Het laatste anderhalf jaar heeft de ruimtevaartsector het niet onder de markt gehad. Eerst was er de algemene terugval van de technologiemarkten en in april was er nog het faillissement van Virgin Orbit dat beleggers het segment deed mijden. We vroegen ons af hoe de kaarten nu liggen en gingen ten rade bij Rolando Grandi, beheerder van het Echiquier Space-fonds van de Franse fondsengroep La Financière de l’Echiquier.
Het is een moeilijke periode geweest voor technologiewaarden, hoe heeft de ruimtevaartsector dit doorstaan?
Rolando Grandi: Tijdens de pandemie zijn veel technologiesegmenten fors gestegen en was de gemiddelde waardering fors opgelopen. Toen de Fed de rente tegen een verschroeiend tempo begon op te trekken, is alles naar beneden gekomen. 2022 was dan ook een ontgoochelend jaar op de beurs. Maar dat neemt niet weg dat zowat alle segmenten en megatrends waarin we investeren er op praktisch vlak allemaal verder op vooruit zijn gegaan. We hebben veel innovaties en nieuwe applicaties gezien: er waren de talloze lanceringen van nieuwe raketten en satellieten maar ook ChatGPT mogen we niet vergeten wan dit bracht een revolutie in onze sector teweeg. We hebben dan ook voor 2023 hoge verwachtingen voor ons fonds en de bedrijven in portefeuille.
Welke vernieuwingen hebt u op het vlak van ruimtevaart gezien?
Rolando Grandi: De toegang tot de ruimte blijft zich verder democratiseren, aangedreven door de lancering van de Falcon-raket van SpaceX en de Electron-raket van Rocket Lab. Ze laten toe om tegen een lagere kost naar de ruimte te gaan. We staan te popelen om de verdere vooruitgang te zien. Maar waar we de meeste stappen vooruit hebben gezien, is in de ontwikkeling van ruimtetoepassingen. De ruimtevaarteconomie opent zich voor nieuwe activiteiten. Het nieuwe Apple 14-toestel zal in partnership met Globalstar zich kunnen op het internet kunnen connecteren via een ruimtelink. Tegelijk werkt Samsung samen met de groepen Iridium en Qualcomm om hetzelfde te doen. En zo kan ik nog een tijdje doorgaan. Het ruimtevaart 2.0-ecosysteem is zeer levendig vandaar ons enthousiasme.
En waarom is ChatGPT zo belangrijk?
Rolando Grandi: Een zeer belangrijk nieuw thema in ons beleggingsuniversum is het dichter bij de consument brengen van nieuwe technologie. Artificiële intelligentie (AI) was in 2022 vooral B2B gericht maar vandaag is AI door ChatGPT overal doorgebroken, dus ook in ons dagelijks leven. We zien dus duidelijk de democratisering van AI, ook wel eens aangeduid als het iPhone-moment van AI. De iPhone bracht immers het internet naar de handpalm en ChatGPT doet nu hetzelfde met artificiële intelligentie.
We zien die doorbraak evenwel niet altijd met eigen ogen. Veel systemen leren achter de schermen van specifiek consumentengedrag en passen zich aan. Het hele internet is vandaag gebaseerd op recommendation algorithms die we niet meteen zien. Ook cybersecurity wordt steeds meer gestoeld op AI waardoor het zich in real time aan nieuwe gevaren kan aanpassen. Daarnaast hebben we tevens kunnen vaststellen dat ruimtevaarttechnologie naar ons dagelijks leven is gebracht. Zo heeft een satelliet van het Amerikaanse bedrijf AST Space Mobile een mobiel telefoongesprek met gewone smartphones mogelijk gemaakt van Texas naar Japan, een historisch moment. Tot voor kort kon dat alleen met hardware die daar speciaal voor gemaakt was. Dergelijke innovatie opent nieuwe opportuniteiten voor ons.
En waar liggen de grootste opportuniteiten vandaag?
