Vermogen wordt in Nederland in box 3 al jarenlang boven de vrijstelling belast met 1,2 procent vermogensrendementsheffing. Dit percentage gold onafhankelijk van de allocatie van het vermogen, sparen of beleggen in obligaties of aandelen. Op dit moment is het vermogen belast afhankelijk van de allocatie. Wat zijn de gevolgen?
De spaarrekening wordt belast met circa 0,3 procent en een belegging in obligaties of aandelen wordt belast met ongeveer 2,2 procent. Hierdoor kan de hoogte van de belastingdruk van invloed zijn op de allocatie van vermogen. Wanneer je gaat beleggen moet je in ieder geval een extra rendement van 1,9 procent maken (2,2 procent minus 0,3 procent) ten opzichte van sparen.
De huidige rente verschilt sterk per bank, maar bij een spaarrente van 1,8 procent is het beleggen in obligaties rendabel wanneer het meer dan 4 procent oplevert (1,8 procent plus 2,2 procent). Daarnaast heeft een obligatiebelegging een ander risicoprofiel dan de spaarrekening.
Wat zijn de mogelijkheden?
Een voorbeeld. Uit de risico-inventarisatie van de bank volgt dat meneer en mevrouw de Winter een risicomijdend profiel hebben. Zij willen defensief beleggen om later een tweede woning te kunnen kopen. Zij hebben nu twee opties, de eerste is beleggen in een defensief risicoprofiel, een deel aandelen en een deel obligaties. De tweede optie kan een wat groter deel in aandelen zijn en de rest op de spaarrekening. Het gemiddeld risico van deze allocatie kan in de buurt liggen van het risico van een belegging met een defensief profiel, maar de netto rendementsverwachting kan hoger liggen omdat het deel op de spaarrekening lager belast is. De afweging is uiteraard sterk afhankelijk van de rentevisie. Blijft de rente gelijk of verwacht je dat de rente gaat dalen? Wat is het verwachte rendement op obligaties en aandelen?
De vraag is nu: hoe ga je om met het risicoprofiel indien de allocatie wordt gesplitst naar twee rekeningen: een spaarrekening en een beleggersrekening. De geschiktheid van de belegging is afhankelijk van het risico dat de klant wil nemen. Het risicoprofiel is ‘risicomijdend’, terwijl in de tweede optie het deel dat wordt belegd in een ‘offensief’ risicoprofiel (aandelen) wordt belegd. Het ‘totale risicoprofiel’ van de spaarrekening en belegging in aandelen zal dan gemiddeld misschien ‘risicomijdend’ zijn, maar het deel dat offensief wordt belegd sluit niet aan op de ‘risicomijdende’ houding van de heer en mevrouw de Winter.
Dit past niet goed in de huidige aanpak die in Nederland wordt toegepast. De meeste financiële instellingen bepalen het risico dat een klant wil en kan nemen per portefeuille. Er wordt niet standaard gekeken naar het ‘totale risicoprofiel’, het risico op klantniveau. In het geval van de heer en mevrouw de Winter kunnen er ook nog spaar- en beleggersrekeningen zijn bij andere banken die hier ook in meegenomen zouden kunnen worden.
Holistisch advies
Doordat steeds meer data digitaal aanwezig is, kan steeds efficiënter een meer ‘holistisch’ advies worden gegeven. Het meenemen van meerdere vermogensbestanddelen die bij een bank of vermogensbeheerder bekend zijn, is hier een voorbeeld van. Het is dan de vraag hoe de ‘geschiktheid’ van een beleggingsportefeuille op een goede manier kan worden getoetst en vastgelegd. Op welke wijze wordt MiFID II vertaald naar de praktijk en kan rekening worden gehouden met meerdere vermogensbestanddelen? Met als doel om klanten zo goed mogelijk te ondersteunen bij financiële beslissingen?
Dit is een mooie uitdaging voor financiële instellingen. Hoe wordt de stap gezet van het bepalen van het risicoprofiel per portefeuille naar het risicoprofiel op klantniveau? Hoe wordt ‘de geschiktheid’ van beleggingen bepaald in het geval er sprake is van meerdere vermogensbestanddelen, gedreven doordat meer data digitaal beschikbaar is, fiscale wetgeving verandert of wanneer banken en vermogensbeheerders totaaladvies geven? Door veranderingen in fiscale wetgeving en marktvooruitzichten zal ook het risicoprofiel op ‘klantniveau’ periodiek getoetst moeten worden.
Ronald Janssen is managing director Global based planning bij Ortec Finance, een wereldwijde leverancier van technologie en oplossingen voor het nemen van investeringsbeslissingen. Ortec Finance is een van de kennispartners van Investment Officer en schrijft maandelijks een bijdrage over uiteenlopende thema’s.