Alle extra eisen aan de passendheid van een beleggingsadvies maakt advies minder aantrekkelijk voor banken en vermogensbeheerders om aan te bieden. Het gevolg? Er wordt gesneden in het aanbod.
Als gevolg van Mifid II is beleggingsadvies straks geen aantrekkelijk product meer om aan te bieden, zeggen deskundigen. De al langer gaande trend uit beleggingsadvies richting vermogensbeheer en zelf beleggen zal zich doorzetten, zo is de verwachting.
Niet alleen moeten banken en vermogensbeheerders straks bij elk advies een verklaring meesturen waarin staat waarom dit specifieke product past bij de specifieke situatie, risicohouding, doelstelling en beleggingshorizon van de klant die het advies krijgt. Ook moet worden aangeven of het advies onafhankelijk is of niet.
Afhankelijk of onafhankelijk advies
Een belangrijk verschil tussen afhankelijk en onafhankelijk advies onder Mifid II is dat onafhankelijke adviseurs geen provisie mogen ontvangen, maar omdat in Nederland toch al voor alle soorten beleggingsdienstverlening een provisieverbod geldt, maakt dat hier niet veel uit. Kiezen voor afhankelijk dan wel onafhankelijk advies lijkt dus vooral een marketing- of positioneringsvraagstuk geworden.
Toch heeft de keuze wel een aantal praktische gevolgen. Wie onafhankelijk advies geeft, moet zijn advies baseren op een voldoende uitgebreide analyse van verschillende financiële instrumenten van verschillende aanbieders en mag zich hierbij niet beperken tot een analyse van instrumenten van gelieerde ondernemingen.
Eigen fondsen
Zowel Rabobank, ING als ABN Amro kiest voor onafhankelijk advies. ‘Afhankelijk advies klinkt als een ideale variant als je je eigen producten wil gebruiken en niet veel anders’, zegt hoofd beleggingscompetence Bert van den Broek van Rabobank.
Zowel Rabobank als ING heeft geen eigen assetmanager meer in huis. ABN Amro wel, maar binnen zijn eigen zogenoemde fund of mandates wordt doorbelegd in strategieën van andere aanbieders. De onderliggende selectie gebeurt op basis van een grondig proces en is wel degelijk onafhankelijk, zo benadrukt de bank. De verplichting aan te geven in hoeverre sprake is van een onafhankelijke selectie, slaat echter op advies en niet op beheer. En bij advies maakt ABN Amro geen gebruik van zijn fund of mandates.
Dat ABN Amro zijn eigen fondsen niet gebruikt bij advies heeft volgens directeur products en solutions Nederland Eran Habets van ABN Amro MeesPierson niks met Mifid te maken. De reden hiervoor is dat fund of mandates zich niet lenen voor veelvuldig in- en uitstappen. ‘Bij beheer bepalen wij wanneer een transactie gedaan wordt en doen we deze voor iedereen tegelijk. Bij advies bepaalt de klant. Als gevolg daarvan zou je veel meer kleine instappers en uitstappers hebben.’
Wil je niet aangeven dat je geen onafhankelijk advies geeft, dan is een optie er gewoon mee te stoppen, zegt partner Philip de Koeijer van consultancybureau AF Advisors. Bij vermogensbeheer hoeft alleen periodiek gerapporteerd te worden over de geschiktheid van de portefeuille. Aangeven of sprake is van een onafhankelijke selectie van de producten in portefeuille hoeft niet.
Triodos gestopt met advies
Triodos Bank beëindigde zijn adviesdienstverlening eind maart dit jaar. Als reden geeft een woordvoerder dat het relatief kleine volume dat in advies zat nooit de behoorlijke verbouwkosten als gevolg van Mifid II zou goedmaken. Bovendien vertoonde de adviespropositie in de praktijk veel overeenkomsten met de beheerpropositie.
Bij beide proposities werd klanten, afhankelijk van het risicoprofiel, ‘een optimale verdeling in de Triodos-beleggingsfondsen’ geadviseerd. Van de 106 miljoen euro in advies bij Triodos Bank is 78 miljoen euro overgegaan op beheer, 26 miljoen euro naar execution only en is 2 miljoen euro vertrokken. Bijkomend voordeel is dat de bank nu dus niet hoeft aan te geven dat hij niet onafhankelijk is in zijn adviezen.
Ook andere partijen snijden in hun aanbod of verhogen de instapdrempel voor advies. ING stopt met het geven van advies aan klanten met kleinere vermogens. Hun wordt aangeraden over te stappen naar beleggen met beheer of naar zelf beleggen. Volgens een woordvoerder van de bank is Mifid II voor ING echter niet de reden geweest om te stoppen met Beleggen met Advies voor kleinere klanten. De bank zegt simpelweg geconcludeerd te hebben dat voor deze klantgroep de andere beschikbare beleggingsvormen betere alternatieven zijn, al heeft de komst van Mifid II het besluit om het product ook daadwerkelijk uit te faseren wel ‘enigszins versneld’.
Ook ABN Amro stopt met een aantal adviesvarianten waarin voor klanten in fondsen van verschillende aanbieders werd belegd, maar ook met Profielfondsbeleggen. Dit was een adviespropositie waarbij klanten uitkwamen bij een van de eigen profielfondsen van de bank. Een concept dus, dat moeilijk voor onafhankelijk zou kunnen doorgaan.
Prijskaartje
Toch staat deze beslissing volgens de bank los van Mifid. Aan advies hangt een prijskaartje. ‘Wij hebben gekeken vanaf welk vermogen advies toegevoegde waarde heeft voor de klant’, zegt Habets. Profielfondsbeleggen kende geen minimuminleg. Bovendien hoefde slechts gekozen te worden tussen zes fondsen met ieder een verschillend risicoprofiel variërend van zeer defensief tot zeer offensief.
‘We hebben nu online tooling gemaakt die klanten in een execution only-omgeving helpt hun doelen te halen door in een passend fonds te beleggen. Daar heeft een klant met een belegd vermogen van bijvoorbeeld 30.000 euro meer aan, dan aan een adviseur. We zijn klanten nu gefaseerd aan het overzetten. Vanaf een belegd vermogen vanaf 75.000 euro blijft advies bij ABN Amro echter gewoon bestaan.’ Rabobank laat weten niet te snijden in het aantal beleggingsconcepten dat het bedrijf aanbiedt.
Dit artikel is gepubliceerd in het Fondsnieuws-magazine dat op 20 september is verschenen.