Rolando Grandi: We hebben het voorbije jaar geen beursintroducties binnen onze sector gezien door de hoge volatiliteit en de lage waarderingen. De opportuniteiten draaiden dan ook rond bedrijven die reeds een notering hadden en ten volle de technologische omwentelingen in de ruimte omarmen. Het Amerikaanse NextEra Energy is daar een mooi voorbeeld van want het is zijn hele infrastructuur aan het digitaliseren en het gebruikt data die het van satellieten uit de ruimte binnenkrijgt om onder andere real-time weersveranderingen te kunnen monitoren. Oude traditionele sectoren die de modernste technologieën gebruiken om zich heruit te vinden: dat is het businessmodel van de 21e eeuw. We willen beleggen in bedrijven die technologie volledig omarmen, een soort van horizontale basis waarop al de rest staat. Dergelijke bedrijven zoeken zowel medewerkers die een windturbine kunnen herstellen als datawetenschappers die data voor allerhande toepassingen kunnen verwerken en interpreteren.
Hoe hebben uw beleggers gereageerd op de dalende beurskoersen in uw segment?
Rolando Grandi: Beleggers blijven steevast geloven in het thema en het feit dat we inflows hebben gezien in 2022 is daar het mooiste bewijs van. Ze begrijpen maar al te goed dat ruimtevaart mee de toekomst zal bepalen. Ook over robotica en artificiële intelligentie hebben ze trouwens dezelfde mening. En ze beseffen dat koersdalingen en verhoogde beursvolatiliteit er op korte termijn bij horen want ruimtevaartbeleggingen dragen nu eenmaal een hoger dan gemiddeld risico.
Wat zijn de gevolgen van hogere rentevoeten voor nieuwe bedrijven met nieuwe ideeën?
Rolando Grandi: In 2020-2021 was de markt zeer enthousiast waardoor veel bedrijven uit onze beleggersuniversum enorme bedragen aan kapitaal hebben kunnen ophalen. Daardoor hebben de meeste onder hen nog geld genoeg om jarenlang te kunnen investeren, geld te verbranden en uiteindelijk naar een winstgevend model door te groeien. RocketLab bijvoorbeeld heeft bijna 800 miljoen dollar kunnen ophalen en het heeft meer dan genoeg om zijn investeringscyclus te voltooien. We zien echter ook een mentaliteitswijziging bij veel bedrijven en veel sneller dan initieel begroot worden ze winstgevend omdat ze ertoe verplicht worden. Het is een veel gezondere situatie. Vandaag is geld vinden natuurlijk veel moeilijker en het aangaan van kredieten duurder geworden. In onze bedrijfsanalyses hebben we echter altijd rekening gehouden met de toekomstige financieringsbehoeftes en zijn op dit vlak altijd selectief geweest. We hebben bijvoorbeeld nooit in Virgin Orbit belegd omdat ze te veel geld verbrandden en te weinig vooruitgang boekten. Normaal zou het omgekeerd moeten zijn: hoe meer geld je kan ophalen, hoe sneller je vooruitgang moet kunnen realiseren.
En dan als uitsmijter. Welke gevolgen heeft de oorlog in Oekraïne op ruimtevaart gehad?
Rolando Grandi: De oorlog is een stille versneller van sommige technologieën geweest. Veel overheden zijn daarenboven wakker geschoten, een wake up call, en zien nu het enorme belang van ruimtevaart en de noodzaak er aanwezig te zijn. De overheidsbudgetten hiervoor, zoals bijvoorbeeld voor NASA, zijn dan ook plotsklaps sterk toegenomen. En deze trend zal zich ook in 2023 voortzetten terwijl eerdere plannen om tegen 2025 opnieuw mensen op de maan te brengen en tegen 2030 hetzelfde te doen met planeet Mars, nu weer bovenaan de agenda staan. Ook op commercieel vlak heeft de oorlog een impact gehad en dan denk ik vooral aan internetconnectie via satelliet en de real-time beschikbaarheid van satellietbeelden. Steeds meer bedrijven zien toepassingsmogelijkheden hiervoor zoals bijvoorbeeld in de maritieme transportsector. Er worden ruimtebeelden gebruikt om de ideale scheepsroute te berekenen en soms is het zelfs goedkoper om een langere route te nemen dankzij de mogelijkheid om onderliggende stromingen en wind te kunnen analyseren.