Het mogelijke effect van de aan Rusland opgelegde sancties op de wereldeconomie, en vooral op Europa, wordt onderschat. En dat effect wordt nog groter als het Westen nieuwe, aangescherpte maatregelen zou nemen.
Dat zegt Anna Stupnytska, macro-econoom van Fidelity Worldwide Investment. In een gesprek met Fondsnieuws stelt zij dat de sancties tot dusver de wereldeconomie amper raken, maar dat dat kan veranderen als het effect hiervan echt doorwerkt in sectoren als de Russische financiële sector, de mijnbouw en de olie- en gasindustrie.
‘Maar op dit moment zijn de economische kosten van de sancties voor president Poetin nog niet hoog genoeg om te buigen. Dat kan veranderen als de protesten in eigen land toenemen tegen het beleid van de Russische regering en de gevolgen die dat voor de bevolking heeft.’ De moord op oppositieleider Boris Nemtsov, afgelopen vrijdag, zou daarin een katalysator kunnen zijn.
De sancties beginnen Rusland overigens wel pijn te doen: de roebel daalt, prijzen voor levensmiddelen en andere importproducten stijgen, terwijl de sterk gedaalde olieprijzen ook de kernindustrie van Rusland, de olie- en gasindustrie, raken. De fall out van deze sancties kan voelbaar worden in Duitsland en Oostenrijk, die een belangrijke rol spelen bij kredietfinanciering in en ten gunste van Rusland.
Ineenstorting Oekraïne
Concrete zorgen maakt Stupnytska zich op dit moment over haar moederland, Oekraïne. ‘De economie van het land staat op de rand van een ineenstorting. De komende twee tot drie weken worden cruciaal. Hulp van het IMF is nodig.’
Zij erkent dat het conflict in de Oekraïne nu nog weinig effect heeft op de financiële markten. Maar zij maakt zich zorgen over een scenario waarin de separatisten, gesteund door de Russen, nieuwe territoriale eisen in het oosten van Oekraïne zullen stellen en dat dat dan tot meer sancties van het Westen en verder oplopende spanningen zullen leiden.
‘De Oekraïne staat voor een duivels dilemma: de territoriale rechten van de separatisten erkennen of de oorlog voortzetten en een ineenstorting van de economie riskeren’, zegt Stupnytska. Zij ziet daar ook een groot belang voor het Westen.
‘Als je toegeeft aan de eisen van de separatisten, en daarmee aan die van Rusland, dan is het gevaar groot dat op enig moment ook eisen worden gesteld aan de Baltische staten, waar een grote Russische minderheid leeft.’
Dreiging van handelsembargo
Dat scenario zou gepaard kunnen gaan met een volledig handelsembargo van het Westen. Stupnytska stelt dat dat tot een volledige economische ineenstorting van Rusland zal leiden, die ook wereldwijd voelbaar zal zijn. De kans op dat scenario neemt volgens haar toe, vooral als partijen over en weer hun inzet in het conflict vergroten.
De Fidelity-econoom sluit niet uit dat de Verenigde Staten de Oekraïne met wapens zullen steunen als de wapenstilstand in het oosten van het land niet houdt. Dat zal tot een verdere escalatie leiden, die ook in de rest van Europa de (geo-)politieke spanningen zou verhogen.
‘Zelfs Fed kan worden geraakt’
‘Het consumentenvertrouwen wordt dan aangetast, banken worden geraakt en de olie- en gasleveranties komen onder druk te staan. En de economische fall out daarvan zal zelfs de Amerikaanse centrale bank raken, die dan haar voorgenomen verkrapping van het monetaire beleid zou moeten ophouden om Europa niet verder in de problemen te brengen, bij voorbeeld doordat beleggers verder uit de euro en in de dollar stappen.’
Meer achtergronden op Fondsnieuws: