Institutionele beleggingsportefeuilles in Europa kunnen meer durfkapitaal gebruiken, vooral als het gaat om groene impactinvesteringen, aldus prins Constantijn van Oranje-Nassau, gezant voor technologie-investeringen in Nederland, in een podcast met Investment Officer.
‘Het is vrij belachelijk dat onze institutionele beleggers niet echt in die ruimte investeren’, zegt Van Oranje, aanvoerder van Techleap, aanjager voor de techsector gefinancierd door het Ministerie van Economische Zaken.
‘Als het gaat om de investeringsportefeuille van Nederlandse en Europese institutionele beleggers, dan is durfkapitaal nog veel te klein. Als je dat vergelijkt met de VS, waar bijvoorbeeld het Yale Endowment Fund 20 procent heeft geïnvesteerd, dan weet je dat het daar een heel andere orde van grootte is. Dat missen we.’
Op de wereldwijde markt voor durfkapitaal staan ongeveer 250 miljard dollar aan investeringen uit. Europese beleggers hebben daarvan minder dan 10 procent uitstaan, aldus de Amerikaanse dataleverancier Burgiss. Volgens een recente studie zal dit tegen 2027 verdubbelen tot meer dan 500 miljard dollar, met een jaarlijkse groei van 20 procent per jaar.
Forse daling waarderingen
Venture capital en tech-investeringen hebben het afgelopen jaar echter geen goed beleggingsresultaat opgeleverd vanwege inflatie en de snel stijgende rente. VC-fondsen hebben in 2022 een negatief rendement laten zien van 18,4 procent, aldus Burgiss. Dat staat in schril contrast met een gemiddeld positief rendement van 19,3 procent de afgelopen tien jaar.
‘Je kunt dit op vele manieren bekijken, maar de macro-omgeving heeft zeker geleid tot een daling van de waarderingen’, aldus Van Oranje. ‘We zien dat de IPO-markt is ingestort. Dus van bovenaf is veel geld dat in het systeem stroomde, ook via hybride fondsen zoals Tiger Global, in feite verdwenen. Alle grote pre-IPO deals zijn verdwenen.’
‘Dat is snel doorgesijpeld naar de Series A’, vervolgt hij, refererend aan primaire investeringsrondes voor start-ups. ‘We hebben gezien dat de Early Stage investeringen eigenlijk vrij sterk zijn geweest. We hebben ook een verschuiving gezien naar deep technology en gebieden rond klimaat. Veel investeringsactiviteit neemt daar zelfs toe.’
De markt voor durfkapitaal is afhankelijk van een constante aanvoer van nieuwe investeerders, die ronde na ronde telkens weer een deel van het risico op zich nemen en uiteindelijk toewerken naar een exit. ‘En als die exits stokken dan stokt het hele systeem en stopt het rendement’, aldus Van Oranje.
‘Interessante doelwitten’
Vanwege de terugval in de markt voor durfkapitaal hebben heel wat bedrijven geen bijkomende financieringen kunnen vinden. Volgens de prins komen hierdoor “interessante doelwitten” beschikbaar voor exits of voor private equity spelers. Hij verwacht dan ook dat de markt eind dit jaar of begin volgend jaar weer zal aantrekken.
‘De hoop is dus echt dat later dit jaar de IPO-markt en de exit-markt weer in beweging komen. Dat zou het systeem weer in beweging kunnen brengen. Veel zal echter ook afhangen van de rente en de inflatie. Als die blijven stijgen of hoog blijven is het zeer onwaarschijnlijk dat we in het derde en vierde kwartaal veel verandering zullen zien. ‘Dan is de verwachting dat de markt misschien begin volgend jaar zal aantrekken.’
De sterk gestegen rente heeft het afgelopen jaar geleid tot een andere manier van werken met durfkapitaal. Van Oranje sprak van een ‘onrealistische situatie waarin geld heel goedkoop was’, waar veel kapitaal beschikbaar was om groei te financieren. Het huidige klimaat is als het ware terug naar normaal.
‘Je kunt het zien als een uitdaging. Je kunt het ook zien als “tien jaar Hosanna”, tien jaar van misschien een onrealistische situatie waarin geld heel goedkoop was, waarin groei kon worden gefinancierd met veel kapitaal. Dat wordt anders. Veel mensen die al langer in de markt zitten zien het als een normalisering.’
Dry powder beschikbaar
Toch blijft behoorlijk wat geld beschikbaar voor investeringen, aldus Van Oranje. ‘Er is nog steeds veel geld te besteden, veel dry powder, droog kruit om te investeren. Dus er is geld, maar het zal op een andere manier geïnvesteerd worden. De verwachtingen naar bedrijven veranderen. De balans tussen winstgevendheid en groei verandert. Er zullen heel andere verwachtingen zijn over hoe deze techbedrijven moeten presteren.’
Van Oranje is momenteel in gesprek met minister van Economische Zaken Mickey Adriaansens over zijn toekomst bij Techleap. Eind deze maand wordt een formele mededeling verwacht over zijn rol. Het kabinet besloot onlangs het budget van Techleap terug te brengen naar 15 miljoen euro voor de komende drie jaar, vergeleken met 35 miljoen voor de afgelopen vier jaar.
De prins ging niet in op vragen over zijn toekomst bij Techleap. Wel zei hij blij te zijn met het feit dat de overheid Techleap nu toestemming heeft gegeven om op eigen kracht fondsen te werven.
‘Down round’
‘We waren voor vier jaar gefinancierd, dus het programma liep sowieso af. De vraag was: komt er nog wat? En ja, zeker, er komt een nieuw programma en het budget wordt lager’, zei hij. ‘Dus ik zie dit als een soort down round. Het betekent wel dat we een duidelijke horizon hebben. En ook, de regering heeft ons toegestaan om ons eigen geld op te halen. Dus we zullen groeien. We zeiden: oké, ze hebben het budget gehalveerd. Wij gaan het bedrijf verdubbelen. We zijn echt ambitieus in waar we denken Techleap naartoe te kunnen brengen.’