Met ingang van 3 januari is Mifid II van kracht, een Europese richtlijn die grote gevolgen heeft voor de beleggingsindustrie in België. Hoe groot die gevolgen wel kunnen zijn, laat Groot-Brittannië zien waar het provisieverbod al in 2010 van kracht is geworden.
‘Groot-Brittannië heeft net als België verhoudingsgewijs veel onafhankelijke vermogensbeheerders en tussenpersonen. Toen in 2012 de zogenoemde “Retail Distribution Review” werd geïntroduceerd, gebeurde er aanvankelijk niet veel’, zegt Adam Gent, hoofd wholesale distributie Noord-Europa van Allianz Global Investors, in een gesprek met Investment Officer.
Outsourcing van dienstverlening
‘Het aantal “Independent Financial Advisors” nam niet echt af, maar wat wel is veranderd, is dat deze IFA’s steeds meer van hun dienstverlening zijn gaan uitbesteden naar discretionaire managers. Dat geldt voor de assetallocatie, maar om hun kosten te verlagen zijn ze ook meer indexproducten gaan adviseren, zoals ETF’s. Ook zijn ze meer gebruik gaan maken van de fondsenplatforms en de externe dienstverlening die geboden wordt op het terrein van back office en ICT.’
Vooralsnog lijkt een deel van de grote banken in België te kiezen voor ‘afhankelijk advies’. Dit geeft hen de vrijheid het retrocessiemodel in stand te houden, dat wil zeggen dat een fondshuis de distributiepartij een vergoeding betaalt voor opname in het assortiment. Gent denkt echter dat dit slechts voor een overgangsperiode het geval zal zijn.
Hij verwacht dat dit op termijn echter niet houdbaar is door een combinatie van de eisen die de toezichthouder FSMA eraan zal stellen, door professionalisering van de sector en toenemende bewustwording bij particulieren over het belang van de kostenafslag op het rendement. ‘De eindklant zal degene zijn die van Mifid zal profiteren. De kosten zullen omlaag gaan, en het wordt transparanter doordat klanten een uurtarief gaan betalen of een all-in adviesfee van de bank krijgen.’
Toenemend belang van mandaten
Gent en zijn collega Tim Soetens, die verantwoordelijk is voor de wholesale distributie in de Benelux, wijzen erop dat ook in België de banken steeds meer met mandaten werken. Dat houdt in dat ze geen beleggingsfondsen meer selecteren maar rechtstreeks afspraken maken met een fondshuis. Hierdoor kunnen ze betere voorwaarden en lagere kosten bedingen.
Ook neemt het tweetal een ontwikkeling in België waar naar dakfondsen. Dat zijn totaaloplossingen voor eindklanten, waar voor de onderliggende fondsen vaak retrocessievrije share classes worden gebruikt. In dat geval is wel sprake van onafhankelijk advies.
‘Belang van tussenpersonen blijft’
Voor wat betreft de tussenpersonen of gebonden agenten denkt Gent dat er niet zoveel zal veranderen in België. ‘Zij werken lokaal en hebben daardoor een vertrouwensrelatie met hun klanten, die hen niet alleen voor beleggingen, maar ook voor verzekeringen, pensioen en tax planning raadplegen. Wat dat betreft lijkt de situatie op Groot-Brittannië waar de rol van de IFA’s nog zeer sterk is.’
Wel verwachten Adam Gent en Tim Soetens dat onder invloed van Mifid II en de administratieve kosten die daarmee gepaard gaan dat passieve, goedkope producten als ETF’s belangrijker worden bij de samenstelling van portefeuilles. Van die versnelling is nu al sprake.
Vooral voor een deel van de zogenoemde ‘index huggers’ - actieve beleggingsfondsen die zeer dicht bij de index blijven - zal dat een bedreiging zijn. Het wordt voor de belegger namelijk veel inzichtelijker of een fonds na kosten nog wel waarde toevoegt. Zowel in Groot Brittannië, alsook in Nederland waar in 2014 een provisieverbod is ingevoerd, verdwijnen steeds meer actieve fondsen die hun kosten niet blijken terug te verdienen in de vorm van extra rendement.
Allianz Global Investors is een actief huis en heeft geen passieve producten. Zij probeert ondermeer met de zogenoemde Best Styles fondsen een alternatief te bieden voor passief beleggen, maar dan met een expliciete outperformance verwachting. De strategie beweegt met de markt mee, maar door bepaalde deelgebieden van de markt structureel te overwegen worden risicopremies gerealiseerd die stabiele outperformance bieden.
Met deze Best Styles aanpak heeft Allianz GI de benchmark in de afgelopen achttien jaar maar liefst vijftien keer verslagen.