De volledige nationalisatie van individuele banken is een denkbaar scenario geworden.
‘De afgelopen weken en maanden was dat niet aan de orde, maar nu is dat scenario “van niets tot iets” geworden. Dat is meer dan nul procent en die onzekerheid heeft invloed op de markten.’
Dat zegt Paul Vrouwes, hoofd wereldwijde financiële aandelen van ING Investment Management en beheerder van het ING Financials Fund, in een gesprek met Fondsnieuws. Hij bepleit de oprichting van een ‘bad bank’ waarin de giftige kredieten worden opgenomen.
Nationalisatie is eindstap
Volgens Vrouwes is er niemand die een nationalisatie van banken wenst. ‘Het zou de uiterste eindstap zijn die men bereid is te nemen, maar uit te sluiten valt het nu niet meer.’
Zowel in Engeland, België als Frankrijk is men begonnen met een tweede ronde van kapitaalinjecties aan banken. Onduidelijk is of dat genoeg zal zijn.
In de optiek van Vrouwes is de situatie ten opzichte van vorig jaar, toen financials in de nasleep van de ondergang van Lehman Brothers onderuit gingen, veranderd. Toen werden door beleggers de zwakkeren van de sterkeren gescheiden, maar nu worden ook sterkere financials geraakt.
Meer achtergronden op Fondsnieuws:
‘Zwakke financials krijgen het zwaar’
Financials: de lammeren en de geiten
Ook goeden lijden nu
Een voorbeeld is Wells Fargo, een regionale bank in de VS die het vorig jaar op de beurs opvallend goed deed, maar nu ook bloot staat aan de verkoopdruk.
De reden daarvoor is dat deze beursfondsen relatief duur zijn en in het licht van de krimpende economieën misschien te hoog gewaardeerd worden, zegt Vrouwes.
‘De consensus op de beurs is dat de economie dit kwartaal in zwaar weer komt en dat je onderwogen moet zijn in sectoren als banken.’
Extreme volatiliteit
Maar, voegt Vrouwes eraan toe, ‘de volatiliteit is momenteel extreem groot, zoals deze week, toen een bank als US Bank Corporation in één dag op -20 procent stond om met een winst van 5 procent de handelsdag te sluiten. Dat wijst erop dat de markten het momenteel écht niet weten.’
De reden dat financials maar geen bodem vinden, en dit jaar van alle sectoren veruit het slechtst presteren, wijt Vrouwes aan de aanhoudende afboekingen op de zogenoemde ‘giftige’ activa, de slechte economische vooruitzichten en de dreiging van verwatering omdat overheden met kapitaalinjecties bijspringen tot aan heuse nationalisaties toe.
Bovendien nemen de kredietkosten voor banken door de slechte economische vooruitzichten dramatisch toe. Dat illustreert Vrouwes aan de hand van de Britse door Lloyds overgenomen bank HBOS.
In het eerste half jaar van 2008 bedroegen de kredietkosten 80 basispunten, in het derde kwartaal was dat 4 procent en in oktober-november was dat al opgelopen tot 8 procent.
‘Bad bank’
Voor banken zijn die oplopende kosten en verslechtering van de balans reden om kapitaalinjecties van de overheid niet te gebruiken om de kredietmarkt weer aan de praat te krijgen, zoals beoogd wordt, maar om de eigen balans te versterken. ‘Want dat is in het belang van de bank, haar aandeelhouders en dat is ook wat de ratingbureaus van de banken verwachten.’
Het beste zou dan ook zijn dat de giftige kredieten uit de banken worden gehaald en door de overheid in een ‘bad bank’ worden ondergebracht. Dat is goed voor de bank, goed voor de economie, maar kan heel slecht voor de aandeelhouders uitpakken, erkent Vrouwes, want het leidt tot zeer forse afboekingen op de balans.
Vrouwes denkt dat dat waarschijnlijk een van de weinige uitwegen is om een nationalisatie van banken te voorkomen. Het alternatief van stimuleringsmaatregelen door de overheid en centrale banken duurt qua implementatie waarschijnlijk te lang.
Beleggingsstrategie
ING heeft drie beleggingsfondsen die zich op financials richten: het ING Financials Fund en de in Luxemburg geregistreerde ING (L) Invest Banking & Insurance en de ING (L) Invest European Banking & Insurance fondsen.
Vrouwes zegt met zijn ING Financials Fund zeer behoedzaam te opereren. Bij de keuze van banken kijkt hij behalve naar de balans, ook naar de markt waarin wordt geopereerd en de valuta.
Ierse banken zijn taboe, in Britse banken heeft ING een onderwogen positie en ook met Duitse banken is Vrouwes voorzichtig, omdat ze buiten Duitsland actief zijn, bij voorbeeld in giftige Amerikaanse activa.
In de VS is ING overwogen, omdat daar sterke banken zijn als Wells Fargo, terwijl ook het Spaanse Santander als sterk wordt beoordeeld. In het aandeel ING heeft het fonds sinds november een onderwogen positie. Een toelichting daarop mag Vrouwes niet geven.