwoorden. Sindsdien is de situatie verslechterd. Nederlandse asset managers zien complete beleggingsteams overstappen naar buitenlandse concurrenten (tijdens het schrijven van deze bijdrage is Robeco wederom aan de beurt).
Nederlandse private banks komen in buitenlandse handen en het meest recente is de publiek aangekondigde verkoop van NN Investment Partners. Inmiddels hebben zich al enkele buitenlandse geïnteresseerden aangediend.
Effect van de uitbestedingswoede
Wie van een afstandje toekijkt ziet ontbossing van het Nederlandse vermogensbeheer landschap, met een woestijn tot gevolg. Droge grond waarop alleen nog uitbestedende partijen gedijen, zonder veel werkgelegenheid. Nederlands institutioneel vermogensbeheer is grotendeels verworden tot regievoeren en besluitvorming daaromheen.
Met deze uitbestedingswoede, vertrekt langzaam en gestaag de kennis over hoe vermogensbeheer werkt, hoe een vermogensbeheerder is georganiseerd. Vitale functies verdwijnen. Toegang tot de infrastructuur van financiële markten is niet eenvoudig georganiseerd en de toetredingskosten en -drempels zijn hoog. Met het verdwijnen van hooggespecialiseerde banen, de knowhow, directe zeggenschap, de schil van toeleveranciers, etc, verdwijnt ook dit comparatief voordeel en het maakt Nederlandse pensioenfondsen nog meer afhankelijker.
Copernicaanse wending
Door de steeds stringentere selectiecriteria, voortkomend uit de dynamiek tussen bestuurders en toezichthouders zijn startende veelbelovende vermogensbeheerders van eigen bodem de afgelopen 15 jaar kansloos gebleken. Bottom-up doorbreken van jonge, verfrissende partijen, is schier onmogelijk geworden, vernieuwing en modernisering blijft uit.
De Nederlandse vermogensbeheersector heeft een Copernicaanse wending nodig om weer van zichzelf te gaan houden. Ondernemerschap moet weer beloond worden, en een gevoel van trots en bezieling moeten mensen werkzaam in deze industrie motiveren om grote prestaties te kunnen neerzetten.
Die Manic Street Preachers speel ik op deze zomerse dagen steeds vaker af: “And if you tolerate this, then your children will be next.”
Stan Leistra is partner bij Lestrade, een onafhankelijke due diligence kantoor voor de Nederlandse institutionele markt. Lestrade voert due diligence onderzoeken en continue monitoring uit op managers voor een totaal belegd vermogen van circa 130 mrd euro. Leistra schreef deze gastbijdrage op verzoek van Fondsnieuws.